شهرستان دشتی

شهرستان دَشتی یکی از شهرستان‌های استان بوشهر ایران است، و شهر خورموج مرکز این شهرستان است.

شهرستان دشتی
موقعیت شهرستان دشتی در استان بوشهر
اطلاعات کلی
کشور ایران
استانبوشهر
مرکز شهرستانخورموج
سایر شهرهاخورموج، کاکی، شنبه، بادوله
بخش‌هابخش مرکزی - بخش کاکی
اداره
فرماندارغلامرضا مهرجو
مردم
جمعیت۸۶٬۳۱۹ نفر (سال 95)[1]
مذهباسلام (شیعه)
برای منطقه‌ای به این نام، منطقه دشتی را ببینید.

جغرافیا

شهرستان دشتی در میانه استان بوشهر قرار دارد و از شمال به شهرستان‌های دشتستان و تنگستان، از غرب به شهرستان تنگستان و خلیج فارس، از جنوب به شهرستان‌های دیر و جم و از شرق به شهرستان فراشبند فارس محدود می‌گردد. آب و هوای آن گرم و خشک می‌باشد که حداقل و حداکثر دما در طول سال از ۳- تا ۵۴ درجه متغیر است. میزان بارندگی بین ۲۰۰ تا ۲۸۵ میلی‌متر متفاوت است.[2]

مساحت این شهرستان ۵۰۰۲۸ کیلومتر مربع است.

کوه خورموج با ارتفاع ۲۲۶۰ متر بزرگترین قله استان بوشهر در این شهرستان واقع شده‌است. کوه مند نیز در نوار ساحلی آن قرار دارد. رودخانه مند و گنبد نمکی جاشک (دشتی) هر دو در شهرستان دشتی قرار دارد.

نواحی ساحلی

روستاهای ساحلی کبگان، لاور ساحلی، زیارت ساحلی، گلستان این شهرستان در دهستان کبگان قرار دارند. لاور ساحلی سابقه استقرار گمرک داشته و زیارت ساحلی دارای استخرهای بزرگ پرورش میگو است. در نوار ساحلی کوه مند آثار باستانی متعددی از جمله نیایشگاه مند وجود دارد.

کشاورزی

شهرستان دشتی یکی از قطب‌های زراعی و کشاورزی استان بوشهر می‌باشد. شهرستان دشتی یکی از بزرگترین تولیدکنندگان گوجه خارج از فصل کشور است. شهرستان دشتی از نظر تولید تنوع بالایی دارد از جمله: گوجه فرنگی، کنجد، هندوانه، خربزه، طالبی، تنباکو، خرما، کدو، پیاز، سیر و… دارای دشت‌های حاصلخیزی از جمله: دشت پلنگ، دشت سنا، دشت لاور، دشت باغان، دشت کاکی، دشت زال و… است.

مردم‌شناسی

غالب مردم دشتی از قوم فارس هستند از جهت تاریخی خود جزئی از منطقه دشتی می‌باشد؛ و به دلایلی به زبان فارسی با گویش دشتی سخن می‌گویند.

جمعیت

بر اساس آمار سرشماری رسمی سال ۱۳۹۰ جمعیت این شهرستان ۷۷٬۵۳۰ نفر (۱۹٬۶۹۷ خانوار) می‌باشد.[3] و در سال ۱۳۸۵ جمعیت ۷۱٬۲۸۵ نفر بوده‌است.[4]

گویش مردم شهرستان دشتی
نوشتار اصلی: گویش دشتی

در شهرستان دشتی مردم به گویش دشتی تکلم می‌کنند که از گونه‌های زبانی به جای مانده از فارسی میانه دوره ساسانیان است.[5]

سیل ۱۳۶۵
نوشتار اصلی: سیل ۱۳۶۵ دشتی

سیل ویرانگر ۱۳۶۵ پس از سه شبانه روز بارش متوالی در بامداد مورخه ۱۱ آذر ۱۳۶۵ به‌طور کامل تمام روستاهای حاشیه رودخانه مُند را محاصره و در کام خود بلعید.

