زئونوز

بیماری مشترک انسان و حیوانات یا زُئونوز (انگلیسی: Zoonosis‎) به بیماری های عفونی گفته می‌شود که بین حیوانات (عموما مهره‌داران) و انسان قابل انتقال هستند. اغلب این واژه به‌طور اختصاصی برای بیماری‌هایی که از دیگر گونه‌های حیوانات منشا می‌گیرند و به انسان منتقل می‌شوند به کار می‌رود. منشا این بیماری‌ها ممکن است جانوران اهلی یا وحشی، ازجمله حشره‌ها، پستانداران، خزندگان و پرندگان باشند. در برخی زئونوزها، انسان عفونت را به جانوران دیگر منتقل می‌کند که این حالت زئونوسیس معکوس یا آنتروپونوسیس خوانده می‌شود (برگرفته از واژه یونانی anthropo به معنی انسان). در زئونوسیس مستقیم، عامل عفونی تنها نیاز به یک میزبان برای تکمیل چرخه زندگی خود دارد و طی انتقال، دچار تغییر چشمگیری نمی‌شود. بسیاری از سوش‌های آنفلوآنزا از این دسته‌اند. زئونوزیس مستقیم همچنین ممکن است به انتقال عامل عفونی بین میزبان‌های گوناگون، به شکل انتقال مستقیم بیماری از یک حیوان به حیوان دیگر اطلاق شود. از سوی دیگر، زئونوزیس غیر مستقیم به معنی انتقال از طریق یک میزبان حدواسط است که در این صورت میزبان واسط ممکن است همه نشانه‌های بیماری را بروز ندهد. حیوانی که بیماری را به این شکل انتقال می‌دهد ناقل خوانده می‌شود.

زئونوز
سگ مبتلا به هاری.
طبقه‌بندی و منابع بیرونی
تخصصبیماری عفونی (تخصص پزشکی)
دادگان بیماری‌ها28555
سمپD015047

بسیاری از اپیدمی‌های خطرناک، زئونوزهایی هستند که از حیوانات منشا می‌گیرند، ازجمله هاری، بیماری ویروس ابولا و آنفلوآنزا. در یک بررسی روشن شد که از بین ۱۴۱۵ عامل بیماری‌زا برای انسان، ۶۱ درصد زئونوز هستند.

طب حفاظت

امروزه یک حوزه بین بخشی به نام طب حفاظت در حال گسترش است که دربرگیرنده پزشکی، دامپزشکی و علوم محیط زیست بوده و هدف آن به‌طور عمده بر روی زئونوزیس متمرکز است.

روش های انتقال

دلایل مختلفی می تواند باعث انتقال این گونه بیماری ها شود که برخی از آن ها شامل موارد زیر است:

- استفاده خوراکی از حیوانات و فراورده های حیوانی

نگهداری از حیوانات به عنوان حیوان خانگی یا حیوانات مزرعه و یا انتقال در حین انجام خدمات دامپزشکی حیوانات وبا


حمله ی حیوان وحشی و انتقال بیماری به انسان

انتقال بیماری توسط حشرات، کنه ها یا انگل ها

شکار و صید حیوانات

بیماری‌های منتقل شونده از راه غذا

مهمترین عوامل بیماریزای زئونوزی که باعث بیماری‌های منتقل شونده از راه غذا می‌شوند عبارتند از:

در سال ۲۰۰۶ میلادی، همایش در برلین برگزار شد که هدف آن بررسی اثر عوامل بیماریزای زئونوزی بر روی امنیت و سلامت غذایی بود. در این همایش از دولت‌ها خواسته شد که در این زمینه پیشقدم شوند و همچنین از مردم درخواست شد که هوشیار باشند و به این طریق خطر بیماری‌های منقل شونده از راه غذا را در مسیر مزرعه تا سفره غذا کاهش دهند.

بسیاری از موارد شیوع گسترده یک بیماری در پی مصرف غذا، ریشه در عوامل بیماریزای زئونوزی دارند. بسیاری از غذاهایی که از حیوانات به دست می‌آیند ممکن است آلوده شوند. برخی از غذاهای مستعد آلوده شدن با عوامل بیماریزای زئونوزی عبارتند از: تخم مرغ، غذاهای دریایی، گوشت، فراورده‌های شیری و حتی برخی سبزیجات.

فهرست بیماری‌های زئونوزی

فهرست عوامل بیماری‌زا

زئونوزها را می‌توان بر اساس نوع عامل بیماری‌زا دسته بندی کرد:

فهرستی از برخی زئونوزها

جستارهای وابسته

منابع

    پیوند به بیرون
    در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ زئونوز موجود است.
    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.