کتاب بیان
کتاب بیان یکی از آثار سید علی محمد شیرازی است که ام‌الکتاب در دیانت بیان به حساب می‌آید. جملات کتاب بیان مشتمل بر تعالیم اخلاقی و اجتماعی دیانت بیان است.[1]
بیان فارسی و بیان عربی
کتاب بیان فارسی مخزن عمده عقاید دینی و احکام دور بابی است و کتاب بیان عربی محتویاتش با بیان فارسی مطابق، ولی مختصرتر است. کتاب بیان فارسی توضیح مفصل‌تری است بر بیان عربی.
فهرست بندی
علی محمد باب کتاب بیان را به ۳۶۱ باب (۱۹ واحد و هر واحد ۱۹ باب) یا به اصطلاح «عدد کلّشی» بخش کرده‌است. که در همین منوال در مقدمه کتاب گفته‌است: «و به عین یقین نظر کن که ابواب دین بیان مترتب گشته به عدد کلّشی»
کتاب بیان فارسی تا آخر باب دهم از واحد نهم و کتاب بیان عربی تا باب نوزدهم از واحد یازدهم است. بهائیان معتقدند علت اتمام نیافتن ۳۶۱ باب بیان فارسی و هم چنین بیان عربی، نشان دادن نزدیکی ظهور «مَن یُظهره الله»، موعود کتاب بیان است.[2]
کتاب بیان فارسی
کتاب بیان فارسی بزرگترین اثر تشریعی باب است. ولکن پیش از آنکه مجموعه‌ای از قواعد و اصول حقوقی و جزائی دیانت بیان محسوب گردد، کتاب مدح «مَن یُظهره الله» است، مَن یُظهره الله لقب موعود دیانت بابی است و به معنی کسی که خداوند او را ظاهر می‌سازد است. عنوان «مَن یُظهره الله» و عناوین مشابه آن بیش از دویست و هشتاد بار در متن بیان فارسی آمده‌است. این کتاب بارها به تصریح و تلویح بر نزدیکی ظهور موعود بیان منجمله در باب مستغاث (باب دهم از واحد هفتم) تأکید می‌کند.[3] به‌طور دقیقتر باب برای ظهور موعود بیان به سال نُه و سال نوزده اشاره می‌کند.[4] با این حال گروه اندکی از بابیان ظهور «مَن یُظهره الله» را در آینده‌ای دور و بعد از جهانی شدن آئین باب می‌دانند.[5]
اهمیت «مَن یُظهره الله» در آثار باب به اندازه‌ای است که او نتیجه و ثمره آیین خود را شناسایی و ایمان به او می‌داند.[6] وی از پیروان خود می‌خواهد ایمان خود را به تصدیق هیچ‌کس، حتی واحدِ اولِ بیان (هیجده حوّاری اولیه آئین بیان و خود باب)، مشروط نکنند و موعود بیان را با استقلال کامل فکری از آثار و صفات خود او بشناسند و نه از اشاره و دلالت دیگران.[7] باب همچنین پیروانش را برحذر می‌دارد که مبادا مانند ادیان قبل که با استدلال به کتاب آسمانی خود از ایمان به پیامبر بعدی محروم شدند با استدلال به آثار باب از ایمان به «مَن یُظهره الله» محروم شوند.[8]
در کتاب بیان فارسی از عظمت و جلال حضرت الوهیت و امتناع عرفان ذات ربوبیت، مقام ولایت مشیت اولیه در هر ظهور، استمرار ابدی نزول وحی الهی در ادوار مختلف، قائمیت و مظهریت و مبشریت باب، قرب ظهور «مَن یُظهره الله» موعود، معنای مصطلحاتی چون قیامت، نار، جنت، معاد، رجعت، صراط، میزان، ساعت، یوم، دینونت، موت و حیات در یوم آخرت، اصول عالیه اخلاقیه چون عفت، عصمت، تقوی، وفا، امانت، محبت به خلق و بسیاری از قواعد عبادتی، حقوقی و جزائی سخن به میان رفته‌است.[3] شوقی افندی در کتاب گادپاسزبای در توصیف کتاب بیان فارسی، آن را گنجینه‌ای دانسته‌است که در مرتبه اول به توصیف و تمجید موعود بیان «مَن یُظهره الله» پرداخته‌است و آن را مجموعه‌ای از سنن و احکامی که برای هدایت مستمر نسل‌های بعد باشد، ندانسته‌است و به نوعی بر این تفسیر که کتاب بیان در تمامی مطالب خود نزدیکی ظهور موعود یا همان «مَن یُظهره الله» را بشارت می‌دهد، تائید می‌کند.[9]
فرازهایی از کتاب بیان فارسی
در بیان هیچ عبادتی نزد خداوند محبوب تر نبوده از نفعِ نفسی بنفسی اگرچه بادخال سروری در قلبی باشد و هیچ عملی اَبعدتر نبوده بضُرّ نفسی نفسی را اگرچه بادخال حزنی درقلب او باشد...[10]
وعبادت كن خدا را بشأنى كه اگر جزاى عبادت تو را در نار برد تغييرى در پرستش تو او را بهم نرسد و اگر در جنّت برد همچنين زيرا كه اين است شأن استحقاق عبادت مر خدا را وحده. و اگر از خوف عبادت كنى لايق بساط قدس الهى نبوده و نيست و حكم توحيد نميشود در حقّ تو و همچنين اگر نظر در جنّت كنى و برجاء آن عبادت كنى شريك گردانيدهٔ خلق خدا را با او اگر چه خلق محبوب او است كه جنّت باشد زيرا كه نار وجنّت هر دو عابدند خدا را وساجدند از برای او و آنچه سزاوار است ذات او را عبادت او است باستحقاق بلا خوف از نار و رجاء در جنّت اگر چه بعد از تحقّق عبادت عابد محفوظ از نار و در جنّت رضاى او بوده و هست ولى سبب نفس عبادت نگردد كه آن در مقام خود از فضل وجود حقّ بر آنچه حكمت الهيّه مقتضى شده جارى ميگردد...[10]
