باشگاه فوتبال فولاد خوزستان

باشگاه فوتبال فولاد خوزستان که به طور خلاصه فولاد خوزستان نامیده می‌شود، یک باشگاه فوتبال ایرانی است که در سال ۱۳۴٩ در شهر اهواز پایه گذاری شده است. این باشگاه هم اکنون در لیگ برتر خلیج فارس حضور دارد، مالک این باشگاه شرکت فولاد خوزستان است.[3]

فولاد خوزستان
تیم لیگ برتر
نام کامل باشگاهباشگاه فرهنگی ورزشی فولاد خوزستان
لقب(ها)سرخ پوشان دیار کارون[1]
تاریخ تأسیس١١ اسفند ۱۳۴٩ (۵۰ سال پیش)‏[2]
نام ورزشگاهورزشگاه فولاد آرنا
مالکشرکت فولاد خوزستان
مدیرعاملسعید آذری
سرمربیجواد نکونام
لیگلیگ برتر خلیج فارس
۹۹–۱۳۹۸۳
وب‌گاهfooladfc.ir
لباس اول
لباس دوم
فصل جاری

این باشگاه در چند سال اخیر توانسته با کشف و پرورش بازیکنان مستعد و بومی، عناوین گوناگونی در رقابت‌های فوتبال داخل کشور و حتی در رده‌های سنی مختلف کسب نماید. مجموعه فولاد خوزستان توانسته در تمام رده‌های سنی قهرمانی کشور (لیگ برتر ایران و لیگ آزادگان و لیگ امید کشور و لیگ نوجوانان و جوانان و نونهالان و حتی زیر ۱۳) را بدست آورد. اين باشگاه دارای ورزشگاه اختصاصی و آکادمی می‌باشد،باشگاه فولاد به دلیل داشتن آکادمی قدرتمند به بازیکن ساز ترین تیم ایرانی تبدیل شده است و به لامسیا ایران شهرت دارد، می توان گفت بازیکن ساز ترین تیم ادوار تاریخ لیگ برتر ایران با توجه به آمار و ارقام تیم فولاد خوزستان است. باشگاه فولاد خوزستان با داشتن مدارس حرفه‌ای فوتبال و با استفاده از دانش مربیان خارجی مانند؛ وینگو بگوویچ، لوکا بوناچیچ و ملادن فرانچیچ توانست بازیکنان مطرحی مانند؛ ایمان مبعلی، مهرداد کریمیان، حسین کعبی، ابراهیم میرزاپور، جلال کاملی مفرد، عادل کلاه کج، بختیار رحمانی، پژمان منتظری، آرش افشین، اسماعیل شریفات، محمد علوی، مهرداد جماعتی،سروش رفیعی را به فوتبال ایران معرفی کند. در جام ملت‌های آسیا ۲۰۰۴ در بازی تیم ملی ایران و کره جنوبی از ۶ ملی‌پوش فولاد ۵ نفر به زمین رفتند و پیروزی ۴–۳ را رقم زدند.[4]

فولاد تاکنون دو مرتبه در فصل ۸۴–۱۳۸۳ و فصل ۹۳–۱۳۹۲ قهرمان لیگ برتر فوتبال ایران شده‌است.

و همچنین دو بازیکن از فولاد (رضا نوروزی و شیمبا)، سابقه آقای گلی لیگ برتر فوتبال ایران را دارند.

این تیم همچنین سابقه خوبی در معرفی بازیکنان باکیفیت خارجی دارد. از میان بازیکنانی که از طریق این باشگاه به فوتبال ایران پای گذاشتند می‌توان به؛ فابیو جانوآریو، عماد محمد رضا، لوسیانو پریرا، آرماندو سا و ماتیاس چاگو اشاره کرد.

طبق رده‌بندی برترین تیم‌های باشگاهی جهان در سال ۲۰۱۴ میلادی که توسط فدراسیون بین‌المللی تاریخ و آمار فوتبال صورت گرفت، تیم فوتبال فولاد خوزستان با کسب ۹۳٫۵۰ امتیاز و کسب رتبه ۱۸۵ جهان، به عنوان برترین تیم ایرانی در قاره آسیا قرار گرفت.[5]

تاریخچه

آغاز فعالیت و راهیابی به رقابت‌های کشوری (۱۳۶۵–۱۳۷۴)
نوشتار(های) وابسته: باشگاه فوتبال جنوب اهواز

فولاد خوزستان تیمی است که تا قبل از سقوط و انحلال تیم فوتبال «جنوب اهواز» کسی از آن اطلاعی نداشت. در اصل این تیم جنوب اهواز بود که پروانه باشگاه فوتبال خود را در سال ۱۳۷۴ به فولاد خوزستان واگذار کرد تا این تیم بتواند در لیگ سراسری ایران بازی کند.

