انگد روشنان
انگد روشنان (Angad Rošnān) (یعنی: روشنان غنی و دارا) نام یک شعر بلند مانوی است که به زبان پهلوی اشکانی سروده شدهاست.
تمامی این شعر بلند دربارهٔ سفر روح است پس از رهایی از زندان تن -یا جهان تاریکی- به جهان روشنایی و رسیدن به پدر نخستین و مادر زندگان و روشنان دارا. درونمایه اصلی این اشعار با سرودهای عارفان ایرانی همانندی بسیار زیادی دارد.
متن اشعار در بندهای چهار مصراعی است و این شعر شامل فصولی است که «اندام» نامیده شدهاست.
اصل شعر از یافتههای بیابان تورفان در غرب چین است و توسط «مری بویس» استاد زبانهای باستانی ایران در لندن، و به راهنمایی مستقیم والتر هنینگ بازسازی و به انگلیسی ترجمه شده و همراه با یک شعر بلند دیگر، در کتابی با عنوان «مجموعه سرودههای مانوی به زبان پارتی»[1] در سال ۱۹۵۴ مسیحی، در لندن به چاپ رسیدهاست. مری بویس هر بند این شعر را در دو مصرع ترجمه کردهاست.
نمونه متن
آغاز:
۱-[ای] محبوب روشنان دارا
به مهربانی توانایم کن
مرا یاری کن
به همهٔ عطایایت
۲-ای خدا! روح مرا
بیارای، و مرا پاسخ ده
و مرا یاری کن
در میان همه دشمنان.
۳-همه ویرانیها [را]
بگذران از من
از کالبدهای فریبکار آنان
که با درد شکنجهام میکنند
۴-تو،[ای] محبوب
ستوده و ثوابکننده
آزادم کن از [....] آنان
منابع
- وامقی، ایرج: انگد روشنان (یک شعر بلند مانوی). در نشریه: «چیستا»، تهران: خرداد ۱۳۶۱ - شماره ۱۰. (از صفحه ۱۲۰۱ تا ۱۲۶۸).
- M. Boyce: The Manichaean Hymn‑Cycles in Parthian, London/New York/Toronto: Oxford University Press 1954; W. Sundermann: The Manichaean Hymn cycles Huyadagmān and Angad Rošnān in Parthian and Sogdian. Photo edition. Transcription and translation of hitherto unpublished terxts, with critical remarks (CII Supplementary Series Vol.II), London 1990