واحبّ صلوة صلوتى است كه از روى روح و ريحان شود و تطويل محبوب نبوده ونيست وهر چه مجرّد و جوهرتر باشد عند الله محبوبتر بوده و هست...[10]
هيچ جنّتى از نفس عمل باوامر الله اعلى‌تر نبوده نزد موحّدين و هيچ نارى اشدّ از تجاوز از حدودالله و تعدّى نفسى بر نفسى نبوده اگر چه بقدر خردلى باشد در نزد عالمين بالله و آيات او و الله يفصل يوم القيمة بين الكلّ بالحقّ و انّا كلّ من فضله سائلون...[10]
وخداوند در بيان دوست نميدارد كه شاهد شود بر نفسى دون روح و ريحان را و دوست ميدارد كه كلّ با منتهاى طهارت معنوى وصورى در هر حال باشند كه نفوس ايشان از خود ايشان كره نداشته باشد چگونه وديگری...[10]
و خداوند عالم هيچ نبيّ را مبعوث نفرموده و هيچ كتابى را نازل نفرموده مگر از كلّ اخذ عهد از ايمان بظهور بعد و كتاب بعد گرفته زيرا كه از براى فيض او تعطيل وحدّى نبوده...[10]
قسم بذات اقدس الهى جلّ وعزّ كه در يوم ظهور من يظهره الله اگر كسى يك آيه از او شنود وتلاوت كند بهتر است از آنكه هزار مرتبه بيان را تلاوت كند...[10]
قيامت بيان در ظهور من يظهره الله است زيرا كه امروز بيان در مقام نطفه است ودر اوّل ظهور من يظهره الله آخر كمال بيان است ظاهر ميشود كه ثمرات اشجارى كه غرس كرده بچيند...[10]
کتاب بیان عربی
کتاب بیان عربی در ماکو توسط باب نوشته شده‌است. تنها عباراتی از باب اول از واحد اول به فارسی است. بیان عربی گاه در آثار باب کتاب جزآء نیز نامیده شده‌است [11]
ترجمه به زبان‌های دیگر
- زبان فرانسوی
نسخ خطی متعددی از بیان فارسی نزد افراد و در برخی از کتابخانه‌های معروف جهان موجود است. اما نسخه بسیار مهم و معتمد به خط سید حسین یزدی کاتب است که هم‌اکنون در دارالآثار بین‌المللی در مرکز جهانی بهائیان در حیفا نگهداری می‌شود. کتاب بیان فارسی در ۳۲۸ صفحه به وسیله ازلیه در ایران بطبع رسیده‌است. گوبینو پژوهشگر فرانسوی بخش‌هائی از کتاب بیان فارسی را به فرانسه ترجمه کرده‌است، اما تمام متن این کتاب به همت نیکلای فرانسوی و کمک عزیزالله مصباح به فرانسه ترجمه گردیده‌است.[2]
- زبان انگلیسی
ادوارد براون شرق‌شناس، قسمت‌هائی از کتاب بیان فارسی را به زبان انگلیسی ترجمه کرده‌است و فهرستی از مطالب موجود در آن نیز در سال ۱۸۸۹ میلادی تهیه کرده‌است. البته با توجه به عدم آشنائی کامل او با مسائل عرفانی موجود در آیات باب، ترجمه او دارای ایرادات بسیار است.[2]
پیوند به بیرون
پانویس
- آموزه‌های نظم نوین صفحه۲۳۷
- حضرت باب، نصرت‌الله محمد حسینی، ناشر:مؤسسه معارف بهائی، صفحهٔ ۸۷۱، پیوند به صفحهٔ کتاب
- حضرت باب، نصرت‌الله محمد حسینی، ناشر:مؤسسه معارف بهائی، صفحهٔ ۸۷۲، پیوند به صفحهٔ کتاب
- Saiedi, Nader (2008). Gate of the Heart Understanding the Writings of the Bab (به English). Canada: Wilfrid Laurier University Press. pp. ۳۴۸–۳۵۷. ISBN 978-1-55458-056-9.
- «باب اول از واحد خامس». بیان فارسی. ایران. ۱۸۴۸. ص. ۱۵۱.
- Saiedi, Nader (2008). Gate of the Heart: Understanding the Writings of the Bab (به English). Canada: Wilfrid Laurier University Press. pp. 344–351. ISBN 978-1-55458-056-9.
- Saiedi, Nader (2008). Gate of the Heart: Understanding the Writings of the Báb (به English). Canada: Wilfrid Laurier University. pp. 290–291. ISBN 978-1-55458-056-9.
- ترابیان فردوسی، محمد (۱۳۸۳). حالات و مقالات استاد شهاب فردوسی (به پارسی). ایران: صحیفه خرد. ص. ۴۲۵. شابک ۵-۵-۹۵۴۱۴-۹۴۶ مقدار
|شابک=را بررسی کنید: checksum (کمک). - کتاب اقدس، بهاءالله، صفحهٔ م۱۷۹
- «منتخبات آيات از آثار حضرت نقطۀ اولی | کتابخانهٔ مراجع بهائی». www.bahai.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۲-۰۸.
- اسرارالاثار، فاضل مازندرانی، جلد دوم، صفحات ۹۹ و ۱۰۱