آبان
آبان[1] (در فارسی افغانستان: عقرب) هشتمین ماه سال خورشیدی است که همواره ۳۰ روز دارد و از روز ۲۱۷م سال آغاز شده و در روز ۲۴۶م سال پایان می‌یابد و دومین ماه فصل پاییز است.
| << | آبان | >> | ||||
| ش | ی | د | س | چ | پ | ج |
| ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ | ۷ |
| ۸ | ۹ | ۱۰ | ۱۱ | ۱۲ | ۱۳ | ۱۴ |
| ۱۵ | ۱۶ | ۱۷ | ۱۸ | ۱۹ | ۲۰ | ۲۱ |
| ۲۲ | ۲۳ | ۲۴ | ۲۵ | ۲۶ | ۲۷ | ۲۸ |
| ۲۹ | ۳۰ | |||||
| ۱۴۰۰ خورشیدی | ||||||
برج فلکی آبانماه برج عقرب (کژدم) است که هشتمین برج فلکی از دائرةالبروج است. نماد ماه آبان، کژدم (در انگلیسی Scorpio) نامیده می‌شود.
در گاه‌شماری رسمی ایران نام این ماه از نام ماه هشتم گاه‌شماری اوستایی نو که در اوستایی اَپَم نام دارد، برگرفته شده‌است. در گاه‌شماری زرتشتی دهمین روز هرماه نیز آبان نام دارد و در آبان‌روز از آبانماه، جشن آبانگان برگزار می‌شود. برخی ایزد این ماه را تیشتر و برخی این ماه را متعلق به ایزدبانو آناهیتا می‌دانند.
معنا
آبان به معنی ایزد نگاهبان آب، فرشته موکل بر آب، آب‌بان می‌باشد.[2]
آبان در زبان و گاه‌شماری دیگر
در گاه‌شماری میلادی این ماه با شروع ماه اکتبر آغاز می‌شود و در تقویم خورشیدی افغانستان برج عقرب نامیده می‌شود.
رویدادها
- انتشار اعلامیهٔ مارتین لوتر
- آتش‌سوزی بزرگ بوستون (۱۲۵۱)
- انقلاب اکتبر روسیه (۱۲۹۶)
- سقوط دیوار برلین (۱۳۶۸)
- توافق آتش‌بس قره‌باغ (۱۳۹۹)
مناسبت‌ها
- روز آمار و برنامه‌ریزی
- روز کوروش بزرگ
- روز نوجوان
- جشن هالووین (۳ اکتبر)
- آبان روز، جشن آبانگان
- روز دانش آموز
- روز فرهنگ عمومی
- جشن میانه پاییز
- روز ملی کیفیت
- روز کتاب و کتابخوانی
- روز جهانی فلسفه [سومین پنجشنبه ماه نوامبر، آخرین پنجشنبه آبانماه (در اکثر سالها)]
زادروزها
- ۱۰۶۷ - نادرشاه افشار
- ۱۳۱۹ - پله، بازیکن فوتبال برزیلی.
- ۱۳۳۰ - محمدرضا آل ابراهیم، نویسنده و پژوهشگر ایرانی، اهل استهبان.
- ۱۳۳۷ - علی کردان، وزیر استیضاح شده کشور ایران در دولت احمدی‌نژاد (درگذشت ۱ آذر ۱۳۸۸).
- ۱۳۴۸ - سیاوش مفیدی، بازیگر ایرانی.
- ۱۳۰۷ - زادروز سید محمد بهشتی، سیاست‌مدار و روحانی (درگذشت ۷ تیر ۱۳۶۰).
- ۱۳۶۳ - زادروز سید علی طباطبایی، بازیگر سینما و تلویزیون (درگذشت ۸ شهریور ۱۳۹۴).
- ۵۵۵ سال قبل از میلاد - سالروز تولد کوروش کبیر شاه ایرانیان
- ۱۲۹۸ - محمدرضا پهلوی، پادشاه دودمان پهلوی. (درگذشته ۱۳۵۹).
- ۱۲۹۸ - اشرف پهلوی، خواهر محمدرضا پهلوی.
- ۱۳۲۶ - ناصر فرهنگ‌فر، نوازندهٔ تنبک (درگذشته ۱۳۷۶).
- ۱۳۴۴ - اسماعیل براری، تهیه‌کننده و کارگردان.
- ۱۳۶۲ - محمد منصوری، بازیکن فوتبال.
- ۱۳۱۱ - نیکو خردمند، گوینده و بازیگر (۱۳۸۸).
- ۱۳۳۵ - محمود احمدی‌نژاد.
- ۱۳۱۹ - چنگیز جلیلوند.
- ۱۲۹۶ - شمس پهلوی (درگذشته ۱۳۷۴)).
