کمک داور ویدئویی
ویایآر یا کمکداور ویدیویی (به انگلیسی:Video Assistant Referee یا به اختصار VAR) یک مقام رسمی داوری فوتبال است؛ با دسترسی مستقل به تصاویر مسابقه، که تنها در صورت «اشتباه واضح و مشخص» یا «یک حادثه جدی از دست رفته» به سرداور کمک میکند.
پروتکل VAR
چنانچه داور مسابقه در مورد هریک از موارد زیر تصمیم اشتباه واضح و مشخص بگیرد و یا یک حادثه جدی از دید او دور بماند؛ کمک داور ویدیوئی صحنه را بازبینی و به داور مسابقه اطلاع می دهد:
- گل پذیرفته شده یا گل مردود شده
- خطای پنالتی اعلام شده یا خطای پنالتی اعلام نشده
- کارت قرمز مستقیم (شامل کارت زرد دوم نیست)
- اشتباه در هویت بازیکنان (وقتی داور به بازیکن اشتباه تیم خاطی اخطار میدهد یا وی اخراج میکند)[1]
ساختار VAR
در هر مسابقهای که از تکنولوژی کمکداور ویدیویی بهره میبرد وجود این دو بخش الزامی است:
اتاق فرمان ویدئو (VOR) :
در این اتاق کمکداور ویدیویی(VAR) ، دستیار کمکداور ویدیویی(AVAR) و اپراتور بازپخش(RO) مستقر میشوند، اتاق فرمان میتواند در محل برگزاری مسابقه یا با فاصله از ورزشگاه مستقر شود. در زمانی که کمکداور ویدیویی مشغول بازبینی صحنه هاست دستیار کمکداور ویدیویی اتفاق های بازی را دنبال خواهد کرد و تا پس از روی دادن حادثه یا رخداد دیگر کمکداور ویدیویی را مطلع کند.[2]
منطقه بازبینی داور (RRA) :
در هر مسابقه ای که از تکنولوژی کمک داور ویدیویی بهره میبرد، حداقل باید یک منطقه بازبینی داور وجود داشته باشد، داور اصلی بازبینی داخل زمین را از این منطقه انجام خواهد داد. این محل باید در یک مکان قابل رویت خارج از زمین بازی و از قبل علامت گذاری شده باشد.[3]
شیوه عمکرد VAR
- حادثه رخ میدهد: داور به VAR اطلاع میدهد یا VAR به داور توصیه میکند که یک تصمیم یا حادثه باید بررسی شود.
- بررسی و مشاوره توسط VAR: تصاویر ویدئویی توسط VAR بررسی میشود، سپس از طریق هدست آنچه را که فیلم نشان میدهد به داور توصیه میکند.
- تصمیم یا اقدامی اتخاذ شدهاست: داور تصمیم میگیرد قبل از اقدام یا تصمیم مناسب، فیلمهای ویدیویی را در کنار زمین بازی بررسی کند، یا داور اطلاعات را از VAR میپذیرد و اقدام یا تصمیم مناسب را اتخاذ میکند.[4]
چنانچه داور نظر کمک داور ویدئویی را بپذیرد؛ پس از نواختن سوت، نشان رسمی کمک داور ویدئویی (یک مستطیل بزرگ به شکل صفحه تلویزیون) را نشان داده و تصمیم جدید را اعلام میکند.
اگر پس از مشورت با کمک داور ویدئویی قانع نشود و تصمیم بگیرد برای بازبینی صحنه به منطقه بازبینی داور مراجعه کند؛ پس از نواختن سوت، نشان رسمی کمک داور ویدئویی (یک مستطیل بزرگ به شکل صفحه تلویزیون) را نشان داده و به منطقه بازبینی می رود.[5]
وظایف بازیکنان و سایر اعضای تیم
VAR تمام موقعیتها و حوادث مسابقه به صورت خودکار بازبینی میکند و نیازی به درخواست هیچکدام از بازیکنان و مربیان نیست.
- اصرار بیش از حد هریک از بازیکنان و سایر اعضای تیم به استفاده از VAR یا نشان دادن نماد آن با دست مستوجب اخطار خواهد بود.
- در زمان بازبینی کلیه بازیکنان باید داخل زمین و اعضای تیم باید در محوطه فنی بمانند. هیچکدام از بازیکنان یا اعضای تیم نمیتوانند در جریان بازبینی تا زمان اعلام تصمیم نهایی مداخله کنند، هرگاه بازیکن، بازیکن ذخیره، بازیکن تعویض شده یا هرکدام از اعضای تیم به منطقه بازبینی داور (RRA) وارد شوند، اخطار خواهند گرفت.
