ال (خدا)
اِل یا ئیل (’Ēl یا ’Il، به صورت الف-لامد نوشته میشود، مثلاً به اوگاریتی: 𐎛𐎍، به فنیقی: 𐤀𐤋،[1] به عبری: אל، به سریانی: ܐܠ، به عربی: إل یا إله، هم ریشه با اکدی: ilu) یک کلمه سامی شمال غربی به معنای خدا یا الهه است که (به عنوان اسم خاص) به هر کدام از چندین خدای خاور نزدیک باستان اشاره دارد. یک هجی نادرتر، "ila"، است که نشان دهنده شکل گزارهای [یا اسنادی] آن در اکدی قدیم و در آموری است.[2] این کلمه مشتق شده از کلمه دوحرفی کهن و مهجور شده ʔ‑L در زبان نیاسامی، به معنای «خدا» است.
ال | |
---|---|
اطلاعات کلی | |
نام | ال، ائل - EL |
مأوا و مسکن | کنعان و شام |
همسران | اشیره |
فرزندان | یم سحر عشتروت اشتر موت شلیم انات حدد؟ یهوه |
خدایان خاصی که به عنوان ال یا ئیل شناخته میشدند شامل بزرگترین خدای دین کنعانی باستان،[3] و عالیترین خدای سامیهای میان رودان در دوره پیشا-سارگونی میشود.[4] ال پیش از یهوه خدای بنیاسرائیل بود اما نهایتاً در قرون نهم تا ششم قبل از میلاد با یهوه ترکیب شد.[5] داستان بخشیدهشدن اسرائیل به یهوه توسط ال نیز در یکی از نسخههای تورات باقی ماندهاست.[6]
ال شاهِ خدایان[7] و از قدیمیترین نامهای خدا در فرهنگهای مختلف است.[8]
اشکال زبانشناختی و معانی
اشکال همریشه در تمام زبانهای سامی یافت شدهاند.
سیطره فرهنگی ال
ال در زبانهای سامی شمالغربی به معنی خدا یا الهه است. این واژه در تمدنهای خاورمیانه باستان نامی خاص برای مهمترین خدای آن فرهنگ بودهاست. مهمترین خدایانی که نام ال یا ایل داشتهاند عبارتند از خدای بزرگ کنعانیان، خدای بزرگ سامیان میان رودان در دوران پیش از سارگون و خدای کتاب مقدس یهودیان.
سامیان شمالغربی از واژه ائل هم به عنوان یک نام عمومی برای تمام خدایان خود استفاده میکردند و هم به عنوان نام و عنوان خاص برترین خدایشان. ال سرچشمهٔ تعداد زیادی از مجامع خدایان قوم سامی بود. در میان کنعانیان، ال پدرِ تمام خدایانِ دیگر بود.
منابع
- «Online Phoenician Dictionary». بایگانیشده از اصلی در ۱۰ اوت ۲۰۱۴. دریافتشده در ۱ ژوئن ۲۰۱۷.
- Cross 1997, p. 14.
- Matthews, Victor Harold (August 2004). Judges and Ruth. New Cambridge Bible Commentary. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-00066-6. LCCN 2003053218. OCLC 52380969
- Gelb, I. J. (1961), Old Akkadian Writing and Grammar (2nd ed.), University of Chicago, retrieved 30 April 2015
- Smith 2002, p. ۸٬۳۳–۳۴.
- Smith 2010, pp. 139–140 and chapter ۴.
- Schmidt, Werner H. (1983-01-01). The Faith of the Old Testament: A History. Westminster John Knox Press. ISBN 9780664244569.
- Pope, Marvin H. "El in the Ugaritic texts". books.google.com.au. E J Brill.