جامعةالمصطفی العالمیه

جامعة المصطفی العالمیه نهادی آموزشی و یکی از ارگان‌های مهم ایران برای اشاعه اسلام شیعه در سایر کشورها است. این ارگان در شهر قم واقع شده و در ۶۰ کشور جهان شعبه‌های خود را دائر کرده‌است. جامعةالمصطفی در کشورهایی که جامعه مسلمان دارند نماینده دارد و از طریق این نماینده افراد مناسب برای آموزش اسلام را شناسایی و آن‌ها را برای آموزش طلبگی به قم اعزام می‌کند. این دانشگاه از بین افراد غیر ایرانی در مقطع دکترا دانشجو می‌پذیرد.[1] جامعة المصطفی حدود ۴۰ هزار طلبهٔ خارجی و ۴۰ هزار فارغ‌التحصیل دارد. علیرضا اعرافی، رئیس سابق این نهاد از زمان تشکیل آن تا سال ۱۳۹۷ در سال ۱۳۸۷ گفته‌است: «از طریق شبکه جامعة المصطفی در سطح جهان حدود پنجاه میلیون نفر شیعه شده‌اند».[2][3][4] هم‌اکنون علی عباسی ریاست این نهاد را بر عهده دارد.[5] وزارت خزانه‌داری آمریکا جامعه المصطفی را به دلیل تسهیل جذب نیرو برای نیروی قدس سپاه پاسداران و از جمله عضوگیری شبه نظامیان خارجی که در سوریه به نفع رژیم بشار اسد می‌جنگند در لیست تحریم‌های خود قرار داده‌است.[6]

پیشینه

پیش از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، تعداد معدودی از طلاب غیرایرانی در قم درس می‌خواندند. بعد از قیام، توجه به طلاب برای گسترش شیعه جلب شد. هدف تربیت و آموزش این دسته از طلاب و برگرداندن آن‌ها به کشورهایشان برای تبلیغ و پیش بردن خطوط و اهداف گسترش شیعه در آن کشورها بود. به همین منظور شورای سرپرستی طلاب غیرایرانی در حوزه علمیه قم در شهریور ۱۳۵۸ تأسیس و در مدرسه حجتیه، فعالیت خود را آغاز نمود. تشکیل این شورا اولین گام در توجه به بخش غیرایرانی حوزه‌ها بود.[7][8] در سال ۱۳۶۵ با اصلاحاتی که در ساختار این شورا صورت گرفت نام این شورا به مرکز جهانی علوم اسلامی تغییر و به ثبت رسید. اداره این مرکز تا سال ۱۳۷۲ به صورت غیرمتمرکز و به شیوه سنتی رایج در حوزه‌های علمیه بود، سپس با انتصاب یک مدیر از طرف مقام رهبری، مدیریت این مرکز تحت نظارت دفتر سید علی خامنه‌ای قرار گرفت. این مرکز گروه‌های زیادی از طلاب را در راستای اهداف گسترش شیعه در کشورهای مختلف آموزش داده‌است.[9]

در تاریخ ۱۳ دی ۱۳۸۴ دفتر سید علی خامنه‌ای از طریق مرکز جهانی علوم اسلامی قم اجلاسی بنام مشاوران منطقه‌ای مرکز جهانی علوم اسلامی برگزار کرد و از آن تاریخ به بعد طرح شوراهای منطقه‌ای و استادان مشاور منطقه‌ای به منظور گسترش فعالیت‌های ایران برای گسترش شیعه در کشورهای عربی با عنوان پاسخگویی به نیازهای طلاب غیرایرانی به اجرا درآمد.

در سال۱۳۶۵ با اصلاحاتی که در ساختار این شورا صورت گرفت نام این شورا به «مرکز جهانی علوم اسلامی» تغییر و به ثبت رسید. این مرکز تا سال۱۳۷۲ به صورت غیرمتمرکز و به شیوه سنتی رایج در حوزه‌های علمیه اداره می‌شد، سپس با انتصاب مدیری از طرف سید علی خامنه‌ای، مدیریت این مرکز تحت نظارت دفتر رهبری قرار گرفت. این مرکز تابحال گروه زیادی را آموزش داده‌است و گروهی از آنان در راستای اهداف گسترش شیعه در کشورهای مختلف هستند.