- تنها افراد مجاز حق ورود به اتاق فرمان و ارتباط با افراد داخل اتاق را خواهند داشت، هرگاه بازیکن، بازیکن ذخیره، بازیکن تعویض شده یا هرکدام از اعضای تیم به اتاق فرمان ویدیویی (VOR) وارد شوند، مستقیماً اخراج خواهند شد.[6]
تاریخچه
در سال ۲۰۱۶، هیئت بین المللی فوتبال، مرجع رسمی قوانین بازی فوتبال،شروع به کار آزمایشهایی برای استفاده از بازبینی ویدئویی حین بازی فوتبال را تایید کرد.[7] در ۱۴ ژانویه ۲۰۱۶ اتحادیه فوتبال استرالیا اعلام کرد، در صورت موافقت آیفب به عنوان یکی از مشارکت کنندگان در آزمایش کمک داور ویدئویی داوطلب خواهد شد، در ۵ مارس همان سال آیفب استفاده از کمک داور ویدئویی به صورت زنده را پذیرفت؛ نهایتا پس از آزمایشات متعدد و برگزاری پنج مرحله کارسوق، در تاریخ ۷ آوریل ۲۰۱۷، استرالیا در هفته ۲۶ ای-لیگ و در بازی دو تیم ملبورن سیتی و آدلاید یونایتد،در ورزشگاه ای ای ام آی پارک به عنوان اولین کشور در بالاترین سطح لیگ باشگاهی از کمک داور ویدیوئی استفاده کرد.[8]
در تاریخ ۳ مارس ۲۰۱۸، هیئت بینالمللی فوتبال در یکصد و سی و دومین نشست سالانه عمومی، استفاده از کمک داور ویدئویی را با هدف کاهش اشتباهات انسانی تأثیرگذار در نتیجه بازی با فلسفه «تأثیر حداکثری-دخالت حداقلی» به اتفاق آراء تصویب کرد.[9]
لیگ برتر انگلستان
در نوامبر 2018 ، باشگاه های لیگ برتر انگلستان نیز به اتفاق آرا استفاده از VAR در فصل 2019-20 پذیرفتند. سازمان مقامات رسمی لیگ و بازی های حرفه ای (PGMOL) ، که قضاوت مسابقات لیگ برتر را بر عهده دارد، در طول فصل 2018/19 در مسابقات زنده تست های گسترده ای را انجام داد، همچنین VAR را در مسابقات جام حذفی و جام EFL مشاهده کرد. بعد از پایان موفقیت آمیز آزمایشها استفاده از VAR برای فصل 2019/20 تایید شد.
تیم | مجموع تصمیمات تغییر یافته توسط VAR | گل زده پذیرفته شده | گل زده مردود شده | گل خورده پذیرفته شده | گل خورده مردود شده | میانگین گلها | تصمیمات تأثیرگذار به نفع تیم | تصمیمات تأثیرگذار علیه تیم | مجموع تصمیمات تأثیرگذار |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
لسترسیتی | ۱۵ | ۱ | ۴ | ۱ | ۶ | ۲ | ۳ | ۳ | ۰ |
منچسترسیتی | ۱۶ | ۳ | ۴ | ۲ | ۲ | ۱- | ۴ | ۴ | ۰ |
آرسنال | ۹ | ۴ | ۲ | ۱ | ۰ | ۱ | ۱ | ۴ | ۳- |
اورتون | ۷ | ۲ | ۲ | ۱ | ۱ | ۰ | ۲ | ۲ | ۰ |
برایتون | ۱۲ | ۲ | ۲ | ۰ | ۷ | ۷ | ۲ | ۰ | ۲ |
مچستریونایتد | ۱۲ | ۱ | ۰ | ۲ | ۷ | ۶ | ۶ | ۲ | ۴ |
کریستال پالاس | ۱۲ | ۳ | ۴ | ۰ | ۱ | ۲ | ۶ | ۲ | ۴ |
برنلی | ۱۱ | ۲ | ۳ | ۱ | ۴ | ۲ | ۴ | ۲ | ۲ |
نیوکاسل | ۳ | ۱ | ۰ | ۰ | ۰ | ۱ | ۲ | ۰ | ۲ |
ساوت همپتون | ۱۳ | ۰ | ۰ | ۱ | ۷ | ۶ | ۱ | ۴ | ۳ |
لیورپول | ۸ | ۱ | ۳ | ۰ | ۴ | ۲ | ۱ | ۱ | ۰ |
بورنموث | ۱۲ | ۲ | ۵ | ۱ | ۱ | ۳- | ۲ | ۴ | ۲- |
چلسی | ۱۲ | ۲ | ۴ | ۲ | ۲ | ۲- | ۴ | ۴ | ۰ |
واتفورد | ۶ | ۱ | ۱ | ۲ | ۱ | ۱- | ۱ | ۳ | ۲- |
استون ویلا | ۷ | ۰ | ۳ | ۱ | ۱ | ۳- | ۲ | ۳ | ۱- |
شفیلدیونایتد | ۱۱ | ۰ | ۵ | ۱ | ۲ | ۴- | ۱ | ۲ | ۱- |
ولورهمپتون | ۹ | ۱ | ۴ | ۱ | ۱ | ۳- | ۲ | ۱ | ۱ |
نوریچ سیتی | ۱۱ | ۰ | ۲ | ۲ | ۲ | ۴- | ۱ | ۵ | ۴- |
وستهام | ۱۶ | ۱ | ۵ | ۵ | ۴ | ۵- | ۲ | ۱ | ۱ |
تاتنهام | ۱۵ | ۱ | ۴ | ۱ | ۶ | ۲ | ۳ | ۳ | ۰ |
در جولای 2020 ، آیفب مسئولیت VAR را به فیفا منتقل کرد، ولی همچنان به همکاری نزدیک با فیفا، به خصوص از نظر پروتکل ها، قوانین مرتبط و شرایط لازم ادامه می دهد.[11]
