رزیتا شرف جهان
رزیتا شرف جهان متولد ۱۳۴۱، در تهران مجسمهساز، نقاش و ویدئو آرتیست است. او فارغالتحصیل هنرستان در رشته مجسمهسازی است و کارشناسی نقاشی را از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران دریافت کردهاست.[1] او که بنیانگذار و مدیر گالری طراحان آزاد[2] است، یکی از پیشکسوتان گالری داری در ایران است که تأثیر بسزایی در کشف برخی هنرمندان دهه هشتاد داشتهاست. همچنین از او به عنوان یکی از هنرمندان معاصر زن تأثیرگذار نام میبرند.[3] آثار او در مجموعههایی چون موزه بیلوتی ایتالیا نگهداری میشود.[4][5][6]
رزیتا شرف جهان | |
---|---|
زادهٔ | ۱۳۴۱ تهران |
محل زندگی | تهران |
ملیت | ایران |
پیشه | بنیانگذار گالری طراحان آزاد، از قدیمیترین گالریهای هنری فعال پس از انقلاب |
همسر(ها) | محسن نبی زاده |
خویشاوندان | آزیتا شرف جهان |
تحصیلات
شرف جهان در سال ۱۳۵۶ وارد هنرستان شد و در رشته مجسمهسازی تحصیل کرد. بعد از فارغالتحصیلی از هنرستان، به خاطر انقلاب فرهنگی، نتوانست وارد دانشگاه شود.[1]
با چند نفر از دوستان، حدود ۳ سالی از طریق کلاسهای آزاد زیر نظر استادانی چون یعقوب عمامهپیچ و عربعلی شروه، کار خود را ادامه دادیم تا دچار وقفه نشویم. در هنرستان جزو شاگردان برجسته دوره خودم بودم. دانشگاهها که باز شد، گزینش با وسواس زیادی انجام میشد. سال اول از لحاظ علمی قبول شدم، اما نتوانستم وارد دانشگاه شوم و سال بعد در رشته نقاشی هنرهای زیبا پذیرفته شدم.
- دانشآموخته کارشناسی ارشد رشتهٔ پژوهش هنر، دانشگاه تهران ۱۳۷۴[7]
- فارغالتحصیل کارشناسی نقاشی از دانشکده هنرهای زیبا، تهران ۱۳۷۰[8]
- دیپلم مجسمهسازی از هنرستان دختران، تهران ۱۳۶۰[1]
تأسیس گالری
او در سال ۱۳۷۷ همزمان با تشکیل گروه هنری سی، کارگاه شخصی خود را به فضایی برای نمایش آثار خود و دیگر همکارانش در گروه هنری سیی اختصاص داد و گالری طراحان آزاد را به همراه محسن نبی زاده به صورت غیررسمی تأسیس کرد.[9] سال ۱۳۷۸ با دریافت مجوز رسمی از وزارت ارشاد، گالری طراحان آزاد رسماً شروع به کار کرد. او در مصاحبه اش با روزنامه ایران میگوید:[1]
محل فعلی گالری را پدرم برای کارگاه در اختیارم گذاشت. بیش از هرچیز نیاز به چنین مراوداتی داشتم، نه تنها من بلکه این نیاز باقی دوستانم نیز بود که محلی برای خودمان داشته باشیم تا بتوانیم، بحث کنیم، کار ببینیم و کارهای خودمان را نشان بدهیم.
شرف جهان که خود از هنرمندان شاخص زمان خود بود، توجه خود را معطوف به قالبهایی کرد که برای دیگر گالری دارها چندان قابل توجه نبود:[1]
با شروع نمایشگاههای مفهومی در موزه، افرادی به ما مراجعه میکردند که در حوزه «نیو مدیا» مثل ویدئو، صدا، اینستالیشن و غیره فعال بودند که حدود ۸ گالری فعال آن زمان به این هنرمندان وقت نمایشگاه نمیدادند؛ چراکه هدفشان نشاندادن نقاشی بود.
