عرق سگی
عرق سگی یا عرق کشمش گونه‌ای از نوشیدنی‌های الکلی دست‌ساز ایرانی است [1] که از کشمش به دست می‌آید.[2] عرق سگی معروفترین نوشیدنی الکلی در ایران است و به همین دلیل مصرف‌کننده بالایی را دارد.[3]
 یک بطری عرق سگی ساخت میکده قزوین | |
| نوع | عرق |
|---|---|
| تولید کننده | میکده قزوین |
| خاستگاه | ایران |
| میزان الکل | ۴۵٪ – ۵۵٪ تا ٪۹۰ در صورت دست‌ساز |
| درجه | ۹۰ – ۱۱۰ تا ۱۸۰ در صورت دست‌ساز |
| شفاف | |
| محتوی | کشمش |
| محصول همانند | عرق |
میزان الکل
عرق سگی الکل بیشتری از انواع دیگر عرق داشته[4] و سنگینتر است.[5] میزان الکل به‌طور معمول بین ۴۵ تا ۵۵ درصد است. در قدیم به هر شیشهٔ کوچک آن به اصطلاح ۵ سیر گفته میشد.[6][7]
نامگذاری
در سال‌های اولیه تأسیس میکده قزوین، یکی از محصولات آن به نام عرق میکده که از کشمش خالص تولید میشد و دارای درصد الکل بالاتری بود. همچنین تصویر یک سگ شکاری بر روی شیشه این نوع عرق چاپ شده بود.[8]
الکل بسیار بالا و تصویر سگ شکاری بر روی شیشه این نوع عرق، باعث شد که در بین مصرف کنندگان آن، به مرور زمان نام عرق سگی مصطلح شود.[9][10][11]
استاندارد در ایران
در میان مشروبات الکلی موجود در بازار ایران، عرق کشمش دست‌ساز بیشترین درصد ناخالصی و غیر استاندارد بودن را به جهت وجود متانول دارد. یکی از دلایل این امر نیز ممنوعیت تولید و فروش مشروبات الکلی در داخل ایران و نبودن هر گونه استاندارد و نظارت بر تولید عرق کشمش و همچنین ناآگاهی اغلب مردم از اصول صحیح کشیدن عرق کشمش ، چه در مرحله تهیه مواد لازم ، پروسه تخمیر اولیه ، دمای کشیدن عرق و فاجعه بارتر از همه موارد مفید انگاشتن اولین خروجی عرق از قابلمه تقطیر به عنوان سرگل که اصولاً متانول خالص میباشد چه بسا باعث مرگ و صدمات جبران ناپذیر به بدن، کوری و غیره بسیاری از هموطنان شده‌است، زیرا اصولاً در دمای ۶۶ درجه ابتدا متانول حاصل گشته و در دمای ۷۸.۳۷ درجه اتانول یا همان عرق قابل مصرف استحصال میگردد، به همین دلیل بسیاری افراد نیز با علم به این موضوع حداقل یک استکان از ابتدای عرق تقطیر را به دور میریزند تا متانول آن را حذف کرده باشند (اتانول خوراکی باقرار گرفتن در معرض هیدروژن و اکسیژن میتواند به متانول تبدیل شود)، و در ادامه با گذراندن عرق از زغال چوب نسبت به حذف رادیکالهایی آزاد و نیز دیگر ناخالصی ها اقدام می‌نمایند. [3][12][13]
تشخیص متانول از اتانول به دلیل شباهت زیاد فرمولی و نزدیک بودن خواص فیزیکی و شیمیایی آن ها بسیار مشکل است. حتی وجود مقدار کم متانول در عرق کشمش و سایر مشروبات تقطیری همچنان مضر است. در عین حال تشخیص متانول خالص از اتانول خالص بسیار ساده‌تر از تشخیص متانول موجود در اتانول است. برخی روش‌های پیشنهادی مانند رنگ شعله نیز چندان قابل اطمینان نیست چون فرمول هر دو بسیار نزدیک به هم است هر دو میتوانند به رنگ ابی روشن شوند و بسوزند در عین حال روش هایی مانند اکسایش با مفتول مسی و آزمایش یدوفرم برای تشخیص متانول با غلظت بالا و نیز برخی کیت‌ها برای تشخیص متانول مخلوط در اتانول وجود دارد.
جستارهای وابسته
منابع
14.روش های تشخیص الکل صنعتی از الکل طبی (متانول از اتانول)
- «لغت‌نامه دهخدا». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ مارس ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۵ ژانویه ۲۰۱۹.
- رادیو فردا. «مشروب مسموم در پایتخت مذهبی ایران». دریافت‌شده در ۱ اکتبر ۲۰۰۹.
- روز آنلاین. «ممنوع اما فراوان». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ مارس ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱ اکتبر ۲۰۰۹.
- Wikipedia, the free encyclopedia →Arak (distilled beverage) (بازدید: ۱ اکتبر ۲۰۰۹)
- wordiQ. «Arak (liqueur)». دریافت‌شده در ۱ اکتبر ۲۰۰۹.
- ماهنامه پزشکی اجتماعی زندگی سالم. «افزایش مصرف مشروبات الکلی در بین نوجوانان». دریافت‌شده در ۱ اکتبر ۲۰۰۹.
- عصر ایران. «هشدار به خانواده نوجوانان برای مصرف الکل». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ آوریل ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱ اکتبر ۲۰۰۹.
- «علن نامگذاری عرق سگی». Gharashmish. دریافت‌شده در ۲۵ ژانویه ۲۰۱۹.
- «نامگذاری عرق سگی در ایران». بالاترین. دریافت‌شده در ۲۵ ژانویه ۲۰۱۹.
- «میکده قزوین». پارس ویکی. دریافت‌شده در ۲۵ ژانویه ۲۰۱۹.
- «امپراتوری عرق سگی در ایران». رادیو زمانه. دریافت‌شده در ۲۵ ژانویه ۲۰۱۹.
- بی‌بی‌سی فارسی. «افزایش مسمومیت ناشی از مصرف الکل طبی در ایران». دریافت‌شده در ۱ اکتبر ۲۰۰۹.
- اخبار روز. «مرگ ۴۰ جوان مصرف‌کننده الکل در شهر قم». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ مه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱ اکتبر ۲۰۰۹.
|  | |
| |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