سیل آذر ۱۳۶۵ بیشینه بده لحظه‌ای آب در سیل روز ۱۱ آذر ۱۳۶۵ بنابر برخی از منابع ۵۷۵ مترمکعب بر ثانیه و نیز بارش باران به میزان ۱۶۰ میلی‌متر در یک شبانه روز گزارش شده‌است. با نگاهی به بده لحظه‌ای آب می‌توان به شدت و گسترهٔ آسیب و پیامدهای ناشی از وقوع سیل مذکور پی برد. وقوع آن پدیده مهیب و مخرب خسارات جانی و مالی فراوانی را در استان بوشهر و در شهرستان دشتی به ویژه در روستاهای مجاور رودخانه مند به همراه داشت به نحوی که بسیاری از روستاها و آبادی‌های آن زمان خالی از سکنه شده و بعد از گذشت بیش از دو دهه هنوز خاطرات تلخ و دردناک آن در اذهان و حافظهٔ تاریخی و اجتماعی مردم آن سامان باقی و آثار خرابی‌ها و تأثیرات بسیار زیانبار آن بر وضعیت بافت خاک، پوشش گیاهی و اراضی زراعی در مناطق محل وقوع سیل قابل ملاحظه و مشاهده است.

در پایان ۲۹ بهمن ۱۳۹۵ سیلی با حجم سیل سال ۶۵ در منطقه آمد که خسارتهای مالی به بار آورد اما بعلت ترک روستاهای در معرض سیل در ۳۰ سال پیش خسارت جانی نداشت.

زمین‌لرزه ۹۲
نوشتار اصلی: زمین‌لرزه دشتی (۱۳۹۲)

زمین‌لرزه ۲۰ فروردین ۱۳۹۲ در این شهرستان که در فاصله ۱۶ کیلومتری شهر کاکی، ۲۷ کیلومتری شهر خورموج (مرکز شهرستان دشتی) و ۹۰ کیلومتری بندر بوشهر[6][7] کانون این زمین‌لرزه در شمال شرق شهر کاکی و تقریباً در همین فاصله در شمال غرب شهر شُنبه رخ داد، که شهر کوچک شُنبه و روستاهای تابع آن در بخش شنبه و طسوج بشدت تخریب شدند.

مشاهیر شهرستان دشتی

آثار باستانی

تقسیمات کشوری

شهرستان دَشتی شامل ۳ بخش با دهستانها و شهرهای زیر است:

شهرها: خورموج

شهرها: شُنبه

شهرها: کاکی و بادوله

روستاهای شهرستان دشتی به تفکیک دهستان

روستاهای بخش مرکزی

روستاهای بخش کاکی

روستاهای بخش شنبه و طسوج

امکانات شهری و حومه، رفاهی و گردشگری
  • تنگه و عمارت شیرینه
  • بنگه و بازمانده آسیاب‌های قدیمی
  • آتشکده مند
  • پارک موزه محمد خان دشتی
  • پارک مفتون، فایز، علی سمیل
  • میدان خالو حسین دشتی و میدان لولو ورودی جنوبی شهر خورموج
  • روستاهای بکر و باغات مربوط روستاها
  • بیمارستان ۱۲۰ تختخوابی زینبیه شهر خورموج با دارا بودن آزمایشگاه مجهز، بخش رادیولوژی، بخش دیالیز، بخش اطفال، اتاق عمل و…
  • درمانگاه فوق تخصصی تأمین اجتماعی خورموج
  • درمانگاه تخصصی سپاه
  • زیر مجموعه صنعتی دشتی
  • کارخانه‌های گچ، قیر، هیدرات کربن، سنگ‌شکن، پلاستیک سازی، آرد، مرغداری صنعتی، کارخانه سیمان
  • منطقه حفاظت شده شکار ممنوع کوه مند

منابع
  1. «تعداد جمعیت و خانوار به تفکیک تقسیمات کشوری براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵» (اکسل). درگاه ملی آمار.
  2. موقعیت شهرستان دشتی بایگانی‌شده در ۷ سپتامبر ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine شهرداری خورموج
  3. «نتایج سرشماری – جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری ۱۳۹۰» (اکسل). درگاه ملی آمار.
  4. «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۸۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۱ آبان ۱۳۹۲.
  5. «توصیف گویش فارسی دشتی» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۳ مارس ۲۰۰۳. دریافت‌شده در ۲۳ مارس ۲۰۰۳.
  6. آخرین خبرها از زلزله ۶٫۱ ریشتری دشتی؛ ۳۱ کشته و ۸۰۰ مصدوم/ آمادگی ترکیه و ژاپن برای کمک به زلزله‌زدگان/ اقلام مورد نیاز زلزله زدگان خبرآنلاین
  7. «زلزله ۶٫۱ ریشتری بوشهر را لرزان». تابناک. دریافت‌شده در ۹ آوریل ۲۰۱۳.

پیوند به بیرون
ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای شهرستان دشتی دارد.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.