اما او که خود علاقهمند به ویدئو، اینستالیشن، پرفورمنس آرت و قالبهای نویی از این دست بود، از این قالبها استقبال کرد. این رویه، گالری طراحان آزاد را به یکی از نگارخانههای پیشرو بعد از انقلاب تبدیل کرد.[10]
اندیشههای برابری طلبی
شرف جهان همواره معتقد بود که زنان و مردان برابرند:[1]
نمیخواستم بپذیرم کارهایی را که پسرها انجام میدهند، نمیتوانم انجام بدهم. من همزمانی میخواستم همانند مردها باشم. حتی مجسمهسازی را نیز به همین دلیل انتخاب کردم. سودای این را داشتم تا مجسمههای بزرگ بسازم یا سنگتراشی کنم. در نقاشی هم به این شکل، تلاش میکردم با ضربه قلمهای پر قدرت، از هر چه که تصور میکردم جامعه مردسالار برای زن تعریف کرده، خودم را آزاد کنم. این مسئله به مرور اصلاح شد؛ باید میپذیرفتم که من زن هستم با خصوصیات و ویژگیهای زنانه، ویژگیهایی که ارزشند، ضد ارزش نیستند. به هرحال این موضوع را در آثارم میتوانید مشاهده کنید.
یکی از مهمترین آثار او، تابلویی ست که تصویری از بهروز وثوقی را نشان میدهد. باوند بهپور منتقد هنری دربارهٔ این اثر مینویسد:[11]
او در این اثر، بهروز وثوقی، ستارهٔ سینمای دوران جوانیاش را به تصویر کشیده و با افزودن چند خنجر ملموس و واقعی بر کنشی که تداعیگر هیجانهای دختری جوان به یک ستارهٔ سینما و یک سکس آیکن است، تأکید کردهاست. محو کردن انبوهی از عکسهای خوانندهها و بازیگران زن نیز در پس زمینهٔ کار به عنوان ابزاری برای جذب بیننده به سوی سوژهٔ اصلی کار قابل توجه است.
فعالیتها
شرف جهان علاوه بر فعالیتهای هنری اش، مدرس دانشگاه نیز هست و در چندین نهاد عضویت فعال دارد:[7]
- ۱۳۷۱–۱۳۹۲، مدرس هنر در دانشگاهها
- ۱۳۷۸–۱۳۸۵، مؤسس و مدیر گالری ممیز[12]
- ۱۳۷۸-، عضو انجمن نقاشان ایران[13]
- ۱۳۷۸–۱۳۸۷، مدیر کمیته نمایشگاههای انجمن نقاشان ایران[13]
- ۱۳۷۱-، مؤسس و مدیر گالری طراحان آزاد
- ۱۳۷۰–۱۳۸۰، عضو فرهنگنامه کودکان و نوجوانان
- ۱۳۶۸–۱۳۷۱، عضو آتلیه انیمیشن صدا و سیما
- ۱۳۹۶ داور جایزهٔ ویستا، تهران[14]
- ۱۳۹۶، کیوریتوری نمایشگاه «پشتنویسی» (به همراه فرهاد فزونی)، گالری طراحان آزاد، تهران[15]
- ۱۳۹۶، کیوریتوری نمایشگاه «دورنما از نمای نزدیک»، فرهنگسرای نیاوران[16]
- ۱۳۹۷، او از اعضای هیئت مؤسس تیرآرت بودهاست.[17]
نمایشگاههای انفرادی
گزیده نمایشگاههای انفرادی[7]
- ۱۳۸۹، سودای ششم، گالری طراحان آزاد، تهران
- ۱۳۸۷، چهرههای خاورمیانه، گالری گلستان، تهران
- ۱۳۸۴، چه نمیشود، گالری طراحان آزاد، تهران