تیم فولاد در سال ۱۳۶۵ فعالیت خود را از لیگ دسته چهارم اهواز آغاز کرد؛ در سال ۱۳۷۰ قهرمان اهواز شده و دو سال بعد از آن به لیگ دسته دوم فوتبال خوزستان راه پیدا کرده بود. فولاد در اولین حضورش قهرمان گروه اول این لیگ شد و به دسته بالاتر راه یافت. حضور این تیم در لیگ اول خوزستان هم با قهرمانی همراه بود. فولاد با این قهرمانی جواز حضور در لیگ منطقه‌ای ایران را کسب کرد اما هیچ‌گاه در این لیگ حاضر نشد؛ چرا که در سال ۱۳۷۴ باشگاه در حالیکه فصل را به اتمام رساند، با پشت سر گذاشتن مراحل انتقال امتیاز جایگزین باشگاه سقوط کرده و ورشکسته «جنوب اهواز» در لیگ دوم فوتبال ایران شد.[6]

فعالیت در دسته دوم و اول (۱۳۷۴–۱۳۸۴)

پس از یک سال حضور در لیگ دوم کشور، در سال ۱۳۷۵ فولاد خوزستان با مربیگری «همایون شاهرخی» توانست با کسب عنوان نایب قهرمانی به لیگ آزادگان (لیگ سطح یک) راه پیدا کند. حضور در لیگ اول کشور افتخار و کاری شگفت‌انگیز برای این تیم محسوب می‌شد چرا که آن‌ها ده سال پیش از آن، در لیگ دسته چهار محلی بازی می‌کردند. اما آن‌ها به همین بسنده نکردند و ۴ سال بعد در اولین دوره لیگ برتر خلیج فارس عنوان سومی را به دست آوردند.[7]

قهرمانی در لیگ برتر (۱۳۸۳–۱۳۸۴)

این تیم در سال ۱۳۸۴ توانست پس از سال‌ها فوتبال خوزستان را به یکی از بزرگترین افتخارات خود نایل آورد. این تیم با هدایت مربی کروات خود، ملادن فرانچیچ، و با حضور بازیکنان نامداری چون ایمان مبعلی، پژمان منتظری، ابراهیم میرزاپور و… توانست قهرمان لیگ برتر باشگاه‌های ایران شود.[8] این امر با شکست تیم‌های بزرگی از جمله استقلال و پرسپولیس در هر دو بازی رفت و برگشت میسر شد.

حضور در آسیا و سقوط به دسته اول (۱۳۸۴–۱۳۸۶)

پس از این قهرمانی باشگاه فولاد وارد چالش بزرگی شد با تصویب قانون کاهش بودجه باشگاه‌های صنعتی کم‌کم بازیکنان نامدار باشگاه، تیم را ترک کردند و تیم روند نزولی در پیش گرفت. در همان زمان ورزشگاه تختی اهواز دستخوش تعمیرات اساسی بود بنابراین بازی‌های فولاد در ورزشگاه تختی آبادان انجام می‌شد که موجب لطمات زیادی به این تیم شد. در این فصل تیم نتوانست حضور موفقی در لیگ برتر ایران و لیگ قهرمانان آسیا داشته باشد و به مقام هشتم در لیگ رضایت داد.

تیم که با قهرمانی در فصل قبل جواز حضور در لیگ قهرمانان آسیا را کسب کرده بود، ورزشگاه شهید دستگردی را برای میزبانی بازی‌های خانگی‌اش معرفی کرد. فولاد در اولین بازی که در تهران برگزار شد؛ تیم قدرت‌مند القادسیه را گل‌باران کرد. این بازی با نتیجه ۶–۰ به پایان رسید. دومین بازی در سوریه، فولاد و الاتحاد با نتیجه ۰–۰ امتیازات را تقسیم کردند. بر خلاف دو بازی اول، فولاد در بازی‌های بعدی عمل‌کرد ضعیفی نشان داد. فولاد این در چهار بازی چهار بار شکست خورد تا بعد از القادسیه، پاختاکور و الاتحاد در جایگاه چهارم قرار گرفته و حذف گردد.

