آبله

آبله، یک نوع بیماری واگیر بود که عامل آن یکی از دو ویروس آبلهٔ درشت یا آبلهٔ ریز تشکیل شده‌است.[1] آخرین نمونهٔ طبیعی ویروس آبله در اکتبر ۱۹۷۷ تشخیص داده شد و سازمان جهانی بهداشت ریشه‌کن کردن بیماری را با انجام عمل پیش‌گیری آبله‌کوبی «از سطح زمین» در ۱۹۸۰ تأیید کرد.[2][3]

برای دیگر کاربردها، آبله (ابهام‌زدایی) را ببینید.
آبله
دختری دچار آبله در بنگلادش. در سال ۱۹۷۳ میلادی
طبقه‌بندی و منابع بیرونی
تخصصبیماری عفونی (تخصص پزشکی)
آی‌سی‌دی-۱۰.b 03 .b
آی‌سی‌دی-9-CM050
دادگان بیماری‌ها12219
مدلاین پلاس001356
ئی‌مدیسینemerg/۸۸۵
پیشنت پلاسآبله
سمپD012899
ویروس واریولا (آبله)
طبقه‌بندی ویروس
Group: Group I (دی‌ان‌ای ویروس)
تیره: پوکس‌ویریده
سرده: اورتوپوکس ویروس
گونه: واریولا ورا

ویروس آبله در رگ‌های ریز پوست، دهان و گلو جای‌گیری می‌کند.[4]

گمان می‌رود که آبله ۱۰۰۰۰ سال پیش از میلاد در میان مردم پدید آمده باشد.[5] شاید نخستین نشانهٔ پدیداری آبله جوشهای چرکی یافت شده در بدن مومیایی شدهٔ رامسس پنجم، فرعون مصر، باشد.[6]

تا قبل از اینکه محمد بن زکریای رازی کتاب «الجدری و الحصبه» را بنویسد آبله با سرخک یکی گرفته می‌شد رازی در این کتاب که کهن‌ترین و مهم‌ترین کتابی است که پیرامون آبله و سرخک نوشته شده‌است، این دو بیماری را دو بیماری جداگانه دانسته به بیان تفاوت‌های ان دو پرداخت[7]

گمان می‌رود که پیرامون ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلیون مرگ در سدهٔ بیستم از آبله برخاسته باشد.[8]

ازجملهٔ افراد برجسته‌ای که مبتلا به آبله بودند: ولفگانگ آمادئوس موتسارت، گاو نشسته، رامسس پنجم، هنری هشتم، ادوارد ششم، پتر دوم روسیه، جرج واشینگتن، اندرو جکسون، و آبراهام لینکلن.[9][10][11][12]

نگارخانه

تَمَرد و سرکشی مردم در اجرای آبله‌کوبی

آبله از دیرهنگام بشر را آزار داده و باعث مرگ و کوری بسیاری از انسان ها شده است. به گونه ای که آبله‌کوبی موضوعی مهم در سده‌های گذشته به‌شمار می‌آمد که هم از نظر دگرگونی‌های پزشکی، هم از لحاظ تغییرات سیاسی و اجتماعی قابل بررسی است. این پدیده از طرفی تاریخ علم را بیان می‌دارد و از جهت دیگر چالش‌هایی را آشکار می‌کند که طبابت بومی و مردم بعضی از جوامع در رویارویی با راهکارهای دانش پزشکی نوین داشته‌اند.

[]

منابع
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ آبله موجود است.
  1. Ryan KJ, Ray CG (editors) (2004). Sherris Medical Microbiology (4th ed.). McGraw Hill. pp. 525–8. ISBN 0-8385-8529-9.
  2. "Smallpox". WHO Factsheet. Archived from the original on 21 September 2007.
  3. ویروس سی هزار ساله زنده شد، بی‌بی‌سی فارسی
  4. Behbehani AM (1 December 1983). "The smallpox story: life and death of an old disease".Microbiol Rev 47 (4): 455–509.
  5. Barquet N, Domingo P (15 October 1997). "Smallpox: the triumph over the most terrible of the ministers of death". Ann. Intern. Med. 127 (8 Pt 1): 635–42.
  6. Hopkins, Donald. "Ramses V:Earliest known victim?". WHO. Retrieved 6 July 2010.
  7. زکریای رازی، سایت جزیره دانش، بازیابی: 24 خرداد 1392
  8. Koplow, David A. (2003). Smallpox: the fight to eradicate a global scourge. Berkeley: University of California Press. ISBN 0-520-24220-3.
  9. Koplow, David (2003). Smallpox: The Fight to Eradicate a Global Scourge. Berkeley and Los Angeles, CA: University of California Press. ISBN 0-520-23732-3.
  10. "President Abraham Lincoln: Health & Medical History". 24 March 2007. Retrieved 18 June 2007.
  11. Massie, Robert K. (2011). Catherine the Great: Portrait of as Woman, pp. 387–388. Random House, New York. شابک ‎۹۷۸−۰−۶۷۹−۴۵۶۷۲−۸ .
  12. Oldstone, Michael (2010). Viruses, Plagues, and History. Oxford University Press. pp. 65–71. ISBN 978-0-19-532731-1.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.