انتقادها
برخی از هواداران و کارشناسان فوتبال از عملکرد VAR راضی نیستند. تصمیم گیری با استفاده از سامانه ممکن است مدتی طول بکشد و این می تواند جریان مسابقه را مختل کند. برخی از بازی ها به دلیل استفاده از VAR با پنج یا شش دقیقه توقف به پایان رسیده اند. تماشاگران همچنین می گویند که آنها همیشه از زمان بررسی یک تصمیم مطلع نمی شوند، خصوصاً در ورزشگاههایی مانند اولدترافورد منچستر یونایتد یا آنفیلد لیورپول که صفحه نمایش بزرگی ندارند. در استادیوم هایی که صفحه نمایش ندارند ، صدای تصمیم نهایی با بلندگوی ورزشگاه اعلام می شود. همچنین شکایت هایی وجود دارد که قوانین بسیار سختگیرانه است. گلها با کوچکترین دلیلی مردود می شوند. به عنوان مثال ، گل خیره کننده روبن نوس به منچستر یونایتد تقریباً پس از بررسی برای آفساید در حالی مردود شد که او مسافتی طولانی را حین ضدحمله طی کرده بود. برخی از طرفداران می گویند که این نوع بررسی ها لذت بازی را از بین می برند زیرا تا زمانی که VAR کار خود را انجام دهد هیچ کس نمی تواند به درستی برای گل جشن بگیرد. برخی فکر می کنند اکنون که فوتبال از فن آوریهای پیشرفته ای مانند فیلم برداری با کیفیت بالا و صحنه های فوق آهسته برای تفسیر قوانین و تصمیمات برخوردار است،باید قوانین بازی بازنگری شوند.[12]
مسابقاتی از VAR استفاده میکنند
مسابقاتی که در حال حاضر رسماً از VAR استفاده میکنند:
مسابقات باشگاهی:
- ای-لیگ[13]
- سوپر لیگ فوتبال چین[14]
- لیگ ستارگان قطر[15]
- لیگ حرفهای فوتبال عربستان[16]
- کیلیگ[17]
- لیگ برتر امارات متحده عربی[18]
- لیگ برتر بلژیک[19]
- سری آ برزیل[20]
- لیگ دسته اول فوتبال مجارستان[21] (در برخی ورزشگاهها)
- لیگ حرفه ای شیلی[22]
- لیگ برتر کلمبیا
- لیگ دسته اول کرواسی
- لیگ دسته اول جمهوری چک
- سوپر لیگ دانمارک
- لیگ حرفه ای مصر
- لیگ برتر انگلستان[23]
- لیگ یک فرانسه
- لیگ اسلواکی
- بوندسلیگا آلمان
- بوندسلیگا ۲ آلمان
- سوپر لیگ یونان
- لیگ برتر اسرائیل
- سری آ ایتالیا[24]
- سری بی ایتالیا
- لیگ برتر مکزیک
- لیگ مراکش
- اردیویژه هلند[25]
- لیگ حرفه ای پاراگوپه
- لیگ یک پرو
- لیگ برتر لهستان
- لیگ برتر پرتقال
- لیگ برتر روسیه
- سوپرلیگ صربستان (start from season 2021/22)
- لیگ۲ کره جنوبی
- لالیگا
- لالیگا۲
- سوپرلیگ سوئیس
- لیگ دسته اول تایلند
- سوپرلیگ ترکیه
- لیگ برتر اکراین
- لیگ دسته اول اکراین
- ام ال اس
- لیگ برتر اوروگوئه
- لیگ یک ویتنام
جام های حذفی
- جام جذفی برزیل
- جام حذفی انگلستان[26]
- جام اتحادیه فوتبال انگلستان[27]
- کامیونیتی شیلد انگلستان
- جام حذفی فرانسه
- جام اتحادیه فوتبال فرانسه
- جام قهرمانان فوتبال فرانسه
- جام حذفی فوتبال آلمان
- سوپرجام آلمان
- جام حذفی ایتالیا
- سوپرجام ایتالیا
- جام امپراتور
- جام حذفی مراکش
- جام حذفی اسپانیا
- سوپرجام اسپانیا
- جام حذفی اوکراین
مسابقات قاره ای
- لیگ قهرمانان آسیا
- جام لیبرتادورس
- جام سودآمریکانا
- جام ریکوپا سودآمریکانا
- لیگ قهرمانان اروپا
- یورولیگ
- سوپرجام اروپا
- لیگ قهرمانان زنان اروپا
- کونکاکاف
- سوپرجام کاف
مسابقات بینالمللی
- FIFA Club World Cup Euro 21
قارهای
- جام ملتهای آسیا
- جام ملتهای آفریقا
- جام طلایی کونکاکاف
- کوپا آمریکا
- جام ملتهای اروپا
- UEFA European Under-21 Championship[28]
- لیگ ملتهای اروپا
- جام ملتهای اروپای زنان
نگارخانه
منابع
- «وبگاه رسمی برد بینالمللی قوانین فوتبال».