در فصل بعد مشکلات مالی ادامه یافت، شرکت فولاد خوزستان که در آن زمان دولتی به حساب می‌آمد از سوی دولت به صرف بودجه غیرمجاز ورزشی در فصل قبل متهم گشت و در نهایت تیم با کسب رتبه پانزدهم به لیگ دسته اول سقوط کرد.

بازگشت به لیگ برتر و آغاز مدیریت دهکردی (۱۳۸۶–۱۳۹۲)
آرش افشین، بختیار رحمانی و لوسیانو پریرا مندز در فصل ۹۲–۱۳۹۱

این تیم در فصل ۸۸-۱۳۸۷ با وجود صدرنشینی مقتدرانه در گروه خود در دو بازی پلی‌آف با تیم پیام خراسان دو تساوی به دست آورد تا از حضور در لیگ برتر محروم بماند[9] اما با خرید امتیاز تیم سپاهان نوین اصفهان به رقابت‌های لیگ برتر بازگشت[10][11] تا باز هم فوتبال خوزستان پس از تیم استقلال اهواز صاحب یک تیم دیگر در لیگ برتر باشگاه‌های ایران شود. در اوایل فصل نیز مسعود رضاییان مدیرعامل باشگاه جای خود را به سیف‌الله دهکردی داد[12] با پایان لیگ هشتم و در شرایطی که مجید جلالی با تیم نتایج خوبی کسب کرده بود، به یکباره لوکا بوناچیچ که سابقه هدایت فولاد را نیز در کارنامه داشت به عنوان سرمربی تیم فولاد خوزستان در لیگ نهم معرفی شد.[13] دهکردی علاقهٔ بسیاری به لوکا داشت و اعتقاد داشت حضور لوکا در خوزستان به رشد و ارتقاء فوتبال خوزستان کمک خواهد کرد. با شروع مسابقات تیم تحت هدایت لوکا بوناچیچ دور از تصور ظاهر شد و این تیم در پایان هفته هشتم با ۴ امتیاز در قعر جدول قرار داشت! لوکا بوناچیچ در پایان هفته هشتم و با استعفای او[14] دوباره مجید جلالی به عنوان سرمربی انتخاب شد.[15] مجید جلالی بازگشت و سه فصل فولاد را هدایت کرد تا این که در واپسین هفته‌های فصل ۹۱–۱۳۹۰ تیم پسرفت کرد. در حالی که تیم تا هفته ۲۵ام با کسب نتایجی قابل قبول در جایگاه ۶ام جدول لیگ برتر بود؛ در ۹ هفته بعدی بدون کسب حتی یک پیروزی و تنزل به رتبه ۱۴ فصل را تمام کرد.[16] این نتایج زمینه‌ساز تغییر دیگری در کادر فنی شد. این بار جلالی رفت[17][18] و فرکی آمد.[19]

قهرمانی در لیگ برتر (۹۳–۱۳۹۲)

این تیم توانست در سال ۱۳۹۳ با مربی گری حسین فرکی برای دومین بار قهرمان لیگ برتر ایران شود. در فصل ۹۳–۹۲ که تکلیف قهرمانی به آخرین هفته از مسابقات کشیده شده بود، تیم فولاد با شکست تیم گسترش فولاد تبریز با نتیجه یک بر صفر، با پیشی گرفتن از تیم نفت تهران به دومین قهرمانی اش در مسابقات لیگ خلیج فارس دست یافت. تک گل تیم را در این بازی مهرداد جماعتی در دقیقه ۳۷ به ثمر رساند.[20]

نماد، رنگ و لباس
لوگوی شرکت فولاد خوزستان که در ابتدا نماد باشگاه بود.

واضح است که نام و نماد باشگاه فولاد، از بنیان‌گذار آن یعنی شرکت فولاد خوزستان اقتباس شده‌است. اما نماد شرکت فولاد خوستان، نمادی بامعنی است که با فرایند تولید فولاد ارتباط دارد.

نماد شرکت

آلیاژ فولاد مانند تمام مواد از خود موج الکترومغناطیسی ساطع می‌کند. در دمای اتاق پرتوی ساطع شده از سطح آن در محدوده فروسرخ بوده و به رنگ سیاه دیده می‌شود. با افزایش دما، بسامد موج ساطع شده افزایش یافته و به محدوده نور مرئی وارد می‌شود؛ بنابراین رنگ فولاد با افزایش دما تغییر می‌کند. در دمای کوره ذوب (C°۱۸۰۰) فولاد به رنگ زرد دیده می‌شود؛ اما پس از ریخته‌گری و کاهش دما، به رنگ نارنجی، قرمز، و نهایتاً سیاه درمی‌آید. رنگ‌های به‌کاررفته در نماد شرکت فولاد خوزستان نشان دهنده رنگ فولاد در دماهای متفاوت بوده و تداعی‌کننده روند سرد شدن فولاد است.

