دددندانان
دَددَندانان یا تریودونتیا (نام علمی: Theriodontia) یک کلاد از ددکمانان است که شامل سگ‌دندان‌ها، ددسران و در تعریفی گسترده‌تر زشت‌سیمایان می‌شود. منظور از نام آن‌ها این است که دندان‌هایی شبیه به حیوانات وحشی‌تر (ددها) دارند، در تضاد با گروه‌هایی که دارای دندان‌هایی شبیه‌تر به پستانداران هستند.
| دددندانان | |
|---|---|
 | |
| آرایه‌شناسی | |
| فرمانرو: | جانوران |
| شاخه: | طنابداران |
| رده: | هم‌کمانان |
| راسته: | ددکمانان |
| زیرراسته: | دددندانان اوون، ۱۸۷۶ |
در تعاریف سنتی دددندانان جانورانی هستند که در میانه دوره پرمین به وجود آمده و در میانه دوره کرتاسه نیز منقرض شدند. اما در تعاریف جدید دددندانان شامل پستانداران نیز می‌شوند و در نتیجه نسل آن‌ها تا امروز نیز باقی‌مانده‌است.
فرگشت
دددندانان آغازین که در دوره پرمین فرگشت یافتند نسبت به جانوران پیش از خود از جمله داینوسفالیان به پستانداران شباهت بیشتری داشتند و احتمالاً مانند پستانداران جانورانی خون‌گرم بودند. نخستین دددندانان گوشت‌خوار بودند ولی برخی از آن‌ها در طول دوره تریاس رژیم غذایی خود را به گیاه‌خواری و همه‌چیزخواری تغییر دادند. دندان‌های تریودونت‌ها در مقایسه با سایر ددکمانان تکامل یافته‌تر بود و به آن‌ها امکان جویدن بهتر مواد غذایی را می‌داد. همچنین چند استخوان که در فک پایین آرواره خزندگان و هم‌کمانان اولیه یافت می‌شود در دددندانان به درون گوش رفت و به شکل استخوان‌های رکابی، سندانی و چکشی درآمد که این موضوع باعث تقویت قدرت شنوایی و نیز آزادی بیشتر دهان برای باز و بسته شدن شد. این مزیت‌ها باعث شد که دددندان‌ها که با وجود تجربه سه رویداد انقراض بزرگ تا به امروز همچنان بتوانند به بقای خود ادامه دهند و موفق‌ترین گروه هم‌کمانان باشند.
جستارهای وابسته
منابع
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Theriodontia». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۹ دسامبر ۲۰۱۹.