ثابت کیهان‌شناسی

ثابت کیهان شناسی یا ثابت کیهانی (که اغلب با حرف یونانی لامبدا بزرگ Λ مشخص می‌شود.)، در علم فیزیک کیهانی جهت اصلاح نظریه اولیه نسبیت عام توسط آلبرت اینشتین برای دستیابی به جهان ایستا ارائه شد. بعد از مشاهدات ادوین هابل اینشتین تسلیم شد و نشان داد که جهان ممکن است ایستا نباشد بطوری‌که او اساس نظریه‌اش را بر مفهوم تغییرات در جهان بنا نهاد. اگر چه مشاهدات جهان شتاب دار در سال ۱۹۹۸ دوباره نظرها را به سمت ثابت کیهان‌شناسی معطوف نمود. ثابت کیهانشناسی Λ در معادلات میدان اینشتین با فرم زیر ظاهر می‌شود.

${\displaystyle R_{\mu \nu }-{\frac {1}{2}}R\,g_{\mu \nu }+\Lambda \,g_{\mu \nu }={8\pi G \over c^{4}}T_{\mu \nu }}$

فراتر از مدل استاندارد
شبیه‌سازی داده‌های آشکارساز ذرات برخورددهندهٔ هادرونی بزرگ که یک بوزون هیگز که از برخورد پروتون‌هایی به‌وجود آمده است که به فواره‌های هادرونی و الکترون‌ها واپاشی می‌شود.
مدل استاندارد
شواهد مسئله سلسله‌مراتب مادهٔ تاریک مسئله ثابت کیهانی مسئله سی‌پی قوی نوسان نوترینو
نظریه‌ها تکنی کالر نظریه کالوزا-کلین نظریه وحدت بزرگ نظریه همه‌چیز نظریه ریسمان نظریه خلاء ابرشاره
ابرتقارن مدل استاندارد ابرتقارنی مینیمال نظریه ابررشته ابرگرانش
گرانش کوانتومی نظریهٔ ریسمان گرانش کوانتومی حلقه مثلث‌بندی دینامیکی سببی گرانش کوانتومی استاندارد نظریه خلاء ابرشاره
آزمایش‌ها گران ساسو آی‌اِن‌اُ اِل‌اِچ‌سی اس‌ان‌اُ سوپر-کی تِواترون نووا

نوشتاری از مجموعه‌ی
کیهان‌شناسی فیزیکی
گیتی مه‌بانگ سن جهان گاه‌شمار مه‌بانگ
جهان اولیه تورم کیهانی هسته‌زایی مه‌بانگ تابش گرانشی زمینه کیهان نوترینوی زمینه تابش زمینه کیهانی
جهان منبسط‌شونده انتقال به سرخ قانون هابل انبساط جهان معادلات فریدمان متریک فریدمان-لومتر-رابرتسون-واکر
تشکیل ساختار شکل جهان تشکیل ساختار بازیونیده‌شدن شکل‌گیری کهکشان گروه بزرگ اختروش‌ ساختار بزرگ مقیاس رشته‌کهکشان
آینده جهان سرانجام کیهان آینده یک جهان منبسط‌شونده
اجزا مدل لامبدا-سی‌دی‌ام انرژی تاریک ماده تاریک
تاریخچه نظریات کیهان‌شناختی گاه‌شمار نظریات کیهان‌شناسی تاریخچه نظریه مهبانگ کشف ریزموج کیهانی تابش زمینه
آزمایش‌ها کیهان‌شناسی مشاهده‌ای 2dF SDSS COBE BOOMERanG WMAP پلانک
دانشمندان گالیلئو گالیله نیکلاس کوپرنیک آیزاک نیوتن آلبرت اینشتین استیون هاوکینگ الکساندر فریدمان ژرژ لومتر ادوین هابل آرنو آلان پنزیاس بهاراداج تولمن رابرت وودرو ویلسون جرج گاموف دیک زلدوویچ آرونسون جان ماتر روبین راجر پنروز هانس اولوف گوستا آلفون جرج اسموت الرس الیس سونیایف برایان اشمیت سانتزف دو سیتر گوث دیگران
اثرات اجتماعی تفاسیر دینی
درگاه اخترشناسی

که R اسکالر ریچی و g تنسور متریک یا سنجه و T تنسور ضربه-انرژی نام دارند.

جستارهای وابسته

• نظریه میدان اسکالر
• نسبیت عام
• مشتق هموردا
• اصل نسبیت
• معادلات میدان اینشتین
• تنسور ضربه-انرژی
• علایم مورد استفاده در نسبیت عام

منابع

• a b c Urry, Meg (2008). The Mysteries of Dark Energy. Yale Science. Yale University.
• Hogan, Jenny (2007). "Welcome to the Dark Side". Nature 448 (7151): 240–245. Bibcode 2007Natur.448..240H. doi:10.1038/448240a. PMID 17637630.
• Bibcode 1992Ap&SS.191..107P. doi:10.1007/BF00644200
• Bibcode 1994Ap&SS.222...65H. doi:10.1007/BF00627083.
• Riess, A. et al. (September 1998). "Observational Evidence from Supernovae for an Accelerating Universe and a Cosmological Constant". The Astronomical Journal 116 (3): 1009–1038. arXiv:astro-ph/9805201. Bibcode 1998AJ....116.1009R. doi:10.1086/300499.
• Perlmutter, S. et al. (June 1999). "Measurements of Omega and Lambda from 42 High-Redshift Supernovae". The Astrophysical Journal 517 (2): 565–586. arXiv:astro-ph/9812133. Bibcode 1999ApJ...517..565P. doi:10.1086/307221.
• See e.g. Baker, Joanne C.; et al. (1999). "Detection of cosmic microwave background structure in a second field with the Cosmic Anisotropy Telescope". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 308 (4): 1173–1178. arXiv:astro-ph/9904415. Bibcode 1999MNRAS.308.1173B. doi:10.1046/j.1365-8711.1999.02829.x.
• Tegmark, Max; et al. (2004). "Cosmological parameters from SDSS and WMAP". Physical Review D 69 (103501): 103501. arXiv:astro-ph/0310723. Bibcode 2004PhRvD..69j3501T. doi:10.1103/PhysRevD.69.103501.
• John D. Barrow The Value of the Cosmological Constant
• Lisa Dyson, Matthew Kleban, Leonard Susskind: "Disturbing Implications of a Cosmological Constant"