نماد باشگاه

در ابتدای فعالیت باشگاه فولاد، نماد شرکت بر روی پیراهن تیم چاپ می‌شد اما بعد از مدتی باشگاه، صاحب لوگوی اختصاصی شد. در طول مدت فعالیت باشگاه نماد تیم بارها دستخوش تغییر شده اما طرح کلی آن حفظ شده‌است. در نگاه کلی در نیمه بالایی، نماد شرکت به‌طور کامل مشهود است و در نیمه پایین به ماهیت ورزشی باشگاه اشاره شده‌است. تنها تغییر مهمی که در طول زمان در نماد باشگاه اعمال شده‌است؛ نام نقش بسته بر آن است که در ابتدا FC Foolad بوده و هم‌اکنون FOOLAD FC می‌باشد. پس از قهرمانی فولاد در سال ۱۳۸۴ یک ستاره طلایی رنگ در بالای آرم باشگاه روی پیراهن تیم نقش بست؛ اما در برند ثبت شدهٔ باشگاه اعمال نگردید. بنابرین در لوگوی رسمی باشگاه ستاره‌ای وجود ندارد.

در زیر به تعدادی از نمادهای سابق باشگاه اشاره شده‌است.

  • لوگوی کنونی باشگاه
  • لوگو باشگاه در سال ۱۳۸۴
  • از لوگوهای سابق باشگاه
  • از لوگوهای سابق باشگاه
  • از لوگوهای سابق باشگاه
  • لوگوی اولیه باشگاه

لباس
فصل تامین‌کننده لباس آگهی پیراهن
۱۳۸۳–۱۳۸۴ دایی بدون آگهی
۱۳۸۴–۱۳۸۵
۱۳۸۵–۱۳۸۶ تفأل*
۱۳۸۶–۱۳۸۷ بدون آگهی
۱۳۸۷–۱۳۸۸ مجید دانشگاه جندی شاپور*
۱۳۸۸–۱۳۸۹ دایی بدون آگهی
۱۳۸۹–۱۳۹۰
۱۳۹۰–۱۳۹۱ اول‌اشپورت
۱۳۹۱–۱۳۹۲

رنگ‌های به کار رفته در لباس تیم، برگرفته از نماد باشگاه است. رنگ‌های اصلی لباس‌های تیم در ابتدا قرمز، زرد، سیاه و نارنجی بود اما امروزه در لباس‌های تیم رنگ نارنجی دیده نمی‌شود و سفید جایگزین آن گشته‌است. در سال‌های آغازین جام خلیج فارس، فولاد با لباس زرد - قرمز (لباس اول) و لباس سیاه با جزئیات زرد (لباس دوم) به میدان می‌رفت؛ با گذشت زمان استفاده از رنگ زرد کمتر شد به‌طوری‌که در سالهای اخیر از طرف جراید به تیم، لقب سرخپوشان اهوازی داده شد.[21][22] امروزه فولاد با لباس قرمز با جزئیات زرد (لباس اول) و لباس سیاه با جزئیات قرمز (لباس دوم) در میادین حضور می‌یابد همچنین لباس سوم این تیم سفید با جزئیات قرمز است.

در جدول روبه‌رو تولیدکنندگان لباس و حامیان مالی سال‌های اخیر باشگاه را مشاهده می‌کنید.
(*) قرارداد هر یک از این اسپانسرها تنها برای یک یا چند بازی بوده و در بقیه بازی‌های فصل پیراهن تیم بدون آگهی بوده‌است.

هماوردان
نوشتار اصلی: شهرآورد اهواز

رویارویی تیم‌های فولاد و استقلال اهواز بدون شک مهمترین رویداد ورزشی در خوزستان است. این رقابت اغلب در فضایی دوستانه بوده و با حواشی کمی برگزار گردیده‌است. از سال ۱۳۷۶ این دو تیم ۱۸ بار در قالب رقابت‌های جام آزادگان، جام خلیج فارس و جام حذفی به مصاف یکدیگر رفته‌اند و تا به حال فولاد عملکرد بهتری نسبت به حریف داشته‌است. رکورد بیشترین گل زده و بیشترین برد در شهرآورد اهواز در اختیار فولاد است. آخرین شهرآورد اهواز در تاریخ ۱۵ فروردین ۱۳۸۹ برگزار گردید که با برد یک بر صفر فولاد همراه بود.[23]

