سلطان‌حسین تابنده گنابادی
سلطان‌حسین تابنده گنابادی (زادهٔ ۲۵ آبان ۱۲۹۳ هجری شمسی در بیدخت – درگذشتهٔ ۱۸ شهریور ۱۳۷۱ هجری شمسی) قطب سلسلهٔ نعمت‌اللهیه سلطان‌علی‌شاهی (گنابادی) و اهل ایران بود.
| سلطان‌حسین تابنده گنابادی «رضاعلیشاه ثانی» | |
|---|---|
 | |
| زادهٔ | ۲۵ آبان ۱۲۹۳ هجری شمسی بیدخت گناباد، ایران |
| درگذشت | ۱۸ شهریور ۱۳۷۱ هجری شمسی |
| آرامگاه | بیدخت، مزار سلطانی بیدخت |
| ملیت | ایرانی |
| عنوان | رضاعلیشاه |
| دین | اسلام |
| مذهب | شیعه اثنی عشری |
| منصب | قطب سی و هفتم سلسله نعمت‌اللهی سلطان علیشاهی گنابادی |
| مکتب | تصوف |
| والدین | صالح‌علیشاه |
زندگی‌نامه
سلطان‌حسین تابنده گنابادی[1] «رضاعلیشاه» در روز ۲۵ آبان ۱۲۹۳ در بیدخت متولد شد. وی پس از گذراندن دورهٔ رضاعت و صباوت، خواندن و نوشتن را نزد ملا خداداد خیبرگی فراگرفت. در سن ۷ سالگی به آموختن مقدمات ادبیات فارسی و عربی نزد پدر و استادان محلی مشغول شد. مقدمات عربی را ابتدا نزد محمدرضا نودهی مشهور به «ادیب» و سپس نزد محمداسماعیل ملقب به «رئیس العلما» عموی مادری خود تعلیم یافت. سپس به فراگیری معانی و بیان مشغول شد و از تعلیم جد مادری خویش ملقب به «صدرالعلما» استفاده کرد. در همین ایام رسالهٔ موجزهٔ التاریخ المختصر فی احوال المعصومین الاربعه عشر را تألیف کرد. دروس فقه و اصول و فلسفه و منطق و کتب مهم در این علوم مثل معالم الاصول و شرایع و شرح لمعه در فقه و اصول و شرح منظومه حکمت و منطق اثر ملاهادی سبزواری را نزد والد خود فرا گرفت. در شب جمعه ۱۳ شهریور ۱۳۰۹ به دست صالح علی شاه به وادی فقر وارد شد.
در سال ۱۳۱۰ به دستور والد خود برای تکمیل تحصیلات به اصفهان، که در آن ایام مجمع اساتید علوم عقلی و نقلی بود، مسافرت کرد. در اصفهان در مدرسه صدر ساکن شد و الاشارات و التنبیهات ابن سينا و قوانین را نزد شيخ محمدحكيم خراساني گنابادي، کتاب اسفار ملاصدرای شیرازی را نزد شیخ محمود مفید و شرح مکاسب را نزد حاج آقا رحیم ارباب و فرائد الاصول را نزد سید مرتضی خراسانی معروف به «جارچی» و کفایت الاصول را نزد سید محمد نجف‌آبادی و هیئت، ریاضیات، طب سنتی، علوم غریبه و فصوص الحکم را نزد اسدالله ایزدگشسب (درویش ناصر علی) فراگرفت.
در اصفهان موفق به اخذ اجازهٔ روایت از سید مهدی درچه‌ای، حاج شیخ محمدرضا مسجدشاهی اصفهانی و حاج سید محمد نجف‌آبادی اصفهانی شد. در اسفند ۱۳۱۶ با دختر «نورالحکما» ازدواج کرد و در سال ۱۳۲۱ بر حسب امر پدر همراه خانواده به بیدخت بازگشت. در تاریخ ۱۵ شعبان ۱۳۶۹ قمری از طرف «صالح علی شاه» قطب وقت سلسله، اجازه اقامه جماعت و تعلیم اوراد و اذکار لسانی برای وی صادر شد و در یازدهم ذیقعده ۱۳۶۹ فرمان دستگیری به لقب «رضا علی» نیز برای ایشان صادر شد. وی در تاریخ پنجشنبه ۶ مرداد ۱۳۴۵ که صالح‌علیشاه درگذشت، طی فرمانی که در تاریخ ذیقعده ۱۳۷۹ توسط صالح علی شاه صادر شده بود به جانشینی او منصوب شد.
رضا علیشاه در سحرگاه روز ۱۸ شهریور سال ۱۳۷۱ درگذشت.
آثار و کتب
- تجلی حقیقت در اسرار فاجعه کربلا
- رساله خواب مغناطیسی ضمیمه کتاب تنبیه النائمین
- شرح حال خواجه عبدالله انصاری (رسائل خواجه عبدالله)
- نیاز تجلی، ترجمه دعای ابوحمزه ثمالی
- فلسفه فلوطین رئیس افلاطونیان اخیر
- نابغه علم و عرفان در قرن چهاردهم
- فلسفه ابن رشد و ترجمه کتاب (الکشف عن مناهج الادله فی عقاید الملة، چاپ نشده)
- سیر تکاملی و حرکت جوهریه (چاپ نشده)
- تاریخ و جغرافیای گناباد
- یادداشت‌های سفر به ممالک عربی
- خاطرات سفر حج
- گردش افغانستان و پاکستان
- از گناباد به ژنو
- رساله رفع شبهات
- رهنمای سعادت
- نظریه مذهبی به اعلامیه حقوق بشر
- قرآن مجید و سه داستان اسرار آمیز عرفانی
- التاریخ المختصر فی احوال المعصومین الاربعه عشر
- ده سخنرانی
- سفرنامه اول هند (مفقود شده)
- سفرنامه دوم هند (چاپ نشده)
- جنگ خطی یک
- جنگ خطی دو
- جنگ خطی سه
- جنگ خطی چهار (کشکول تابنده)
| عنوان مذهبی | ||
|---|---|---|
| پیشین: محمدحسن گنابادی |
قطب دراویش گنابادی | پسین: نورعلی تابنده |
منابع
- خورشید تابنده، تابنده، علی (۱۳۸۴)، خورشید تابنده، انتشارات حقیقت، تهران.
- مرتضی رحیمی (۱۳۹۲)، از مجذوب علیشاه همدانی کبودر آهنگی تا مجذوب علیشاه گنابادی. شابک 978-964-04-9701-2. شماره کتابخانه ملی ۳۲۰۱۲۰۱، تهران
- علی تابنده (۱۳۸۴)، خورشید تابنده، انتشارات حقیقت شهر= تهران
- {{یادکرد|نویسنده= هیات تحریریه‌کتابخانه‌صالح |کتاب= یادنامه صالح.شابک 9647040148 |ناشر =انتشارات حقیقت شهر= تهران
- محمدباقر سلطانی گنابادی (۱۳۸۵)، رهبران طریقت و عرفان.964-7040-08-3، انتشارات حقیقت شهر= تهران