ویشتاسپ (هخامنشی)

ویشتاسپ (یونانی: Ὑστάσπης), ویشتاسپا (پارسی باستان:𐎻𐏁𐎫𐎠𐎿𐎱 Vištāspa) یا گشتاسپ Guštāsp (پارسی نو) (۵۵٠ پیش از میلاد), ساتراپ هخامنشی باختریا و پارس بود.[3] او پدر داریوش بزرگ، پادشاه شاهنشاهی هخامنشی، آرتافرنه و اردوان بود که مشاور معتبری برای برادرش داریوش و همچنین پسر داریوش و جانشین او، خشایارشا یکم بود.

موقعیت ویشتاسپ در تبار هخامنشی طبق گفته داریوش بزرگ در کتیبه بیستون.
به گفته آمیانوس مارسلینوس، ویشتاسپ به عمق هند نفوذ کرد ، جایی که علم از برهمن‌ها آموخت.[1] از نظر تاریخی، این مربوط به زمان فتح دره سند توسط هخامنشیان است.
"" کتیبه نیبور "با خواندن" داریوش شاه بزرگ، شاه شاهان، شاه کشورها، پسر ویشتاسپ، یک هخامنشی، که این کاخ را ساخت ".[2]

ویشتاسپ پسر آرشام​​، عضوی از خاندان سلطنتی پارسیان هخامنشی بود. او در دوران کمبوجیه و احتمالاً در کوروش بزرگ نیز ساتراپ پارس بود. وی کوروش بزرگ را در سفرش علیه ماساژت‌ها همراهی کرد. با این حال، او را دوباره به پارس فرستادند تا مراقب پسر بزرگ خود، داریوش، که کوروش پس از یک خواب، مظنون به خیانت او بود، باشد.

علاوه بر داریوش، ویشتاسپ سه پسر داشت: اردوان ،[4] آرتافرنه,[5] و آرتانس,[5][6] و همچنین دختری که با نیزه‌دار داریوش گئوبروه ازدواج کرد.[7]

آمیانوس مارسلینوس[8] او را رئیس مغ‌ها می‌کند و داستان تحصیل در هند تحت برهمن‌ها را تعریف می‌کند، رویدادی که مطابق با فتح دره سند توسط هخامنشیان می‌باشد:[9]

در منابع باستان، ویشتاسپ گاهی اوقات با گشتاسپ (نام اوستایی ویشتاسپ)، حامی اولیه زرتشت یکسان تلقی می شود.[9]

نام ویشتاسپ در کتیبه‌های موجود در تخت جمشید و در کتیبه بیستون وجود دارد، جایی که نسب کامل داریوش بزرگ آورده شده است: [10]

داریوش شاه بزرگ می‌گوید: پدر من ویشتاسپ [Vištâspa] است. پدر ویشتاسپ آرشام بود. پدر آرشام آریارامنه [آریارامنا] بود. پدر آریارامنه چیش‌پیش بود. پدر چیش‌پیش هخامنش [Haxâmaniš] بود. پادشاه داریوش می‌گوید: به همین دلیل ما را هخامنشی می‌نامند. از دوران باستان ما نجیب بوده ایم؛ از دوران باستان سلسله ما سلطنتی بوده است. پادشاه داریوش می‌گوید: هشت تن از سلسله من قبل از من پادشاه بودند. من نهم هستم نه نفر پشت سر هم ما پادشاه بوده‌ایم.

پادشاه داریوش می‌گوید: به لطف اهورامزدا من پادشاه هستم. اهورامزدا پادشاهی را به من عطا کرده است.

— کتیبه بیستون

جستارهای وابسته

پانویس
  1. xxiii. 6
  2. André-Salvini, Béatrice (2005). Forgotten Empire: The World of Ancient Persia. University of California Press. p. 129. ISBN 978-0-520-24731-4.
  3. Boyce, Mary (1982). A History of Zoroastrianism: Volume II: Under the Achaemenians. BRILL. p. 41. ISBN 9789004065062.
  4. Dymock, John; Dymock, Thomas (1833). Bibliotheca Classica: Or, A Classical Dictionary ... Containing an ... Account of the Proper Names ... in Greek and Latin Authors, Relating to History, Biography, Mythology, Geography, and Antiquities. Longman, Rees, Orme, Brown, Green & Longman. p. 109.
  5. Dymock, John; Dymock, Thomas (1833). Bibliotheca Classica: Or, A Classical Dictionary ... Containing an ... Account of the Proper Names ... in Greek and Latin Authors, Relating to History, Biography, Mythology, Geography, and Antiquities. Longman, Rees, Orme, Brown, Green & Longman. p. 110.
  6. Herod, i. 209, 210, iii. 70, iv. 83, vii. 224.
  7. Herodotus, 7.5.1
  8. xxiii. 6
  9. James, Montague Rhodes (2007). The Lost Apocrypha of the Old Testament: their titles and fragments. Wipf and Stock Publishers. p. 93. ISBN 9781556352898.
  10. Grotefend, Beilage zu Heeren's Ideen.

منابع
  • ای.م. دیکونوف. تاریخ ماد. ص ۱۰۳٬۱۰۴٬۱۲. شابک ‎۹۶۴−۴۴۵−۱۰۶−۶

پیوند به بیرون
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.