پرسپولیس
نوشتار اصلی: هماوردی پرسپولیس و فولاد

بازی تیم‌های فولاد و پرسپولیس همواره از بازی‌های جذاب لیگ برتر خلیج فارس هست اولین دیدار دو تیم در ۲ مهر ماه ۱۳۷۷ در تهران برگزار شد که با پیروزی پرسپولیس پایان یافت بازی دو تیم به واسطه قهرمانی ها و مدعی بودن در اکثر ادوار لیگ برتر و بعد از بازی جنجالی دو تیم در لیگ سیزدهم حساسیت این دیدار برای هواداران دو تیم بیشتر شد.[24] و بارها بین هواداران دو تیم حواشی مختلفی رخ داد.[25]

استقلال

دیدار دو تیم فولاد خوزستان و استقلال تهران از مهمترین مسابقات فوتبال ایران است بازی‌های سرنوشت‌ساز و پرحاشیه بین دو تیم، حضور دو تیم در اکثر ادوار لیگ برتر در بین مدعیان پرطرفداری دو تیم و موارد دیگر باعث حساسیت بازی دو تیم در فوتبال ایران شده است در سال‌های اخیر این بر این حساسیت افزوده شده است.[26]

هواداران
هواداران فولاد در فرودگاه بین‌المللی اهواز

در شهر اهواز که دارای باشگاه‌های فوتبال ریشه‌داری مانند استقلال اهواز و شاهین اهواز است؛ فولاد خوزستان با سابقه کم حضور در عرصه لیگ برتر توانسته‌است هوادارانی را به خود جذب کند. در حال حاضر فولاد یکی از پرطرفدارترین باشگاه جنوب ایران است کارشناسان فوتبال به اتفاق دلیل این پدیده را استفاده از جوانان بومی در این تیم می‌دانند. پرتماشاگرترین بازی خانگی فولاد، بازی برگشت مقابل استقلال در فصل ۹۳–۹۲ می‌باشد؛ در این بازی بیش از ۵۰٬۰۰۰ نفر در ورزشگاه غدیر اهواز حضور داشتند. در جدول زیر آمار حضور حامیان تیم فولاد در ورزشگاه را در دوره‌های مختلف لیگ برتر مشاهده می‌کنید.
توجه: در جدول زیر مجموع تماشاچیان تیم فولاد و تیم میهمان، تنها در بازی‌های خانگی نگاشته شده و بازی‌های خارج از خانه محاسبه نشده‌اند.

فصل کل تماشاگران میانگین هر بازی توضیحات
۸۱–۸۲ ۸۲٬۰۰۰۶٬۳۰۸
(۸٬۲۰۰)		به دلیل تخلف هواداران، فولاد ۳ بازی را بدون تماشاگر برگزار کرد.
میانگین تماشاگران هر بازی بدون احتساب این ۳ هفته ۸۲۰۰ نفر است.
۸۲–۸۳ ۸۵٬۰۰۰۶٬۵۳۸
۸۳–۸۴ ۱۵۴٬۰۰۰۱۰٬۲۶۷پرتماشاگرترین فصل در تمام ادوار باشگاه
۸۴–۸۵ ۱۰۰٬۰۰۰۶٬۶۶۷به دلیل تعمیر ورزشگاه تختی، بازی‌ها در آبادان برگزار شد.
۸۵–۸۶ ۱۰۱٬۰۰۰۶٬۷۳۳
۸۶–۸۷ ؟؟در این فصل فولاد در لیگ دسته اول حضور داشت.
۸۷–۸۸ ۱۲۹٬۰۰۰۷٬۵۸۸
۸۸–۸۹ ۸۱٬۰۰۰۴٫۷۶۵
۸۹–۹۰ ۹۲٬۰۰۰۵٬۴۱۲
۹۰–۹۱ ۷۹٬۰۰۰۴٬۶۴۷کم‌تماشاگرترین فصل در تمام ادوار حضور در لیگ برتر
۹۱–۹۲ ۹۰٬۰۰۰۵٬۲۹۴
۹۳–۹۲ ؟؟
۹۴–۹۳ ۱۲۶٬۵۰۰۷٬۰۲۷

