ام‌پی ۴۰

ام‌پی ۴۰ (آلمانی: Maschinenpistole، به معنای "تپانچه خودکار") نوعی مسلسل دستی بود که با مهمات ۹×۱۹ میلی‌متری در آلمان نازی طراحی و تولید شد و به‌طور گسترده توسط نیروهای محور در جریان جنگ جهانی دوم استفاده گردید.

ام‌پی ۴۰
نوعمسلسل دستی
اولین سازنده آلمان
تاریخچۀ خدمت‌رسانی
در خدمت۱۹۴۵–۱۹۳۸ (آلمان نازی)
مورد استفادهکاربران را ببینید
جنگ‌ها
تاریخچۀ محصول
طراحهنریش وولمر
طراحی‌شده۱۹۳۸
تولیدکنندهاشتایر مانلیشر
تولیدشده۱۹۴۵–۱۹۴۰
تع. ساخت۱٫۱ میلیون (برآورد)
انواع
  • ام‌پی ۳۶
  • ام‌پی ۳۸
  • ام‌پی ۴۰
  • ام‌پی ۴۰/۱
  • ام‌پی ۴۱
مشخصات
جرم۳٫۹۷ ک‌گ
طول۸۳۳ م‌م
طول لوله۲۵۱ م‌م
فشنگ۹×۱۹ م‌م
گلنگدنلگد مستقیم (جهت مسلح شدن مجدد), گلنگدن باز
نواخت تیر۵۰۰ تا ۵۵۰ گلوله در دقیقه
سرعت خروج۴۰۰ متر بر ثانیه
دامنۀ برد موثر۱۰۰ تا ۲۰۰ م
حداکثر برد۲۵۰ م
سیستم تغذیهخشاب جدا شونده ۳۲ تیر، ۶۴ تیر با خشاب دوگانه
نشان‌هاکلاهک دار در جلو

این مسلسل در سال ۱۹۳۸ توسط هنریش وولمر بر مبنای مسلسل دستی موفق[1] ام‌پی ۳۸ طراحی گردیده بود. ام‌پی ۴۰ به صورت گسترده توسط پیاده‌نظام و قوای چترباز آلمانی در جبهات شرقی و غربی مورد استفاده قرار گرفت. ویژگی‌های پیشرفته و مدرن این سلاح موجب علاقه سربازان و سایر کشورها به آن شده بود به شکلی که پس از جنگ جهانی نیز مورد استفاده قرار گرفت. بین سال‌های ۱۹۴۰ و ۱۹۴۵ قریب به ۱٫۱ میلیون قبضه از این سلاح در آلمان نازی تولید شد. مسلسل دستی معروف ام‌پی-۵ در دهه ۱۹۶۰ با بهبود و پیشرفت همین مسلسل ساخته شد.

توسعه

ام‌پی ۴۰ بر گرفته از سلف خود ام‌پی ۳۸ بود که خود اقتباس شده از ام‌پی ۳۶ به حساب می‌آمد. ام‌پی ۳۶ با حمایت مالی ارتش آلمان توسط ارما ورکه طراحی شده بود. هنریش وولمر که بر روی ام‌پی ۳۶ نیز کار کرده بود برای پاسخ به درخواست دفتر تسلیحات ارتش آلمان پیش نمونه ام‌پی ۳۸ را ارائه نمود. ام‌پی ۳۸ نمونه ساده شده‌ام‌پی ۳۶ و ام‌پی ۴۰ نیز نمونه ساده شده‌ام‌پی ۳۸ محسوب می‌شدند که جهت صرفه جویی تغییراتی در آن‌ها به عمل آمده بود که بارزترین آن‌ها استفاده از فولاد پرس شده به جای استفاده از قطعات ماشین‌کاری شده بود. هدف از این کار مقرون به صرفه کردن تولید سلاح نسبتاً گران‌قیمت ام‌پی ۳۸ در شرایط جنگی بود.[1]

طراحی

مسلسل ام‌پی ۴۰ دارای گلنگدن باز و مسلح شونده به صورت خودکار با لگد شلیک بود. تنها حالت تیراندازی تمام خودکار بود اما نواخت تیر پایین امکان شلیک تک تیر را با کنترل ماشه فراهم می‌کرد. در تولیدات اولیه ام‌پی ۳۸ دسته چخماق به شکل ثابت به گلنگدن متصل بود اما در اواخر تولید ام‌پی ۳۸ و تمامی تولیدات ام‌پی ۴۰ این دسته به قطعه جدایی تبدیل شد که با قفل کردن آن موجب ایجاد حالتی برای در ضامن قرار دادن سلاح نیز شد. پیش از این تغییر جهت انجام این کار از یک قطعه چرم برای ثابت نگه داشتن گلنگدن در حالت جلو استفاده می‌شد.

در قالب بدنه ام‌پی ۳۸ از فولاد ماشین کاری شده می‌شد که فرایندی زمان بر و پر هزینه بود. برای صرفه جویی در وقت و مواد و همچنین افزایش تولید، ساخت ام‌پی ۴۰ تا جای ممکن با قالب پرس شده و استفاده از نقطه جوش صورت پذیرفت. همچنین بدنه و گلنگدن ام‌پی ۳۸ دارای شیارهای طولی و خشاب آن با دهانه دایره ای شکل بود که این حالات نیز در ام‌پی ۴۰ حذف شده بود.

