پان‌ژرمنیسم

پان‌ژرمنیسم یک جنبش ملی در سرزمین‌های با فرهنگ آلمانی است که سعی می‌کند خصوصیت آلمانی بودن را که تضعیف و منحرف شده‌است را دوباره زنده و بازسازی کرده و مردمان از تبار آلمانی را با یکدیگر متحد سازد. هدف نهایی آن ساختن کشوری با فرهنگ آلمانی متشکل از همه آلمانی‌زبانهای جهان و یاد دادن تفکر آلمانی به آلمانی‌ها است.[1]^∗

نقاشی گرمانیا (۱۸۴۸) روی دیوار کلیسای سنت پائلز در شهر فرانکفورت ام‌ماین، نشانگر آرمان‌گرایی آلمانی

ایدئولوژی پان‌ژرمنیسم دربردارندهٔ نظریات، برنامه‌ها و جنبش‌های ملی‌گرایانه نژاد ژرمن که هدف آن‌ها وحدت سیاسی سرزمین‌های آلمانی‌نشنین و تفوق آلمان بر جهان بوده‌است.[2]

تاریخچه

ریشه‌های فلسفی پان‌ژرمنیسم دست کم به یوهان گوتلیب فیشته، فیلسوف آلمانی (۱۸۱۴–۱۷۶۲) می‌رسد. فیشته در روزگاری که آلمان هنوز به امیرنشین‌های کوچک تقسیم می‌شد و وحدت سیاسی نداشت از «سرنوشت بزرگ ملت آلمان» دم می‌زد و آلمانیان را دارای روح آفریننده می‌شمرد، و در برابر آنان اقوام لاتینی را دچار تباهی می‌دانست. جنبش سیاسی ناسیونالیسمِ رومانتیک قرن نوزدهم، که اساس آن ملت‌باوری بود، نظریه‌رسالت اروپایی ای جهانی آلمان‌ها را قوت داد و متفکران و نویسندگان آلمانی طرح‌های گوناگون برای زنده کردن رایش آلمان می‌ریختند و این هدف، سرانجام، به دست «اتو فون بیسمارک» عملی شد؛ ولی وحدت نهایی سرزمین‌های آلمانی‌نشین با تصرف اتریش و سودت (متعلق به چکسلواکی) و آلزاس-لورن (متعلق به فرانسه) و سرزمین‌های آلمانی‌نشین لهستان و پیوست آن‌ها به خاک آلمان، به دست آدولف هیتلر عملی شد؛ ولی عمر رایش او بسیار کوتاه بود و با شکست آلمان در جنگ جهانی دوم سرزمین اصلی آلمان نیز به دو پاره (آلمان شرقی و غربی) تقسیم شد.[2][3]

منابع

1. The Pan-Germanic Doctrine by Austin Harrison
2. داریوش آشوری، فرهنگ سیاسی، تهران: مروارید، ص. ۵۸
3. دانشنامهٔ سیاسی- داریوش آشوری-نشر مروارید- چاپ شانزدهم ۱۳۸۷- ص۸۳

پانویس

The aim of Pan-Germans is to revivify, reclaim, and reunite Deutschtum, distressed and alienated. Pan Germanism is thus a national movement. Its ideal is national union of 'all the Germans'; its whole object is to teach Germans to think nationally.