شماره ۱۲

در سال ۱۳۸۹ بنا به در خواست محمد حسین ابن قاسم سرپرست تیم و با تصمیم‌گیری هیئت مدیره باشگاه قرار بر این شد که شماره ۱۲ به هواداران تیم اختصاص یابد و به هیچ بازیکنی داده نشود.[27] بدین ترتیب فولاد تا دوران مدیریت سعید آذری بازیکن شماره ۱۲ نداشت و هواداران این تیم به عنوان یار دوازدهم فولاد خوزستان، صاحب این شماره بودند. در دوران مدیرت سعید آذری و در نقل و انتقالات نیم فصل سال ۱۳۹۸ بعد از کشمکش‌های فراوان با اضافه شدن پاتوسی به جمع بازیکنان فولاد خوزستان، مدیریت باشگاه در اقدامی عجیب، شمارهٔ ۱۲ باشگاه را به ایشان داد که موجب اعتراض بسیاری از هواداران این باشگاه شد و این اقدام واکنش‌هایی را در بین هواداران و رسانه‌ها به همراه داشت.[28]

آمار و عملکرد
فصل لیگ رتبه عناوین جام حذفی آسیا
۷۶–۷۷[29] جام آزادگان* ۱۰ام - برگزار نشد راه نیافت
۷۷–۷۸[30] جام آزادگان* ۷ام
۷۸–۷۹[31] جام آزادگان* ۱۰ام
۷۹–۸۰[32] جام آزادگان* ۸ام ۱/۸ نهایی
۸۰–۸۱[33] جام خلیج فارس ۳وم بهترین تیم شهرستانی[34] ۱/۴ نهایی
۸۱–۸۲[35] جام خلیج فارس ۷ام - ۱/۸ نهایی
۸۲–۸۳[36] جام خلیج فارس ۳وم بهترین تیم شهرستانی، بهترین خط دفاع[37] ۱/۸ نهایی
۸۳–۸۴[38] جام خلیج فارس ۱ام قهرمان ۱/۱۶ نهایی
۸۴–۸۵[39] جام خلیج فارس ۸ام - ۱/۱۶ نهایی مرحله گروهی
۸۵–۸۶[40] جام خلیج فارس ۱۵ام سقوط به دسته اول ۱/۸ نهایی راه نیافت
۸۶–۸۷[41] جام آزادگان** ۱ام حذف در پلی‌آف، صعود با خرید امتیاز نیمه نهایی
۸۷–۸۸[42] جام خلیج فارس ۷ام - ۱/۴ نهایی
۸۸–۸۹[43] جام خلیج فارس ۱۰ام بدترین خط حمله[44] ۱/۱۶ نهایی
۹۰–۸۹[45] جام خلیج فارس ۶ام بهترین خط حمله[46]، آقای گل[47] نیمه نهایی
۹۱–۹۰[48] جام خلیج فارس ۱۴ام جوان‌ترین تیم ۱/۴ نهایی
۹۲–۹۱[49] جام خلیج فارس ۴ام صعود به لیگ قهرمانان آسیا، ۱۹ هفته بدون باخت ۱/۱۶ نهایی
۹۳–۹۲[50] جام خلیج فارس ۱ام قهرمان نیمه نهایی ۱/۸ نهایی
۹۴–۹۳[51] جام خلیج فارس ۵ام بهترین خط دفاع ۱/۱۶ نهایی حذف در مرحله گروهی
۹۵–۹۴ جام خلیج فارس ۱۲ام ۱/۸ نهایی


* لیگ سطح یک
** لیگ سطح دو

فولاد در لیگ قهرمانان آسیا
فصل تورنمنت نتیجه بازی برد مساوی باخت زده خورده
۲۰۰۶ لیگ قهرمانان مرحله گروهی ۶ ۱ ۱ ۴ ۸ ۹
۲۰۱۴ لیگ قهرمانان یک‌هشتم نهایی ۸ ۴ ۴ ۰ ۱۳ ۵
۲۰۱۵ لیگ قهرمانان مرحله گروهی ۶ ۱ ۳ ۲ ۲ ۴
۲۰۲۱ پلی‌آف لیگ قهرمانان راهیابی به دور گروهی ۱ ۱ ۰ ۰ ۴ ۰
لیگ قهرمانان مرحله گروهی ۶ ۱ ۲ ۳ ۳ ۶
مجموع ۲۶ ۸ ۱۰ ۹ ۳۰ ۲۴

رکوردهای درون باشگاهی

تا تاریخ ۲۶ فروردین ۱۴۰۰

توجه: تنها بازی‌های جام آزادگان، جام خلیج فارس، جام حذفی و لیگ قهرمانان آسیا محاسبه شده‌اند.