یک ویژگی منحصر به فرد که در مسلسل‌های دستی ام‌پی ۳۸ و ام‌پی ۴۰ به کاربرده شد یک میله از جنس آلومینیوم، آهن یا باکلیت بود که زیر لوله تفنگ قرار می‌گرفت تا سلاح هنگام تیراندازی از لبه بدنه یک خودروی زرهی روباز همچون Sd.Kfz. 251، ثابت بماند. در این مسلسل‌ها محافظی نیز بین خشاب و دستگیره سلاح جهت مراقب از دست کاربر تعبیه شده بود. نبودن هیچگونه عایق حرارتی در لوله این مسلسل‌ها اغلب موجب سوختگی هنگام اشتباه قرار گرفتن دست می‌شد. برای نخستین بار در یک مسلسل، ام‌پی ۴۰ مجهز به قنداق جمع شونده روز به جلو بود که موجب کاهش کلی طول سلاح هنگام جمع شدن می‌شد و کار پیشروی سریع را برای قوای آلمانی در تمام جبهات به خصوص نیروی‌های مکانیزه راحت تر می‌کرد.[1] با این وجود این قنداق از دوام کافی هنگام نبردهای سنگین دارا نبود.

با وجود قابل اتکا بودن ام‌پی ۴۰، خشاب ۳۲ تیری این تفنگ نقطه ضعف بزرگی برای آن به‌شمار می‌رفت. برخلاف مسلسل دستی تامسون که از خشاب دو ستونی با دو بخش تغذیه استفاده می‌کرد، ام‌پی ۴۰ با خشاب دو ستونی تنها دارای یک بخش تغذیه بود. تغذیه تک بخشی موجب افزایش اصطکاک بین گلوله‌های باقی مانده در خشاب که به سمت بالا در حرکت بودند و لبه‌های این بخش می‌شد که نتیجتاً گیر کردن خشاب را حاصل می‌نمود. این شرایط با ورود گرد و خاک یا سایر مواد به داخل خشاب تشدید می‌شد. مشکل دیگر استفاده از خشاب به عنوان دستگیره بود که می‌توانست با فشار وارده از دست باعث اشکال در عملکرد اسلحه در اثر تغییر مکان دهانه خشاب گردد چرا که نگهدارنده خشاب نمی‌توانست آن را محکم در محل خود ثابت کند. نتیجتاً به سربازان آلمانی آموزش داده می‌شد تا جهت جلوگیری از این مشکل از زیر بدنه سلاح یا ورودی خشاب بگیرند. به همین جهت گرفتن این اسلحه از خشاب که در بازی‌های رایانه ای و فیلم‌های مربوط به آن دوره به تصویر کشیده می‌شود، چندان صحیح به نظر نمی‌رسد.[2] از طرفی هنگامی که خشاب ۳۲ تیری سلاح به صورت کامل پر می‌شد گاهی موجبات اشکال در عملکرد فنر آن را فراهم می‌آورد. برای ممانعت از این مشکل سربازان عموماً خشاب را تنها تا حد ۲۸ یا ۳۰ تیر پر می‌کردند.[2]

استفاده

در آغاز جنگ جهانی دوم بیشتر سربازان آلمانی از تفنگ کارابینر ۹۸کا یا مسلسل دستی دستی ام‌پی ۴۰ استفاده می‌کردند که هر دو به عنوان سلاح استاندارد نیروی پیاده به حساب می‌آمد.

درگیر شدن آلمان در نبردهای آتی با نیروهای دشمن همانند نبرد استالینگراد در مقابل نیروهای ارتش سرخ که همه واحدهای دشمن دارای مسلسل دستی بودند، آلمانی‌ها را در نبردهای نزدیک شهری در موضع ضعف قرار داد که موجب تغییر تاکتیک آن‌ها گردید و تا آخر جنگ ام‌پی ۴۰ را سلاح اصلی میدان‌ها نبرد تبدیل کرد. با توجه به برد کوتاه، این سلاح کارایی مؤثری در نبردهای نزدیک همچون درگیری‌های شهری یا نبرد در مناطق جنگلی داشت اما در موقعیت‌ها با میدان نبرد فراخ کاربران را با مشکل مواجه می‌کرد[3] به همین جهت از سال ۱۹۴۳ آلمان نازی شروع به جایگزینی مسلسل دستی جدید اس‌تی‌جی ۴۴ به جای تفنگ کارابینر ۹۸کا یا مسلسل دستی دستی ام‌پی ۴۰ نمود. تا انتهای جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۴۵ عددی بالغ بر ۱٫۱ میلیون قبضه از مسلسل دستی ام‌پی ۴۰ تولید گردید.

ام پی 40 در دست سرباز آلمانیسال 1944

کاربران
یک پارتیزان فرانسوی به همراه ام‌پی ۴۰ در سال ۱۹۴۴

منابع
  1. https://www.militaryfactory.com/smallarms/detail.asp?smallarms_id=67
  2. http://www.imfdb.org/wiki/MP40
  3. https://www.denix.es/en/catalogue/world-war-i-ii-1914-1945/submachine-gun/1111-c/
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.