در ۱۷ فروردین ۱۳۸۷ سید علی خامنه‌ای در پیامی جامعه المصطفی را به جای مرکز جهانی علوم اسلامی، تأسیس کرد. در پیام سید علی خامنه‌ای به لزوم همکاری شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجمع تقریب و مجمع اهل البیت با این نهاد تازه تأسیس اشاره شده‌است تا جامعه المصطفی بتواند به رشد و توسعه مراکز علمی در پاسخگویی به نیازمندهای جهان معاصر برسد. این ارگان با حضور طلاب غیرایرانی در مدرسه عالی خمینی در قم و با پیام سید علی خامنه‌ای شروع بکار کرد. جامعه المصطفی با ادغام ۲ ارگان سازمان حوزه‌ها و مدارس علمیه خارج از کشور و مرکز علوم اسلامی، تشکیل و علیرضا اعرافی، رئیس پیشین مرکز علوم اسلامی از سوی سید علی خامنه‌ای به ریاست آن منصوب شد. اعرافی در مراسم افتتاحیه این ارگان در رابطه با اهداف این ارگان گفت: «طلاب (طلبه‌های خارجی) براساس رسالتی که به عهده دارند باید به مفاهیم ارزشمند اسلامی و معنوی توجه داشته باشند و از فرصتهایی که انقلاب اسلامی برای آنان فراهم کرده، بهره‌مند شوند. جامعه المصطفی العالمیه، نهادی حوزوی است ولی از تجربیات نوین علمی در جهان نیز بهره‌مند خواهد شد. تمام فعالیت‌های این نهاد علمی و آموزشی براساس معیارهای اسلامی، اهداف صلح‌آمیز و هماهنگ با روح وحدت و اخوت اسلامی طراحی شده‌است».[10] در آبان ۱۳۹۷ علی عباسی با پیشنهاد هیئت امنا و تأیید رهبر انقلاب اسلامی به سمت ریاست جامعه المصطفی العالمیه منصوب شد.[11]

وظیفه

جمهوری اسلامی ایران برای توسعه فرهنگ شیعه و صدور انقلاب اسلامی از طریق دو ارگان اصلی خود شامل سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و جامعه المصطفی، استفاده می‌کند. این ارگانها با استفاده از رایزنی فرهنگی در کشورهای به فعالیت‌های فرهنگی و مذهبی و آموزش زبان فارسی یا قرآن پرداخته یا نشریات مختلف اسلامی بزبان مردم هر منطقه چاپ و منتشر می‌کنند. به گفته نماینده سید علی خامنه‌ای در استان اصفهان وجود موسساتی مانند جامعة المصطفی فرصتی مناسب برای دعوت اهل سنت به شیعه است. وی طی سخنانی این مرکز را از جمله مراکزی دانست که «در راستای صدور انقلاب اسلامی و نشر ارزش‌های آن گام‌های مؤثری برداشته‌است.»[12]

وظیفه اصلی مرکز جهانی علوم اسلامی قم که در جامعه المصطفی ادغام شده‌است، انتخاب و اعزام نفرات مستعد برای آموزش‌های اسلامی شیعه است. در واقع این مرکز اصلی‌ترین مرکز آموزش نیروهای خارجی در تشکیلات حوزوی و اعزام طلبه به کشورهای مختلف است. نفرات جذب شده توسط این مرکز به قم اعزام و تحت آموزش قرار می‌گیرند و سپس در مناسبت‌های مختلف مذهبی توسط این مرکز برای فعالیت‌های تبلیغی و مذهبی و برگزاری مراسم سوگواری و غیره به کشورهای مختلف اعزام می‌شوند.[9]

حداد عادل، رئیس بنیاد سعدی سال ۱۳۹۰ در همایش گسترش زبان فارسی با اشاره به تدریس زبان فارسی در جامعة المصطفی در قم گفت: «بیش از ۱۰ هزار دانشجو در جامعة المصطفای قم مشغول به تحصیل هستند و حضور این همه دانش‌پژوه یعنی آموزش زبان فارسی.».[13]

طبق آماری که در سایت جامعه المصطفی اعلام شده، این ارگان تاکنون بیش از ۵۰۰۰۰ مرد و زن را از ۱۲۲ ملیت، تحت تعلیم و تربیت خود داشته که تاکنون، بیش از ۵۰۰۰۰ نفر از آنان دانش‌آموخته شده‌اند.[14][15]

آموزش

جامعة المصطفی، یکی از مراکز آموزشی مذهبی در قم است که حدوداً ۴۰۰۰۰ دانشجوی خارجی دارد.[16] هر ساله از ۱۳۰ ملیت طلبه جذب می‌کند تا در ۲۵۰۰ موضوع که در آن تدریس می‌شود، درس مذهبی بخوانند. این مرکز تسهیلات قابل توجهی برای طلبه‌های خارجی در نظر می‌گیرد.[17]