- ۱۳۶۱ - سینا سرلک.
- ۱۳۴۰ - فاطمه معتمدآریا، بازیگر ایرانی.
- ۱۳۵۸ - مجتبی شیری، بازیکن فوتبال اهل ایران.
- ۱۳۶۳ - احسان خواجه امیری، خوانندهٔ ایرانی.
- ۱۳۵۱ - امیرحسین صدیق،بازیگر ایرانی
- ۱۳۳۹ - دیگو آرماندو مارادونا، بازیکن فوتبال آرژانتین.
- ۱۳۰۳ - مرتضی احمدی، بازیگر، گوینده و خوانندهٔ ایرانی.
- ۱۳۶۰ - آرمان آرین، نویسنده و پژوهشگر و مستندساز ایرانی. زاده دهم آبان ماه.
- ۱۳۵۲ - آیشواریا رای، بازیگر هندی.
- ۱۳۶۱ - محرم نویدکیا، بازیکن فوتبال اهل ایران.
- ۱۳۶۷ - سحر محمدی، خواننده آواز سنتی ایرانی.
- ۱۳۵۸ - علیرضا آذر،شاعر
علی کریمی، فوتبالیست
- ۱۲۷۶-نیما یوشیج،شاعر و پدر شعر نو
- ۱۳۶۰- مهدی یراحی، خواننده، آهنگساز
- ۱۳۶۵- امیرعباس گلاب، خواننده، آهنگساز، نوازنده
- ۱۳۲۹-محمد شمس لنگرودی،شاعر، پژوهشگر و بازیگر
- ۱۳۵۲-حامد بهداد،بازیگر
- ۱۱۸۳ - ملا محمد اشرفی، (درگذشت ۴ بهمن ۱۲۷۶) مرجع تقلید و فقیه شیعی قرن ۱۳ قمری- لترگاز بهشهر
- ۱۳۶۸ - مهدی رجبیان، آهنگساز، نوازنده سه‌تار و زندانی سیاسی
- ۱۳۱۹‐محمدعلی سپانلو ،شاعر و منتقد ادبی
- ۱۳۶۲-محمد مهدی دل خواسته ،فیلمساز ، عکاس
درگذشت‌ها
- ۱۲۱۳ – فتحعلی شاه قاجار، پس از ۳۶ سال و ۸ ماه حکومت، در سفر اصفهان، مدفون در قم.
- ۱۲۹۹ – فرصت‌الدوله شیرازی، ادیب، شاعر، موسیقیدان، استاد صرف و نحو و منطق و هیئت و ریاضی و حساب.
- ۱۳۲۹ – محمدحسین لقمان‌ادهم، ملقب به لقمان‌الدوله و معین الاط با پزشک ایرانی
- ۱۳۵۶ – سید مصطفی خمینی، پسر سید روح‌الله خمینی.
- ۱۳۸۸ - رزا منتظمی، استاد آشپزی و نویسنده کتاب «هنر آشپزی» (زادهٔ ۱۳۰۱).
- ۱۳۹۳ - مرتضی پاشایی، نوازنده، آهنگساز، تنظیم کننده و خواننده (زاده ۲۰ مرداد ۱۳۶۳ - درگذشته ۲۳ آبان ۱۳۹۳ بر اثر سرطان معده)
- ۱۳۵۸ ‐ سید محمدعلی قاضی طباطبایی، روحانی ایرانی و اولین شهید محراب
- ۱۳۷۰ - هوشنگ بهشتی، بازیگر ایرانی
- ۱۷۹۶ - کاترین کبیر، امپراتوریس شهیر روسیه.
- ۱۳۴۶ - امجد زهاوی، فقیه و قاضی شرعی عراقی.
- ۱۳۴۷ - ابراهیم پورداوود ایران‌شناس معاصر، اوستاشناس، نخستین مترجم فارسی اوستا و استاد فرهنگ ایران باستان و زبان اوستایی در دانشگاه تهران.
- ۱۳۸۸ - نیکو خردمند، گوینده و بازیگر ایرانی (زادروز ۵ آبان ۱۳۱۱)
- ۲۰۰۶ - فرانس پوشکاش، مربی و بازیکن مجارستانی
پیوند به بیرون
 |
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به آبان در ویکی‌گفتاورد موجود است. |
منابع
- ابوالحسن نجفی (۱۳۸۴)، غلط ننویسیم: فرهنگ دشواریهای زبان فارسی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، ص. ص ۱، شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۱-۰۵۵۹-۷
- ,واژه یاب
- مناسبتهای آبانماه ساعت و تقویم رسمی ایران
- لغت‌نامهٔ دهخدا، سرواژهٔ آبان.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.