- ۱۳۸۲، سکوت را رعایت کنید، گالری طراحان آزاد، تهران
- ۱۳۸۲، ذهن، گالری هنرمندان، تهران
- ۱۳۸۱، شهر؛ با فریدون امیدی، گالری هنرمندان، تهران
- ۱۳۸۰، خیابان، گالری طراحان آزاد، تهران
- ۱۳۷۹، گالری طراحان آزاد، تهران
- ۱۳۷۵، گالری نقشجهان، تهران
نمایشگاههای گروهی
شرکت در بیشتر از ۷۰ بینال، جشنواره و نمایشگاه گروهی نقاشی و ویدئو آرت در ایران، جمهوری چک، اتریش،[18] ترکیه، ایتالیا، ژاپن، ارمنستان، فرانسه، هند، آلمان و کانادا
- سودای ششم، گالری طراحان آزاد، تهران ۱۳۸۹[8]
- گالری ورتیگو، ۱۳۹۴[6]
- «نگاهی دیگر»، کیوریتور: فرناز محمدی، گالری ملت، تهران 1391[19]
- «صبح بخیر… شب بخیر»، کیوریتور: ترلان رفیعی و Peter Assmann، ایتالیا، 2018[20]
- نهمین بینال شانگهای، کیوریتور: نینا معدل، چین، 2012[21]
- «ایران، مرور گذشته»، وین، 2010[22]
- «نوید فقدان»، کیوریتور: شاهین مرالی، وین، 2009[23]
- «تهران، از درون به بیرون»، کیوریتور: سوزان وینچ، سوئیس، ۲۰۰۹
- «شیر زیر رنگین کمان»، کیوریتور: Alexandros Georgiou، یونان، 2008[24][25][26]
- "TREIBSAND"، کیوریتور: سوزان وینچ و پرستو فروهر، موزه زنان بُن، آلمان، ۲۰۰۷
- "TREIBSAND"، کیوریتور: سوزان وینچ و پرستو فروهر، زوریخ، 2007[27]
- پنجمین بینال گیومری، کیوریتور: Arpine Tokmajyan، ارمنستان، 2006[28]
- VIDEOZOOM، کیوریتور: David Barro ,Sergio Edelsztein ,Anna Jagiello، مرکز هنری BizArt، شانگهای، چین 2005[29]
- 1st Paris Triennal of International Contemporary art، طاق بزرگ، پاریس، ۲۰۰۲
- «گروه سی»، موزه متروپولیتین، توکیو ۲۰۰۲
- نمایشگاه گروهی، زاگرب، کرواسی ۲۰۰۰
- دومین بینال نقاشی، موزه هنرهای معاصر، تهران ۱۹۹۴
جستارهای وابسته
- گالری طراحان آزاد
- نگارخانه
- هنر مدرن و معاصر ایران
- هنر نوگرای ایران
- گالری اثر
- معصومه سیحون
- هنگامه معمری
- هنر معاصر ایران
نگارخانه
تعدادی از آثار رزیتا شرف جهان:[30]
پانویس و منابع
- صبا موسوی (۱۹ آبان ۱۳۹۵). «گفتگو با رزیتا شرف جهان، نقاش و گالریدار/"نسل روزهای سخت بودیم و زنده ماندیم"». Iran newspaper.
- «رزیتا شرف جهان از تأثیر مجله تندیس بر جامعه تجسمی چه میگوید؟». مجله تخصصی "آوام مگ". ۱۶ مرداد ۱۳۹۷.
- «پایاننامه کارشناسی ارشد - بررسی رویکردهای نوین رسانه ای در آثار چهار تن از هنرمندان زن معاصر ایران (رزیتا شرف جهان، بیتا فیاضی، ندا رضوی پور)». بانک پایاننامه - رسا تسیس.
- "Iranian Artwork in Italy Museum". Financial Tribune. February 29, 2016.
