تریسراتوپس
تریسراتوپس یا سه‌شاخ‌چهره (نام علمی: Triceratops) یک سرده از دایناسورهای پرنده‌کفل سراتوپسید است که گیاه‌خوار بوده و در آخرین عصر دورهٔ کرتاسه[1] یعنی ماستریختین بین ۶۸ تا ۶۶ میلیون سال پیش زندگی می‌کرد.
| تریسراتوپس | |
|---|---|
 | |
| اسکلت بازسازی‌شده یک تریسراتوپس پرورسس در موزه تاریخ طبیعی لس آنجلس | |
| آرایه‌شناسی | |
| فرمانرو: | جانوران |
| شاخه: | طنابداران |
| رده: | خزندگان |
| بالاراسته: | دایناسورها |
| راسته: | †پرنده‌کفلان |
| زیرراسته: | †شاخ‌پایان |
| فروراسته: | †شاخ‌چهره‌سانان |
| تیره: | †شاخ‌چهرگان |
| زیرخانواده: | †کزموسوریان |
| تبار: | †تریسراتوپسی‌ها |
| سرده: | †تریسراتوپس مارش، ۱۸۸۹ |
| گونه‌ها | |
| |
| مترادف | |
|
بیزون التیکورنس | |
تریسراتوپس‌ها ساکن غرب آمریکای شمالی بودند و از گیاهانی مانند سرخس‌های نخلی تغذیه می‌کردند. نام تریسراتوپس از کلمه یونانی -tri/τρι به معنی سه و کلمه یونانی ceras/κέρας به معنای شاخ و کلمه یونانی -ops/ωψ به معنای صورت گرفته شده و به معنای سه‌شاخ‌چهره است. این جانور از آخرین دایناسورهای غیر پرنده محسوب می‌شود که قبل از رویداد عظیم انقراض دوران سوم کرتاسه[2] فرگشت یافتند.
وجود یک یقه بزرگ استخوانی و سه شاخ روی جمجمه، چهارپا بودن، اندازه بزرگ بدن و شباهت با کرگدنهای امروزی، باعث شده تریسراتوپس یکی از شناخته‌ترین دایناسورها باشد. تریسراتوپس احتمالاً از دو شاخ بلندش بعنوان سلاحی در برابر حمله درندگانی مانند تیرانوسور[3] و نیز برای عشق‌بازی (مانند گوزن) و چیره شدن بر رقبا از آن‌ها استفاده می‌کرده‌است.
این جانور روی چهارپای محکم و ستون مانندش راه می‌رفته‌است. بخصوص دو پای جلویی‌اش قوی‌تر بودند چون باید وزن سر بسیار سنگین‌اش را تحمل می‌کردند. تریسراتوپس‌ها از بزرگ‌ترین دایناسورهای شاخ‌دار بوده‌اند که احتمالاً در دسته‌های بزرگ، مانند فیلهای امروزی، زندگی می‌کردند. این جانوران بین ۷٫۵ تا ۹ متر طول، ۲٫۹ تا ۳ متر ارتفاع و بین ۶ تا ۱۲ تن وزن داشته‌اند.
درخت تکاملی
| سراتوپسید |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
نگارخانه
اسکلت یک سه‌شاخ‌چهره بهمراه یک تیرانوسور در موزه تاریخ طبیعی لس‌آنجلس
مقایسهٔ اندازه دو گونه سه‌شاخ‌چهره با انسان
اسکلت سه‌شاخ‌چهره در موزه زنکنبرگ
اسکلت بازسازی‌شده تریسراتوپس هوریدس در موزه تاریخ طبیعی آمریکا
جمجمه بازمانده از جانور بزرگسال و نوزاد
روند رشد جمجمهٔ سه‌شاخ‌چهره
نگاره‌ای فرضی از بدن
پانویس
- Cretaceous
- Cretaceous–Tertiary extinction event
- Tyrannosaurus
منابع
- "تریسراتوپس". ویکی‌پدیای انگلیسی. Retrieved 2 November 2008.
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ تریسراتوپس موجود است. |
|
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ تریسراتوپس موجود است. |