کرونا و سفر طلاب چینی به قم

محمدحسین بحرینی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گفتگو با رسانه‌های داخلی گفته بود که آمار مرگ و میر بالای کرونا در ایران به دلیل حضور ۷۰۰ طلبه چینی در حوزه علمیه قم است.[17] مولوی عبدالحمید، برجسته‌ترین روحانی سنی ایران، گفت: دانشجویان چینی که در دانشگاه بین‌المللی المصطفی (MIU) تحصیل می‌کنند، کروناویروس را به ایران آورده‌اند.[16]

تحصیل طلاب اهل سنت

بخشی از طلاب غیرایرانی پذیرش شده در جامعه المصطفی، از اهل سنت هستند.[18] رئیس جامعه المصطفی گرگان در خصوص وجه تمایز واحد گرگان با سایر حوزه‌ها توصیح داد: در حوزه‌های شهرهای دیگر مثل قم، مشهد و تهران همه دانشجویان شیعه هستند بنابراین ممکن است تحصیل برای برخی از دانشجویان غیرایرانی که مذهبی غیر از شیعه دارند کمی سخت باشد اما در واحد گرگان ورود همه مذاهب آزاد است و بیشتر دانشجویان هم اهل تسنن هستند.[19]

ساختار
  • ریاست مرکز: با سید علی خامنه‌ای است و از هیئت امنا و رئیس مرکز تشکیل شده‌است.
  • هیئت امنا: هیئت امنا مرکب از شخصیت‌های حقوقی و حقیقی است که توسط خامنه‌ای برای مدت ۷سال انتخاب می‌شود.
  • رئیس مرکز: رئیس مرکز با پیشنهاد هیئت امنا و توسط خامنه‌ای برای مدت ۵ سال انتخاب می‌گردد.[20][21]

زیر مجموعه‌ها

مجتمع آموزش عالی امام خمینی

مجتمع آموزش عالی امام خمینی یکی از زیر مجموعه‌های دانشگاه بین‌المللی المصطفی است که به صورت آموزش حضوری فعالیت کرده و از دانشجویان غیر ایرانی ثبت نام می‌کند. مجتمع آموزش عالی امام خمینی نهادی است علمی با هویت حوزوی، تحت پوشش دانشگاه بین‌المللی مصطفی. این نهاد با قرار دادن اصل آموزش پژوهش مدار با محوریت تربیت اسلامی وظیفه دارد با استفاده از:

الف- منابع اصیل دینی و متون برآمده از قرآن و سنت.

ب- بهره‌گیری از استادان خبره و متخلق.

ج- بهره‌برداری از کادر مجرب و امکانات مناسب مادی و معنوی.

د- برنامه‌ریزی و نظارت مستمر.

در چهار محور به فعالیت بپردازد:

  1. آموزش عالمان، متخصصان و پژوهشگران دینی در حوزة معارف و علوم اسلامی و ادبیات عرب (غیر از رشته تخصصی فقه و اصول)؛
  2. تربیت دینی و اخلاقی دانش پژوهان در حوزة علمی و عملی با استفاده از مربیان اخلاق؛
  3. تولید علم بر اساس نیازهای منطقه‌ای کشورها؛
  4. آموزش و تربیت استادان و مبلغان مورد نیاز برای تبیین و ترویج دین مبین اسلام در کشورها.

دانشگاه مجازی

دانشگاه مجازی المصطفی یکی از زیر مجموعه‌های این دانشگاه است که به صورت اینترنتی فعالیت کرده و از دانشجویان غیر ایرانی ثبت نام می‌کند. در حال حاضر این دانشگاه در سه رشته علوم قرآن و حدیث به زبان فارسی، انگلیسی، عربی، اردو در سطح کارشناسی و کارشناسی ارشد، تفسیر و علوم قرآن به زبان فارسی و عربی در سطح کارشناسی ارشد، فقه الشریعه به زبان فارسی و عربی در سطح کارشناسی و زبان فارسی در سطح کارشناسی دانشجو می‌پذیرد.

