میانه‌زیستی
میانه‌زیستی یا مزوزوئیک یکی از سه دوران در ابردوران پیدازیستی است که مابین دوران‌های دیرینه‌زیستی و نوزیستی قرار دارد و از حدود ۲۴۵ تا ۶۵ میلیون سال پیش را شامل می‌شود که دربردارنده سه دورهٔ تریاس، ژوراسیک و کرتاسه است. مزوزوئیک از دو کلمه meso به معنی میانه و zoa به معنی حیات، ترکیب شده‌است و به همین دلیل، میان‌زیستی نیز خوانده می‌شود. این دوره ۱۶۰ میلیون سال به طول انجامید و شامل سه دوره به نام‌های تریاس، ژوراسیک و کرتاسه می‌باشد.
جانورانی مثل شاخ‌قوچی (آمونیت) و دایناسور از موجوداتی بودند که در این دوره زیسته و منقرض شده‌اند.خزندگان درشت جثه ی مزوزوئیک را دایناسور می نامند. آب و هوای این دوره گرم و استوایی بوده و نسبت به الان بسیار باثبات بوده‌است. خشکی‌های زمین در این دوره شامل قاره لورازیا و قاره گندوانا بود؛ که لورازیا که شامل قاره آسیا و اروپا و آمریکای شمالی و گرینلند بود در دوره کرتاسه آغاز به تجزیه گرفته‌است و از این طریق اقیانوس اطلس به وجود آمده؛ و قاره گندوانا در دوره تریاس تجزیه شد.
| زمان‌بندی زمین‌شناسی | |||
| پیدازیستی (فانروزوئیک) | نوزیستی (سنوزوئیک) | کواترنری | |
| نئوژن | |||
| پالئوژن | |||
| میانه‌زیستی (مزوزوئیک) | کرتاسه | ||
| ژوراسیک | |||
| تریاس | |||
| دیرینه‌زیستی (پالئوزوئیک) | پرمین | ||
| کربونیفر | |||
| دوونین | |||
| سیلورین | |||
| اردویسین | |||
| کامبرین | |||
| نهان‌زیستی (پرکامبرین) | پیشین‌زیستی (پروتروزوئیک) | ||
| نخست‌زیستی (آرکئن) | |||
| پیشازیستی (هادئن) | |||
| دوره | دور | عصر | سال‌ها (به میلیون) |
|---|---|---|---|
| کرتاسه | پسین | ماستریختین | ۶۶٬۰ - ۷۲٬۱ |
| کامپانین | ۷۲٬۱ - ۸۳٬۶ | ||
| سانتونین | ۸۳٬۶ - ۸۶٬۳ | ||
| کنیاسین | ۸۶٬۳ - ۸۹٬۸ | ||
| تورونین | ۸۹٬۸ - ۹۳٬۹ | ||
| سنومانین | ۹۳٬۹ - ۱۰۰٬۵ | ||
| پیشین | آلبین | ۱۰۰٬۵ - ۱۱۳٬۰ | |
| آپشین | ۱۱۳٬۰ - ۱۲۵٬۰ | ||
| بارمین | ۱۲۵٬۰ - ۱۲۹٬۴ | ||
| هاتریوین | ۱۲۹٬۴ - ۱۳۲٬۹ | ||
| والانجینین | ۱۳۲٬۹ - ۱۳۹٬۸ | ||
| بریاسین | ۱۳۹٬۸ - ۱۴۵٬۰ | ||
| ژوراسیک | پسین (مالم) |
تیتونین | ۱۴۵٬۰ - ۱۵۲٬۱ |
| کیمریدگین | ۱۵۲٬۱ - ۱۵۷٬۳ | ||
| آکسفوردین | ۱۵۷٬۳ - ۱۶۳٬۵ | ||
| میانه (داگر) |
کالووین | ۱۶۳٬۵ - ۱۶۶٬۱ | |
| بتونین | ۱۶۶٬۱ - ۱۶۸٬۳ | ||
| باجوسین | ۱۶۸٬۳ - ۱۷۰٬۳ | ||
| آلنین | ۱۷۰٬۳ - ۱۷۴٬۱ | ||
| پیشین (لیاس) |
توآرسین | ۱۷۴٬۱ - ۱۸۲٬۷ | |
| پلینسباکین | ۱۸۲٬۷ - ۱۹۰٬۸ | ||
| ساینمورین | ۱۹۰٬۸ - ۱۹۹٬۳ | ||
| هتانگین | ۱۹۹٬۳ - ۲۰۱٬۳ | ||
| تریاس | پسین | رتین | ۲۰۱٬۳ - ۲۰۸٬۵ |
| نورین | ۲۰۸٬۵ - ۲۲۸ | ||
| کارنین | ۲۲۸ - ۲۳۵ | ||
| میانه | لادینین | ۲۳۵ - ۲۴۲ | |
| آنیسین | ۲۴۲ - ۲۴۷٬۲ | ||
| پیشین | اولنکین | ۲۴۷٬۲ - ۲۵۱٬۲ | |
| ایندون | ۲۵۱٬۲ - ۲۵۲٬۲ |
