محمود دفتری
محمود دفتری معروف به عین‌الممالک، (زاده ۱۲۴۳ه. ق – درگذشت ۱۳۱۷ه. ش) از قضات وزارت دادگستری ایران در دوره پهلوی اول (۱۳۰۶ تا ۱۳۱۷ه. ش) و معاون وزارت مالیه در دوره قاجار (از ۱۲۸۸ه. ش) بود. او پسر ارشد میرزا محمدحسین وزیردفتر و پدر احمد متین‌دفتری و سرلشکر محمد دفتری بود و تا هنگام مرگ در سال ۱۳۱۷ در سمت مستشار دیوان عالی کشور بود.[1]
زندگی‌نامه
محمود دفتری بعد از پایان تحصیلات ابتدایی و عالی، چند سال به تحصیل ادبیات عرب و ریاضیات مشغول شد و بعدها به خدمت در وزارت مالیه که پدربزرگش میرزا هدایت الله وزیردفتر آن بود پرداخت و مراحل پیشرفت و ترقی را پیمود و سپس به مقام مستوفی‌گری رسید و قبل از مشروطیت به معاونت وزارت مالیه رسید.
وی در ۱۳۰۹ ه. ق به لقب اعتضاد لشکر و در ۱۳۱۹ه. ق به لقب عین‌الممالک مفتخر شد و در دوره پهلوی اول وارد وزارت دادگستری شد.
میرزا محمود عین الممالک در جوانی با خانواده بهزادی‌های مازندران وصلت نمود و باجناق اسدالله خان یمین‌الممالک اسفندیاری شد.[2]
خویشاوندان سرشناس
فرزندان:
- احمد متین‌دفتری، نخست وزیر ایران (۱۳۱۸ تا ۱۳۱۹ه. ش) وزیر دادگستری و نماینده مجلس و ... در دوران رضاشاه و محمدرضا پهلوی
- علی‌اکبر دفتری، وزیر مختار سفارت ایران در ایالات متحده آمریکا (۱۳۲۲ تا ۱۳۲۵)، سفیر ایران در افغانستان (۱۳۱۷)، سفیر ایران در آلمان (۱۳۱۱ تا ۱۳۱۶)، دبیر دوم و معاون سفارت ایران در برلین (۱۳۱۱ و ۱۳۱۶ه. ش)
- محمد دفتری، رئیس اداره شهربانی ایران (۱۳۲۹) و (۱۳۳۱ تا ۱۳۳۳ه. ش)
- عبدالله دفتری، وزیر اقتصاد در کابینه رزم آرا مدیر کل وزارت دارایی (۱۳۲۱) و معاونت بانک ملی ایران در دوره ابوالحسن ابتهاج (۱۳۲۱ تا ۱۳۲۹ه. ش)
پدر:
- میرزا محمدحسین وزیردفتر، معاونت وزارت دارائی و برادر دکتر محمد مصدق
پدربزرگ:
- میرزا هدایت‌الله وزیر دفتر، وزیر مالیه ایران (دوره قاجار) (۱۲۸۸ تا ۱۲۹۰ه. ق)
جدبزرگ:
- میرزا حسین آشتیانی، وزیر و پیشکار علینقی میرزا رکن‌الدوله حاکم قزوین و پدر میرزا هدایت‌الله وزیر دفتر
عمو:
- محمد مصدق نخست وزیر ایران
داماد (شوهر خواهر):
- ابوالقاسم کیا، برادر نورالدین کیانوری[3][4]
| تبارنامهٔ خاندان آشتیانی، شاخهٔ میرزا کاظم آشتیانی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
منابع
- شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، باقر عاقلی.
- راسخون - محمود دفتری
- «بانک رجال ایران - میرزا محمود دفتری عین الممالک». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۸ ژوئن ۲۰۱۶.
- پژوهشکده باقرالعلوم (ع) - خاندان دفتری