سایت‌های شهر مجازی قرآن مجید، شهر مجازی زبان و ادبیات فارسی و رادیو اینترنتی جهت فعالیت‌های دانشجویان فعال شده‌اند. این دانشگاه بین‌المللی همه ساله به منظور سنجش علوم و مهارت‌های دانش پژوهان در حوزه قرآن و حدیث مسابقات گسترده‌ای را تحت عنوان المپیاد بین‌المللی قرآن و حدیث در رشته‌های مختلف شفاهی، کتبی و آثار در گروه‌های طلاب غیر ایرانی، خانواده طلاب و استادان المصطفی برگزار می‌کند. تربیت‌بدنی جامعه المصطفی هر ساله المپیادهای فرهنگی ورزشی را جهت سنجش سلامت جسمانی و ترغیب طلاب به ورزش همگانی برگزار می‌نماید (در سال ۱۳۹۴ دهمین المپیاد بین‌المللی فرهنگی ورزشی طلاب، پنجمین المپیاد بین‌المللی فرهنگی ورزشی خانواده طلاب و چهارمین المپیاد منطقه‌ای (خارج از ایران) برگزار می‌گردد. همچنین هر ساله جشنواره طوبی را برگزار می‌کند. «جامعه المصطفی العالمیه» در سال ۱۳۸۶ از ادغام دو مجموعهٔ «سازمان مدارس و حوزه‌های علیمه خارج از کشور» و «مرکز جهانی علوم اسلامی» تشکیل شد. ریاست این نهاد حوزوی بر عهده علیرضا اعرافی می‌باشد. این نهاد دارای معاونت‌هایی همچون معاونت آموزشی، معاونت فرهنگی تربیتی و معاونت پژوهشی است.

دیگر مراکز وابسته به این نهاد

از دیگر مراکز وابسته به جامعه‌المصطفی می‌توان از موارد ذیل نام برد:

پژوهشگاه بین‌المللی المصطفی ـ ـ مجتمع عالی فقه (مدرسه حجتیه) ـ دانشگاه مجازی امام خمینی ـ مدرسه المهدی ـ مدرسه بنت‌الهدی ـ انتشارات بین‌المللی المصطفی.

بودجه

برآوردِ بودجه جامعه المصطفی برای سال ۱۳۹۷ سه هزار و ۵۱ میلیارد و ۲۰۳ میلیون ریال پیشنهاد شد.[22] این مقدار در سال ۱۳۹۹ به ۳٬۰۸۷٬۱۹۱٬۰۰۰٬۰۰۰ ریال رسید.[23]

جامعه المصطفی در سال ۱۳۹۹ مبلغ ۳۰۹ میلیارد تومان از دولت کمک دریافت کرده‌است و قرار است برای سال ۱۴۰۰ نیز مبلغ ۴۶۵ میلیارد تومان از دولت کمک دریافت کند.[24]

رابطه با حزب‌الله لبنان
  • روز ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۰ حسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان، علی‌رضا اعرافی رئیس جامعه المصطفی و هیئت همراه وی را به حضور پذیرفت، آنها در این دیدار در مورد آخرین چالش‌های جهان اسلام، در چارچوب توطئه بزرگ و مطالعه شده برای کشاندن مسلمانان به جنگهای فرعی و بدور از نبرد اساسی آنها صحبت کردند.[25]
  • روز ۶ فروردین ۱۳۹۹ علی عباسی رئیس جامعه المصطفی پیام تسلیت برای حسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان برای فوت مادر همسر وی فرستاد.[26][27]

تحریم

ایالات متحده آمریکا بر اساس قوانین ضدتروریسم مرکز آموزش علوم دینی «جامعةالمصطفی العالمیه» را به اتهام ارتباط با فعالیت‌های نظامی-اطلاعاتی نیروی قدس سپاه پاسداران تحریم کرد.[28][29] به گزارش رویترز به نقل از یک مقام آگاه آمریکایی، جامعه المصطفی پایگاهی برای عملیات برون مرزی نیروی قدس سپاه پاسداران است.[30]