- «اثر «رزیتا شرف جهان» در موزه «روبرتو بیلوتی» شهر کوزنتسا». خبرگزاری "چوک". ۹ اسفند ۱۳۹۴.
- «"سودای ششم" رزیتا شرف جهان در "موزه بیلوتی ایتالیا"». هنر آنلاین. ۹ اسفند ۱۳۹۴.
- «زندگینامه رزیتا شرف جهان». آرته - تاریخ شفاهی فرهنگ و هنر معاصر ایران.
- «رزیتا شرف جهان». گالری اینفو.
- BENJAMIN GENOCCHIO (MARCH 30, 2011). "Revolution's Long Shadow Over the Tehran Art Scene". The New York Times. Check date values in:
|تاریخ=
(help) - ساتاز قاضی زاده (۳۱ اردیبهشت ۱۳۸۹). «تهرانیها به لندن آمدند». بیبیسی فارسی.
- باوند بهپور. «بازخوانی آثار رزیتا شرف جهان». "متن و تصویر" - واکنش کلامی به آثار بصری.
- «اجرای پرفورمنس در گالریها بیشتر انگیزه فرهنگی دارد تا اقتصادی». خبرگزاری صبا. ۱۳ آذر ۱۳۹۵.
- «نمایشگاهی پژوهشی دربارهٔ سیر منظرهنگاری در هنر ایران / روایت رزیتا شرفجهان از نمایشگاه "دورنما از نمای نزدیک"». هنرآنلاین. ۱۱ مهر ۱۳۹۶.
- «جایزه ویستا به هنر تجربهگرا کمک میکند / روایت رزیتا شرفجهان از اهمیت ایده در هنرهای تجسمی». هنرآنلاین. ۲۰ دی ۱۳۹۶.
- "Postcard Art at Tehran Azad Gallery". Financial Tribune. June 19, 2017.
- «باید مفهوم کیوریتوری در ایران جا بیفتد / انجمن هنرمندان نقاش به سمت نمایشگاههای پژوهش محور حرکت میکند». هنر آنلاین. ۲ آبان ۱۳۹۶.
- https://www.mehrnews.com/news/4330867/۱۰-گالری-دار-در-تیر-آرت-گرد-هم-آمدند-آوردن-هنر-به-میان-جامعه
- «آثار 19 هنرمند ایرانی در وین به نمایش درمی آید». بیبیسی فارسی. ۹ نوامبر ۲۰۱۰.
- «زنان نقاش ایران در خاورمیانه یگانه اند». روزنامه اعتماد. ۲۳ آبان ۱۳۹۱.
- "Good morning... good night. Cinque artiste e una curatrice dall'Iran". Complesso Museale del Palazzo Ducale (به ایتالیایی). 2018.
- "City Pavilions Of The 9th Shanghai Biennale". Shanghai Biennale. 2012.
- «Contemporary Iranian Videoartists and Photographers» (PDF). KU Linz. ۲۰۱۰. بایگانیشده از اصلی (PDF) در ۱ فوریه ۲۰۱۹.
- "The promise of Loss. A contemporary index of Iran" (PDF). Framer Framed. 2009.
- «Lion under the Rainbow». Universes in Universe. ۲۰۰۸.
- «برپایی نمایشگاه هنرمندان ایرانی در یونان با عنوان «شیر زیر رنگین کمان»». آفتاب آنلاین. ۲۰۰۸.
- «برپایی نمایشگاه هنرمندان ایرانی در یونان با عنوان «شیر زیر رنگین کمان»». خبرگزاری فارس. ۲۰۰۸.
- «KUNSTFILMTAG». WP8. ۲۰۰۷.
- «پنجمین بینال گیومری» (PDF). رزونامه خراسان. ۲۰۰۶.
- "VIDEOZOOM (group)". ARTLINKART. 2005.
- «رزیتا شرف جهان». آرته - تاریخ شفاهی فرهنگ و هنر معاصر ایران.