دوونین
در این دوره ماهی‌ها و گیاهان خشکی، بسیار فراوان شده و گسترش یافتند. نخستین چهاراندامان در اواخر این دوره ظاهر شدند.
| زمان‌بندی زمین‌شناسی | |||
| پیدازیستی (فانروزوئیک) | نوزیستی (سنوزوئیک) | کواترنری | |
| نئوژن | |||
| پالئوژن | |||
| میانه‌زیستی (مزوزوئیک) | کرتاسه | ||
| ژوراسیک | |||
| تریاس | |||
| دیرینه‌زیستی (پالئوزوئیک) | پرمین | ||
| کربونیفر | |||
| دوونین | |||
| سیلورین | |||
| اردویسین | |||
| کامبرین | |||
| نهان‌زیستی (پرکامبرین) | پیشین‌زیستی (پروتروزوئیک) | ||
| نخست‌زیستی (آرکئن) | |||
| پیشازیستی (هادئن) | |||
دونین (Devonian) از دوره‌های زمین‌شناسی است.
نخستین کوسه‌ها، ماهیان استخوان‌دار و شاخ‌قوچی‌ها (آمونیت‌ها)، بسیاری از صخره‌های مرجانی، بازوپایان، لاله‌وشان و حشرات جدید مانند حشرات بی‌بال اولیه نیز در این دوره پدیدار شدند.
انقراضی عظیم (۳۴۵ میلیون سال قبل) ۳۰٪ از کل خانواده‌های حیوانات را نابود کرد که شاید علت آن یخبندان یا اصابت شهاب‌سنگ بوده‌است.
در اوایل دونین کوه‌ها شکل گرفته و رسوبات ماسه‌سنگی قرمز سبب اتصال بعضی قسمت‌ها شدند که از جنوب تا آمریکای شمالی گسترش داشتند و بعدها با پیشروی دریاها جانوران دریایی گسترش یافتند.
در این دوره آب دریاها بالا آمد و دریاها در روی خشکی‌ها پیشروی داشتند. عامل این پیشروی را ذوب شدن یخ‌های قطبی که در اردویسین تشکیل یافته بودند، می‌دانند. گسترش رسوبات آهکی و تبخیری حاکی از آب و هوای گرم در این دوره است.
| سامانه | ردیف | اشکوب | میلیون سال پیش |
|---|---|---|---|
| کربونیفر | میسیسیپین | تورنیسین | → پیش از آن |
| دوونین | بالا | فامنین | ۳۵۸٬۹–۳۷۲٬۲ |
| فراسنین | ۳۷۲٬۲–۳۸۲٬۷ | ||
| میانه | گیوتین | ۳۸۲٬۷–۳۸۷٬۷ | |
| ایفلین | ۳۸۷٬۷–۳۹۳٬۳ | ||
| زیرین | امسین | ۳۹۳٬۳–۴۰۷٬۶ | |
| پراگین | ۴۰۷٬۶–۴۱۰٬۸ | ||
| لوخکووین | ۴۱۰٬۸–۴۱۹٬۲ | ||
| سیلورین | پریدولی | → پس از آن | |
نگارخانه
منابع
Gradstein, Felix M. ; Ogg, J. G. ; Smith, A. G. (۲۰۰۴). A Geologic Time Scale 2004. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-78673-8.
| دوران دیرینه‌زیستی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| کامبرین | اردویسین | سیلورین | دوونین | کربنیفر | پرمین |