منابع
  1. «آزمون دکتری جامعة المصطفی العالمیه در قم». IRIB NEWS AGENCY | خبرگزاری صدا و سیما. ۲۰۱۶-۰۱-۲۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۶-۰۱-۲۸.
  2. «پنجاه میلیون نفر در سراسر جهان توسط جامعة المصطفی شیعه شده‌اند». مهرنیوز. ۸ مرداد ۱۳۹۶.
  3. «جامعه المصطفی گام‌های مؤثری برای صدور انقلاب و معارف شیعه برداشته‌است».
  4. «Iran Has Shiite Radicalization Centers in 60 Countries».
  5. "علی عباسی (روحانی)". ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد. 2018-12-06.
  6. «وزارت خزانه‌داری آمریکا فرستاده جمهوری اسلامی به حوثی‌های یمن را تحریم کرد؛ پمپئو: نیروی قدس سپاه ابزار اصلی رژیم ایران برای کاشتن بذر ویرانی است». رادیو صدای آمریکا. ۱۸ آذر ۱۳۹۹.
  7. «قبل از سقوط رژیم سلطنتی، حضور طلاب غیرایرانی در حوزه علمیه قم، از طریق دارالتبلیغ اسلامی انجام می‌شد».
  8. «جامعة المصطفی العالمیة».
  9. «مرکزجهانی علوم اسلامی».
  10. «IRAN'S INTERNATIONAL PROGRAM FOR INDOCTRINATING FUTURE CLERGY AND TERRORISTS». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ اوت ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۵ اوت ۲۰۱۷.
  11. «پایگاه خبری جامعه المصطفی العالمیه - اخبار> مراسم معارفه رئیس جامعةالمصطفی آغاز شد». news.miu.ac.ir. دریافت‌شده در 2018-12-05T06:52:45Z. تاریخ وارد شده در |بازبینی= را بررسی کنید (کمک)
  12. جامعه المصطفی گام‌های مؤثری برای صدور انقلاب و معارف شیعه برداشته‌است
  13. «حداد عادل در همایش گسترش زبان فارسی: زبان فارسی سرمایهٔ ملی و مایهٔ اقتدار ماست». ایسنا. ۲۰۱۲-۰۱-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۲-۰۶.
  14. این مرکز علوم اسلامی با تربیت طلاب و روحانیان غیر ایرانی نقش مهمی در صدور ارزش‌های اسلام ناب و انقلاب اسلامی برداشته‌است
  15. «فهرست واحدهای آموزشی- تربیتی جامعة المصطفی (ص) العالمیه در کشورهای مختلف». بایگانی‌شده از اصلی در ۳ دسامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۳ دسامبر ۲۰۱۷.
  16. «Chinese students in Qom behind coronavirus outbreak, says cleric». Saudi Gazette. ۱۶ مارس ۲۰۲۰.
  17. «نماینده مجلس: سازمان هواپیمایی و ماهان‌ایر متهم انتقال کرونا هستند». دویچه وله. ۱۳ مارس ۲۰۲۰.
  18. «رئیس مرکز اسلامی شمال کشور: برادران اهل سنت و تشیع درسایه وحدت از برکات نظام اسلامی بهره‌مند هستند». خبرگزاری جمهوری اسلامی. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۲-۰۷.
  19. «آشنایی با جامعه المصطفی گرگان؛ مرکز آموزشی ویژه اهل سنت». رهیافته انجمن شهید ادواردو آنیلی. ۲۰۱۶-۰۷-۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۲-۰۷.
  20. اساسنامه « نهاد علمی و آموزشی جامعة المصطفی العالمیة»(مصوب جلسه 635 مورخ 21/8/1387 شورای عالی انقلاب فرهنگی)
  21. جامعة المصطفی العالمیة
  22. سهم حوزه علمیه از لایحه بودجه سال ۹۷ چقدر است؟ وبگاه روزنامه دنیای اقتصاد
  23. سهم قرآن، نماز و مسجد و حوزه‌های علمیه از بودجه سال ۹۹ خبرگزاری دانشجویان ایران
  24. «قصد دولت آمریکا به تحریم نهاد مذهبی زیر نظر خامنه‌ای». رادیو فردا. ۱۸ آذر ۱۳۹۹.
  25. «السید نصرالله ورئیس جامعة المصطفی العالمیة». mediarelations-lb. ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۰.
  26. «پیام تسلیت رئیس جامعةالمصطفی به دبیرکل حزب‌الله لبنان». iqna. ۶ فروردین ۱۳۹۹.
  27. «پیام تسلیت رئیس جامعةالمصطفی به دبیرکل حزب‌الله لبنان». خبرگزاری رسمی حوزه. ۶ فروردین ۱۳۹۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ اکتبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۷ فوریه ۲۰۲۱.
  28. «آمریکا سفیر ایران در یمن و یک مدرسه دینی در قم را تحریم کرد». BBCPersian.com. بی‌بی‌سی فارسی. 08 دسامبر 2020. دریافت‌شده در 20 دسامبر 2020. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  29. «آمریکا یکی از سفرای ایران و مدرسه‌ای دینی در قم را تحریم کرد». basnews persian. ۱۷ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰ دسامبر ۲۰۲۰.
  30. «آمریکا سفیر ایران در یمن و «جامعه المصطفی» را تحریم کرد». INDEPENDENT. ۸ دسامبر ۲۰۲۰.

پیوند به بیرون
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.