محمد درویش
محمد درویش (متولد چهارم بهمن ماه ۱۳۴۴ تهران)، کنشگر محیط زیست، پژوهشگر و کویرشناس اهل ایران است.[1] او به عنوان محقق حوزه بیابان و شناخت مولفه‌های بیابان‌زایی در مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور خدمت می‌کند[2]و می‌کوشد درک مشترکی از اهمیت محیط زیست را در سطح جامعه و سیاستمداران رقم زند. وی هم‌چنین از مشوقان و همراهان جدی ترویج مکتب مدرسه طبیعت، معرفی شیوه های مهار خشونت در صحنه محیط زیست ایران، تغییر ماهیت آموزش های محیط بانی و نفی خودرو محوری در مبلمان شهری است.[3][4][5]
| محمد درویش | |
|---|---|
 محمد درویش | |
| زادهٔ | ۴ بهمن ۱۳۴۴ (۵۵ سال) تهران |
| ملیت | ایرانی |
| پیشه | کنشگر محیط زیست، عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، نویسنده تارنمای مهار بیابان زایی |
| وبگاه | |
در سوم بهمن ۱۳۹۷، مجله بخارا با همراهی مجله صنوبر و خانه اندیشمندان علوم انسانی، شب محمد درویش را به سبب بیش از سه‌دهه تلاش مؤثر او در صحنه محیط‌زیست ایران برگزار کردند. این مراسم در تالار بزرگ فردوسی تهران برگزار شد.[6]
صدرا محقق دبیر صفحه اجتماعی روزنامه شرق نوشت: «ویژگی درویش، استمرار و خسته‌نشدنش در همه این سال‌هاست؛ از دوره وبلاگ‌نویسی با «مهار بیابان‌زایی» اش تا همین امروز که دوران اینستاگرام و تلگرام است، درویش همیشه و پرانرژی، حرف، ایده، نقد و نکته‌های زیادی برای نوشتن و گفتن داشته‌است. یا مشغول نوشتن است، یا مصاحبه می‌کند یا برای طبیعت و محیط‌زیست در سفر است، کار و شغل تخصصی‌اش را هم انجام می‌دهد و سه‌شنبه‌های بدون خودرو و دوچرخه‌سواری‌اش هم که ترک نمی‌شود. مراسم شب محمد درویش هم همان‌طور که انتظار می‌رفت با سالنی پر از دل‌سوزان و دوست‌داران طبیعت برگزار شد. این هم البته از اثرگذاری‌های خود درویش است. از بس که در همه این سال‌ها از محیط‌زیست گفت و نوشت تا توجه و نگاه خیلی‌ها را به این سو جلب کند.»[6][7]
محمد درویش در سال ۱۳۹۹ رهبری چند کارزار ملی در حوزه محیط‌زیست را برعهده داشت؛ از جمله تاسیس و افتتاح نخستین یگان مردمی حفاظت از جنگل‌های سردشت به ظرفیت سی دوچرخه برقی، کمک به تهیه ویلچر برقی برای یک محیط‌بان قطع نخاع شده در خوزستان، کمک به نجات فرزند یک محیط‌بان از خطر اعدام در شیراز و جلب رضایت اولیای دم، جمع‌آوری بیش از ۱.۵میلیارد تومان در قالب کارزار دست‌یار برای خرید پای پروتزی هوشمند مربوط به محیط‌بان جانباز، سیدامین هادی‌پور، کمک به مردم در بندر دیر برای حفاظت از رویشگاه حرا و تالاب این شهر، جمع‌آوری کمک‌های نقدی برای خرید ابزارهای اطفای حریق در رویشگاه جنگلی زاگرس، کمک به ترویج دوچرخه‌سواری و تفکیک زباله از مبدا در روستای الگن واقع در استان کهگیلویه و بویراحمد و حمایت از کارزار کاپ برای کاهش سرانه پسماند.
سی‌ام دی ماه سال ۱۳۹۹ شهردار وقت تهران - پیروز حناچی - از خدمات درویش برای ترویج دوچرخه‌سواری و تغییر مبلمان شهری به سمت بوم‌محوری تجلیل کرده و به وی لقب سفیر هوای پاک داد.
سی‌ام بهمن ماه ۱۳۹۹ در بیست و یکمین دوره از آیین انتخاب مروجان علمی کشور، برنده تندیس مروجان علوم محیط زیست ( اولین دوره جایزه هنریک مجنونیان) از سوی انجمن ترویج علم ایران شد.
زندگی
دوران کودکی و نوجوانی را در شهرهای تهران، بروجرد، سردشت، اصفهان، آبادان، خرمشهر و نجف آباد گذراند و پس از اخذ دیپلم تجربی، بین سال‌های ۱۳۶۴ الی ۱۳۶۶ خدمت سربازی را سپری کرد. پس از پایان سربازی در رشته مهندسی مرتع و آبخیزداری دانشگاه تهران پذیرفته شد. از بهمن ماه سال ۱۳۶۸ نیز به دلیل دانشجوی ممتاز بودن و پذیرفته شدن از مصاحبه ورودی، جذب مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور شد و به عنوان عضو هیئت علمی و مسئول گروه اقتصادی-اجتماعی در بخش تحقیقات بیابان مشغول کار گردید. محمد درویش کارشناسی ارشد خود را در رشته مدیریت محیط زیست از دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات (تهران) اخذ کرد. دانشنامه کارشناسی ارشد وی (امکان‌سنجی مدیریتی در استفاده از روش فائو و یونپ برای تهیه نقشه بیابان زایی ایران)، به عنوان پژوهش برتر سال ۱۳۷۸ وزارت جهاد سازندگی وقت انتخاب شد.[8]
محمد درویش دارای تالیفاتی در حوزه محیط زیست، منابع طبیعی و مدیریت آب در ایران است.