رکوردهای فردی

بازیکنان خارجی
  • بیشترین بازی: شیمبا (۹۱بازی)
  • بیشترین گل زده: شیمبا (۶۴ گل)

برد و باخت‌ها

رکوردهای فصلی
  • بیشترین گل زده در یک فصل لیگ: ۵۸ گل (۹۰–۸۹)[59]
  • کمترین گل زده در یک فصل لیگ: ۲۴ گل (۸۶–۸۵)[60]
  • بیشترین گل خورده در یک فصل لیگ: ۴۱ گل (۸۵–۸۴ و ۸۸–۸۷)[61][62]
  • کمترین گل خورده در یک فصل لیگ: ۱۵ گل (۸۷–۸۶)[63]

بهترین گلزنان فصل‌های اخیر در مسابقات لیگ
فصل بهترین گلزن تعداد گل
۱۳۸۰–۱۳۸۱ بهنام سراج ۹
۱۳۸۱–۱۳۸۲ بهنام سراج ۸
۱۳۸۲–۱۳۸۳ ایمان مبعلی ۸
۱۳۸۳–۱۳۸۴ ایمان مبعلی ۱۲
۱۳۸۴–۱۳۸۵ عماد رضا ۸
۱۳۸۵–۱۳۸۶ امیر خلیفه‌اصل ۶
۱۳۸۶–۱۳۸۷ محمد قاضی ۶
۱۳۸۷–۱۳۸۸ سجاد فیض‌اللهی ۹
۱۳۸۸–۱۳۸۹ غلامرضا رضایی ۷
۱۳۸۹–۱۳۹۰ رضا نوروزی ۲۴
۱۳۹۰–۱۳۹۱ رضا نوروزی ۱۰
۱۳۹۱–۱۳۹۲ شیمبا ۱۲
۱۳۹۲–۱۳۹۳ شیمبا ۹
۱۳۹۳–۱۳۹۴ آلویس نانگ ۹
۱۳۹۴–۱۳۹۵ ساسان انصاری ۹
۱۳۹۶–۱۳۹۵ ساسان انصاری ۱۶

افتخارات

کشوری

بازیکنان
نوشتار(های) وابسته: فهرست بازیکنان خارجی باشگاه فوتبال فولاد خوزستان

بازیکنان کنونی
شماره پست بازیکن
۱ دروازه‌بان احسان مرادیان
۲ هافبک صابر حردانی
۳ هافبک میلاد بدرقه
۴ مدافع ایوب والی
۵ مدافع موسی کولیبالی
۶ هافبک زبیر نیک‌نفس
۸ هافبک محمد قاسمی‌نژاد
۱۰ مهاجم سرخیو اگرو
۱۱ هافبک احمد عبدالله‌زاده
۱۲ مهاجم آیاندا پاتوسی
۱۳ هافبک محمد آبشک
۱۵ مدافع مهران موسوی
۱۸ هافبک وحید نامداری
۲۰ مهاجم مجتبی نجاریان
۲۱ مدافع عارف آغاسی
۲۲ دروازه‌بان مهدی‌تامرادی
۲۳ مدافع ابراهیم سلجوقی
شماره پست بازیکن
۲۴ مدافع مهران درخشان‌مهر
۲۸ هافبک امیر صیدالی
۲۹ مهاجم لوسیانو پریرا
۳۰ مهاجم ساسان انصاری
۳۲ هافبک صالح حردانی
۳۴ مهاجم سینا شاه‌عباسی
۳۵ هافبک عارف غلام‌پور
۴۴ دروازه‌بان محمدرضا گلی
۵۰ مدافع وحید حیدریه
۶۸ دروازه‌بان محسن فروزان
۷۷ هافبک محمدرضا عباسی
۹۱ هافبک محمد میری
۹۹ مهاجم شروین بزرگ
هافبک حسین ابراهیمی
هافبک علی سبحانی
مهاجم بهزاد دودانگه

تا تاریخ ۱۰ دی ۱۳۹۸

بازیکنان برجسته

این فهرستی از بازیکنان سابق فولاد است که در دوره حضور خود بازیکنان تأثیرگذاری بوده‌اند، بازیکنانی که نامشان پررنگ نوشته شده سابقه بازی برای تیم ملی بزرگسالان کشورشان را دارا می‌باشند.
تذکر: پرچم استفاده شده در کنار نام بازیکنان نشان‌دهندهٔ ملیتی است که برای بازیکنان در فیفا ثبت شده‌است. این بازیکنان ممکن است بیش از یک ملیت داشته باشند.