- "VAR Hub explained". www.premierleague.com. Retrieved 2020-10-21.
- «پروتکلهای کمک داور ویدیویی در آی فب».
- "Video assistant referees (VAR)". Football Technology. Retrieved 2020-10-18.
- «VAR in Premier League: How it works - CBBC Newsround» (به انگلیسی). دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۴.
- "International Football Association Board | IFAB". International Football Association Board | IFAB. Retrieved 2020-10-19.
- "History of VAR". www.premierleague.com. Retrieved 2020-10-21.
- "Hyundai A-League first to use Video Assistant Referees". A-League. 2017-04-03. Retrieved 2020-10-21.
- «HISTORIC STEP FOR GREATER FAIRNESS IN FOOTBALL».
- "How VAR decisions affected every Premier League club in 2019-20". ESPN.com. 2020-07-26. Retrieved 2020-10-19.
- "History of VAR". www.premierleague.com. Retrieved 2020-10-21.
- «VAR in Premier League: How it works - CBBC Newsround» (به انگلیسی). دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۴.
- "Hyundai A-League first to use Video Assistant Referees". A-League. 2017-04-03. Retrieved 2020-10-21.
- Carr، Brad (۲۰۱۸-۰۳-۲۲). «VAR In China: The Good, The Bad And The Ugly». Chinese Super League (به انگلیسی). دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۱.
- «QFA Referees Department continues to use VAR Technology in Local Tournaments». Qatar Football Association (به انگلیسی). ۲۰۱۸-۰۳-۲۷. دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۱.
- «Video assistant referee to be implemented in Saudi league | Goal.com». www.goal.com. دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۱.
- Herald, The Korea (2017-06-19). "Korean pro football league set to introduce VAR system in July". www.koreaherald.com. Retrieved 2020-10-21.
- «Mediapro rolls out VAR coverage for Arabian Gulf League | News | Sportcal». www.sportcal.com. بایگانیشده از اصلی در 23 اكتبر 2020. دریافتشده در 2020-10-21. تاریخ وارد شده در
|archive-date=
را بررسی کنید (کمک) - «Belgian Pro League questions €1m VAR spend given ongoing controversies | News | Sportcal». www.sportcal.com. بایگانیشده از اصلی در 23 اكتبر 2020. دریافتشده در 2020-10-21. تاریخ وارد شده در
|archive-date=
را بررسی کنید (کمک) - «Brazil adopts VAR in top-flight matches». USA TODAY (به انگلیسی). دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۱.
- "Bulgaria postpones introduction of VAR system in First Professional Football League". bnr.bg. Retrieved 2020-10-21.
- «Watch: VAR fails again during Portugal vs Chile match». GiveMeSport (به انگلیسی). ۲۰۱۷-۰۶-۲۹. دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۱.
- CNN، Paul Gittings. «VAR could be scrapped when football restarts». CNN. دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۱.
- «How Does The VAR Work in Serie A Italian Fooball League?». Classifiche Statistiche e Analisi Serie A ed Estero (به ایتالیایی). ۲۰۱۸-۰۸-۱۰. دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۱.
- «Video referee | KNVB». www.knvb.com. دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۱.
- Association, The Football. "13 Emirates FA Cup third round ties to use VAR". www.thefa.com. Retrieved 2020-10-21.
- «Video Assistant Referees to be used in Carabao Cup Semi-Final». www.efl.com (به انگلیسی). دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۱.
- "Il VAR in azione dagli ottavi di UEFA Champions League | La UEFA". یوفا (به ایتالیایی). 11 February 2019.