آمستریس

آمستریس (پارسی باستان: Amāstrā-، به معنای «زن نیرومند»؛ درگذشت حدود ۴۲۴ پیش از میلاد)[3] یک شهبانوی ایرانی، همسر خشایارشا و مادر اردشیر یکم بود.[4]

آمستریس
ملکه مادر
تصدی۴۶۶–۴۴۰ پ.م.
تاج‌گذاری۴۶۶ پ.م.
پیشینآتوسا
جانشینداماسپیا
شهبانوی ایران
تصدی۴۸۶–۴۶۶ پ.م.
تاج‌گذاری۴۶۶ پ.م.
پیشینآتوسا
جانشینداماسپیا
درگذشتهحدود ۴۲۴ پیش از میلاد[1]
پارسه
آرامگاه
نقش رستم
آرامگاه خشایارشا
همسرخشایارشا
فرزند(ان)اردشیر
داریوش
ویشتاسب
آمیتیس
روزگونه
هخامنش
خاندانهخامنشیان
پدرهوتن
دین و مذهبمزدیسنا[2]

تاریخ‌نگاران یونان باستان در نوشته‌های خود توجه کمی به او کرده‌اند.[5][6][7]

زندگی

آمستریس دختر هوتن، یکی از هفت نجیب‌زاده‌ای بود که در سال ۵۲۲ پیش از میلاد مغی را که در حال جعل هویت بردیا بود، کشت. پس از این رخدادها، داریوش بزرگ فرمانروایی ایران را بر عهده گرفت. به گفته هرودوت، اوتانس با ازدواج‌های سلطنتی نجیب‌زادگی بیشتری دریافت کرد. داریوش بزرگ با دختر اوتانس به نام فیدیما ازدواج کرد و اوتانس نیز با یکی از خواهرهای داریوش ازدواج کرد که آمستریس حاصل این ازدواج بود.

هنگامی که داریوش در سال ۴۸۶ پیش از میلاد درگذشت، آمستریس با ولیعهد، خشایارشا ازدواج کرد. هرودوت آمستریس را به عنوان یک شخص خودکامه و بی‌رحم توصیف می‌کند:

من دریافته‌ام که آمستریس، همسر خشایارشا، در هنگام پیری، دو بار هفت فرزند از نجیب‌زادگان ایرانی را دفن کرد تا خدایی که در زیر زمین است، به او زندگی جدیدی بازگرداند.

— هرودوت، تواریخ ۷٫۱۱۴

منشأ این داستان نامشخص است؛ چرا که مدارک و گزارش‌های شناخته شده نشان می‌دهد که قربانی کردن انسان در آیین زرتشتی مجاز نبوده‌است و همچنین ایرانیان یکتاپرست بودند و خدایی به نام «خدای مردگان» نداشتند. همچنین از آنجا که بیشتر روایت‌های آن زمان از منابع یونانی است و به دلیل دشمنی تاریخی ایران و یونان، ممکن است همه گزارش‌ها دقیق نباشد.

مطابق گفته‌های هرودوت خشایارشا در زمان لشکرکشی به یونان، تمایل زیادی به همسر ماسیشته پیدا کرد، اما او از این کار خودداری می‌کرد و به خواست او تن نمی‌داد. پادشاه پس از بازگشت به سارد، مقدمات ازدواج پسرش داریوش را با آرتاینته، دختر آن زن و ماسیشته، با تصور این که با این کار می‌تواند راحت‌تر او را بدست آورد، فراهم کرد. او پس از بازگشت به شوش، آرتاینته را برای پسرش داریوش به دربار آورد، اما خودش عاشق او شد و با او همبستر شد.هنگامی که شهبانو آمستریس، همسر خشایارشا، از این اتفاق باخبر شد، به فکر انتقام افتاد. او به دنبال انتقام از آرتاینته نبود؛ بلکه می‌خواست از مادر او، همسر ماسیشته، انتقام بگیرد، چرا که فکر می‌کرد که او پشت این اتفاق‌هاست. آمستریس در زادروز خشایارشا، نگهبانانش را فرستاد تا همسر ماسیستس را مثله کند و آن‌ها با قطع پستان‌های او، آن‌ها را جلوی سگ‌ها انداختند و بینی، گوش‌ها، لب و زبانش را نیز قطع کردند. ماسیشته با دیدن این موضوع برای آغاز شورش به باکتریا گریخت، اما توسط ارتش خشایارشا رهیابی و همراه با پسرانش کشته شد. [8]

آمستریس در سن پیری و نزدیک به اواخر حکومت پسرش اردشیر درگذشت و در آرامگاه همسرش خشایارشا دفن شد.[9]

تجسم عمومی

شخصیت آمستریس در اپرای سرس ساخته جورج فریدریک هندل با نام ایتالیایی‌شده «آماستر» حضور دارد. در این اپرا، آمستریس در شرف ازدواج با خشایارشا (سرس) است، اما خشایارشا عاشق زن دیگری می‌شود و می‌خواهد با او ازدواج کند. آمستریس برای اینکه در نزدیکی خود باشد، خود را به شکل یک مرد درمی‌آورد. در پایان اپرا، خشایارشا برای کارهایی که انجام داده متأسف است و از آمستریس یک بار دیگر می‌خواهد که همسرش شود.[10]

پانویس
  1. هرودوت، John Kenrick The Egypt of Herodotus being the second and part of the third books of his history, p.XVII (1841)
  2. Amestris made human sacrifice. See Boyce, Mary (1989). A History of Zoroastrianism: The early period, p. 141.
  3. electricpulp.com. ""Amestris" in Encyclopedia Iranica". Retrieved 9 September 2014.
  4. Smith, William (1867). "Amestris (I)". Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology. 1. Boston: Little, Brown and Company. p. 137.
  5. Herodotus, Histories vii. 61, 114, ix. 108—113
  6. Ctesias, Persica c. 20. 30. ed. Lion
  7. Plutarch, Alcibiades p. 123, c.
  8. Godley, Alfred Denis (1921–24). "Histories book 9". Herodotus, with an English translation. OCLC 1610641.
  9. R. Schmitt (دسامبر ۱۵, ۱۹۸۹). «AMESTRIS». Encyclopædia Iranica. دریافت‌شده در ۱۳ مارس ۲۰۱۵.
  10. Deutsche Oper am Rhein: Xerxes (issued in 2015), a book containing information on the opera itself as well as on a contemporary production

منابع
  • Amestris by Jona Lendering
  • هرودوت (۱۳۵۶)، تاریخ هرودوت، ترجمهٔ مازندرانی، وحید، تهران: انتشارات فرهنگستان ادب و هنر ایران
  • Godley, Alfred Denis (1921–24). "Histories book 9". Herodotus, with an English translation. OCLC 1610641.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.