مسئولیت‌ها
- مدیر کل دفتر مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست (تا اول آبان‌ماه ۱۳۹۶)
- مدیر کل دفتر آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست (تا هشتم اسفندماه ۱۳۹۴)
- مدیر بخش سیاست محیط زیست در مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری (تا شهریورماه ۱۳۹۶)
- رئیس گروه پژوهشی اقتصادی و اجتماعی مؤلفه‌های بیابان زایی بخش تحقیقات بیابان (تا آذرماه ۱۳۹۲)
- رئیس کمیته محیط زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو (از شهریور ۱۳۹۸)
- عضو کمیته بررسی، بازنگری و تدوین قوانین و مقررات و سیاستگذاری‌های محیط زیست در سازمان حفاظت محیط زیست
- مسئول تهیه برنامه کلان پژوهشی بخش تحقیقات بیابان در چشم‌انداز ۲۰ ساله
- نماینده مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور در دفتر پژوهش‌های محیط زیست و توسعه پایدار کشاورزی تات (تا آذرماه ۱۳۹۲)
- عضو کمیته ستاد حمایت از محیط بانان و حافظان محیط زیست در سازمان حفاظت محیط زیست کشور
- عضویت در کارگروه تشکیل مدارس جامع محیط زیستی در سازمان حفاظت محیط زیست
- مسئول دبیرخانه طرح مسیر سبز، ساحل پاک
- دبیر اجرایی جایزه ملی محیط زیست
- دبیر همایش جشنواره محیط زیست در آموزه‌های رضوی
- عضو کرسی محیط زیست و امنیت ملی در شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران (تا شهریورماه ۱۳۹۶)
- دبیر جشنواره کتاب سال محیط زیست
- عضو شورای حمل و نقل پاک در وزارت کشور (از فروردین ۱۳۹۷ )
- عضو ستاد ملی آموزش و فرهنگ شهروندی و پویش ملی حمل و نقل پاک شهرداری های سراسر کشور (از تیر ۱۳۹۸)
جوایز و افتخارات
- پژوهشگر برتر کشور در سال ۱۳۷۸ در امکان‌سنجی تهیه نقشه بیابان‌زایی کل کشور
- مؤلف برترین گزارش راهبردی ۲۰ساله وزارت جهاد کشاورزی در حوزه مدیریت بیابان _ ۱۳۸۶
- نگارنده تارنمای مهار بیایان‌زایی، سومین وبلاگ برتر محیط‌زیستی جهان در سال ۲۰۰۹
- شخصیت برجسته سال ۱۳۹۱ محیط‌زیست کشور به انتخاب انجمن ارزیابی ایران
- تجلیل شده توسط سازمان حفاظت محیط‌زیست به دلیل بنیانگذاری گنجه پشتیبان زیست‌بوم ایران در سال ۱۳۹۱
- دارنده برترین وبلاگ‌نویس ایران در حوزه محیط زیست در جشنواره مشکات – ۱۳۹۲
- دارنده عنوان نخستین وبلاگ محیط‌زیستی جهان از اجلاس جهانی رسانه‌ها - بن، جمهوری فدرال آلمان - ۲۰۱۳
- تقدیر مردمی در بزرگترین اجتماع سالانه محیط‌زیستی کشور - جشن تیرگان و روز ملی دماوند - به عنوان شخصیت ماندگار محیط‌زیست ایران - ۱۳۹۳ و ۱۳۹۶
- شهروند افتخاری میناب، ۱۳۹۶
- شهروند افتخاری قوچان، ۱۳۹۸
- سفیر ترویج دوچرخه‌سواری از سوی وزارت ورزش و جوانان، ۱۳۹۷
- انتشار تمبر یادبود محمد درویش از طرف مردم یزد، اردیبهشت ۱۳۹۸
- انتشار تمبر یادبود محمد درویش از طرف مردم نیشابور، خرداد ۱۳۹۸
منابع
- «حکم رئیس سازمان محیط زیست برای «محمد درویش»». سایت تابناک. ۵ آذر ۱۳۹۲.
- «پژوهشگران بخش بیابان». موسسه جنگلها و مراتع کشور. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۲-۱۳.
- «آیین نکوداشت روز جهانی دوچرخه برگزار شد». کمیته دوچرخه سواری همگانی. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۲-۲۵.
- «استفاده مردم فقیر از خودروی شخصی نشانه شهر توسعه‌یافته نیست». ایسنا. ۲۶ آذر ۱۳۹۷.
- «لزوم قانونمندی مدارس طبیعت توسط فراکسیون محیط زیست مجلس». خبرگزاری برنا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۲-۲۵.
- «شب محمد درویش برگزار می‌شود». خبرگزاری ایلنا. ۲ بهمن ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۲-۱۳.
- «روزنامه شرق97/11/2: شب محمد درویش در خانه اندیشمندان». www.magiran.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۲-۱۳.
- «زندگینامه». مهار بیابان زایی. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۲-۱۳.