بوشتو
بوشتو (Buštu) بارها به مثابه مرکز مهمی، به مناسبت ماننا و پارسوآ در الواح اورارتویی آمده‌است. اینجا محل سکونت و دفاع یکی از قبایل ماننا در آغاز حکومت آرگیشتی یکم پادشاه اورارتو در سال ۷۸۰ پ. م. بود. طبق آنچه اصطلاحاً سال‌نامهٔ خورخور آرگیشتی‌یکم نامیده می‌شود آرگیشتی در نقطه‌ای واقع در جنوب ماننا، یعنی در ناحیهٔ آرسیتا در اراضی بوشتو و باروآتا سه بار پیکار کرد و با لشکریان آشور تلاقی نمود و حتا وارد درّهٔ رود دیاله و نامار شد. آرگیشتی بار دیگر در سال ۷۷۵ پ. م. موفق به تصرف قلعهٔ بوشتو گردید.[1].
| قلعه بوشتو | |
|---|---|
 پله‌کان صعود به قلعه بشتو | |
| نام | قلعه بوشتو |
| کشور | ایران |
| استان | آذربایجان‌شرقی |
| شهرستان | اهر |
| بخش | دهستان یافت |
| اطلاعات اثر | |
| نام‌های دیگر | قلعه پشتاب |
| نام‌های قدیمی | آرسیتا، خارسی، خارسو، هارسو |
| سال‌های مرمت | نشده |
| کاربری | دیده‌بانی، دژ محافظ شهر، دهکده |
| دیرینگی | پیش از مادها |
| بانی اثر | قبایل ماننا، ماد، اورارتو |
  قلعه بوشتو روی نقشه ایران
۳۸٫۰۸°شمالی ۴۷٫۳۰°شرقی | |
| میراث کهن | |
آرسیتا
ناحیهٔ آرسیتا Arsita به مرکزیت قلعهٔ بوشتو ناحیهٔ کوهستانی بود که در سرزمین قبیلهٔ کوموردیان در حدّ ماننا قرارداشته و کتیبه‌های آشور بانی‌پال بوشتو را نقطهٔ مسکونی در پارسوآ می‌خوانند. قلعهٔ بوشتو واقع در مرز ماننا و پارسوآ از لحاظ اهمیت با ایزرتا پایتخت ماننا رقابت می‌کرده [2] و در قرن‌های هشتم و هفتم پ. م. جزو کشور ماننا بشمار می‌رفت.[3]
حملات آشوریان به بوشتو
دایان آشور [4] سردار سلمنسر سوم در لشکرکشی به نواحی دریاچه اورمیه از زاموای داخلی ( ماننا ) و پارسوآ گذشت و به سوی نامار سرازیر شد و در بین راه دژ کوهستانی بوشتو را در مرز ماننا و پارسوآ تصرف کرد.
سال‌نامه‌های تیگلت پیلسر سوم در سال ۷۴۴ پ. م. از تصرف ناحیهٔ دیگری بنام بوشتو در سرزمین اتحادیه قبایل ماد خبر می‌دهند اما این بوشتو را با دژی به همین نام که در ملتقای ماننا و پارسوآ و گیزیل بوندا واقع بوده نباید اشتباه گرفت. آشوریان پس از تصرف ناحیهٔ بوشتوی ثانی وارد خاک اصلی اتحادیه قبایل ماد و جلگهٔ کنونی قزوین شدند.
پانویس
- به عقیده برخی تاریخ‌نگاران تپه قبلانتوی کنونی
- دژ ایزرتا مرکز نظامی مهمی بوده که پایتخت ماننا یا پارسوآ بشمار می‌رفت.
- خارشی، خارشو یا هارسو در منابع سومری - Harši, Haršu, Harsu
- تورتان دایان آشور ( سردار دایان آشور). تورتان به معنی سردار ترجمه شده.
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ مادها موجود است. |
منابع
- ای. م. دیاکونوف. تاریخ ماد. ترجمه کریم کشاورز. انتشارات: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. تهران ۱۳۸۰. شابک ۹۶۴−۴۴۵−۱۰۶−۶
پیوند به بیرون
پیش از پادشاهی ماد | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| دوران تکوین |
| ||||||||||||||||
| سکنه ماننا |
| ||||||||||||||||
| سکنه ماد |
| ||||||||||||||||
| متجاوزین |
| ||||||||||||||||
| القاب |
| ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| امپراتوری آشور |
|  | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| رقیبان آشور |
| |||||||||||||
| ||||||||||||||
| نـبـــو (نـبـی) |
|  | |||
|---|---|---|---|---|---|
| مردوک (خـدا) |
| ||||
| خدایگان |
| ||||
| ایزدان (فرشته) |
| ||||
| جـسـتــارهــا |
| ||||
| |||||