نوسان جنوبی النینو
نوسان جنوبی النینو (به انگلیسی: Elnino Southern Oscilation) که به اختصار انسو (ENSO) نامیده میشود، پدیده معروفی برای تأثیر ال نینو و لانینا است و به جابجایی دورهای آب سرد پرفشار، خشک سالی اکوادور و پرو به وسیله آب گرم، کم فشار و سیلها گفته میشود. وضعیت قبلی (جریان دورهای سرد پرفشار) شرایط عادی یا چرخه واکر را در جریان آب و بادها به سوی منطقه همگرایی چرخندی استرالیای مرطوب، فیجی و اندونزی ایجاد میکند. بروز آب گرم و فشار کم را در اکوادور و پرو ال نینو مینامند و بر روی این دو کشور همگرایی چرخندی را ایجاد و معمولاً بارانهای شدید بر روی سواحل خشک این دو کشور میریزد. برعکس فشار زیاد در غرب اقیانوس آرام خشکسالیهایی را در استرالیا، فیجی و اندونزی ایجاد کرده و همچنین جریانات موسمی را در هند کاهش میدهد. به عبارت دیگر انسو بهطور همزمان گرم شدن آبهای شرق اقیانوس آرام و نوسان الگوی فشار هوا بین حواشی شرقی و غربی اقیانوس آرام را توصیف میکند.[1]
انسو پدیدهای جوی- اقیانوسی است که شکلگیری فازهای مختلف آن مستلزم نوسان دمای آب در سطح و اعماق اقیانوس آرام استوایی است که با تحول در جریانهای بزرگ مقیاس جوی همبستگی دارد. فاز گرم این پدیده با افزایش دمای سطح آب اقیانوس آرام استوایی همراه است که به نام ال نینو شناخته میشود و فاز سرد آن لانینا نام دارد و عملکرد آن عکس پدیده ال نینو است. انسو دارای سه حالت النینو، خنثی و لانینا بوده و با تأثیر روی امواج بزرگمقیاس جوی، الگوهای بارش در بسیاری از مناطق کره زمین بهویژه مناطق حارهای و جنب حارهای را تغییر میدهد و به همین علت به عنوان یک پدیده دورپیوندی شناخته میشود. دوره برگشت دورپیوند انسو بین ۳ تا ۷ سال است و هر یک از فازهای ال نینو و لانینا میتوانند حالتهای ضعیف، متوسط و قوی داشته باشند که سبب تغییر شدت اثرگذاری آنها بر بارش و دمای هوا میشود. در فاز گرم انسو (النینو) در مناطق مرکزی اقیانوس آرام استوایی تا غرب قاره آمریکای جنوبی، مقدار بارش بیش از معمول ولی جنوبشرق آسیا، اقیانوسیه و شمالشرق استرالیا با کمبارشی و خشکسالی مواجه میشوند. عملکرد انسو در فاز سرد (لانینا) برعکس است.[2]
منابع
- محمدی، حسین (۱۳۸۶)، فرایندها و سیستمهای جوی، انتشارت دانشگاه تهران، ص ۸۲
- «چشمانداز وضعیت پدیده انسو در نیمه دوم سال 1397: عمومی». پژوهشکده اقلیمشناسی. بایگانیشده از اصلی در ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۸.