بازیکنان فولاد در تورنمنت‌های ملی

جام جهانی نوجوانان ۲۰۰۹

مربیان باشگاه

کادر فنی

کادر فنی باشگاه فولاد تا تاریخ بیستم مهرماه ۱۳۹۷ به شرح زیر است:

سمت ملیت نام
سرمربی جواد نکونام
سرپرست علوی
مربیان مهدی هاشمی‌نسب
حمیدرضا رجبی
ایمان مبعلی
مربی بدنساز
مربی دروازه‌بان‌ها نادر غبیشاوی
پزشک
فیزیوتراپ

مربیان پیشین
نامملیتسالتوضیحات
همایون شاهرخی۱۳۷۶–۱۳۷۵اولین راهیابی به لیگ آزادگان
لفته سه‌برادران۱۳۷۷–۱۳۷۶
مجید باقری‌نیا۱۳۷۸–۱۳۷۷
وینگو بگویچ۱۳۸۲–۱۳۷۸اولین مربی خارجی
لوکا بوناچیچ۱۳۸۳–۱۳۸۲
ملادن فرانچیچ۱۳۸۵–۱۳۸۳اولین قهرمانی
نناد نیکولیچ۱۳۸۵
محمد مایلی‌کهن۱۳۸۶–۱۳۸۵
عبدالله ویسی۱۳۸۶
نناد نیکولیچ۱۳۸۶مربی موقت
آگوستو ایناسیو۱۳۸۷–۱۳۸۶اولین مربی خارجی غیر کروات
گیلرمو فارینا۱۳۸۷مربی موقت
مجید جلالی۱۳۸۸–۱۳۸۷
لوکا بوناچیچ۱۳۸۸
مجید جلالی۱۳۹۱–۱۳۸۸
حسین فرکی۱۳۹۳–۱۳۹۱دومین قهرمانی
دراگان اسکوچیچ۱۳۹۳–۱۳۹۵
نعیم سعداوی۱۳۹۵–۱۳۹۶
سیروس پورموسوی۱۳۹۷–۱۳۹۶
ایلی استن۱۳۹۷
عزیز فریسات۱۳۹۷مربی موقت
افشین قطبی۱۳۹۷–۱۳۹۸
جواد نکونام۱۳۹۸-

ورزشگاه خانگی
نوشتار(های) وابسته: ورزشگاه تختی اهواز، ورزشگاه غدیر اهواز و ورزشگاه ۵۰۰۰ نفری فولاد خوزستان

ورزشگاه شهدای فولاد یا فولاد آرنا استادیوم رسمی باشگاه فولاد خوزستان است.این ورزشگاه در ۲۲ آبان ۱۳۹۷ با حضور اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور و مسعود سلطانی‌فر، وزیر ورزش و جوانان به‌طور رسمی افتتاح شد . این ورزشگاه مدرنترین ورزشگاه حال حاضر ایران است. در ورزشگاه فولاد آرنا، پیست تارتان وجود ندارد و تماشاگران به بازیکنان نزدیک هستند و روند کاملاً حرفه‌ای جایگاه‌سازی تماشاگران فوتبال اروپا مورد تبعیت قرار گرفته‌است. نورافکن‌های ورزشگاه روی لبه‌های سقف کار گذاشته شده‌است و برخلاف دیگر ورزشگاه‌های کشور این ورزشگاه فاقد دکل برای پروژکتورهایش است. کامل‌ترین سازه سقفی در این ورزشگاه وجود دارد تا در اکثر لحظات روز، کمترین مجاورت با آفتاب وجود داشته باشد. همچنین نور پروژکتورها معادل ۲۸۰۰ لوکس است که بهترین در ایران است.

در یک نظرسنجی در یک وبسایت خارجی که ۳۵ هزار نفر در آن شرکت کردند، ۲۷ ورزشگاه ساخته شده زیبا در سال ۲۰۱۸ میلادی انتخاب شدند که این ورزشگاه هم جزو آنان بود. ورزشگاه هایی از ترکیه، روسیه و عراق هم در این لیست بودند. این مجموعه بزرگ فرهنگی ورزشی که در شمال شرقی اهواز و در محل اختصاصی باشگاه فولاد خوزستان قرار گرفته، در زمینی به مساحت ۲۲ هکتار و با هزینه‌ای بالغ بر ۱۵۰ میلیارد تومان (بدون احتساب پارکینگ اختصاصی و جاده‌های دسترسی، استخر، زمین‌های تمرین و سالن تکنیک) بنا شده است. از مشخصات و امکانات ورزشگاه فولاد خوزستان می‌توان به دارا بودن سه زمین چمن طبیعی علاوه بر زمین اصلی ورزشگاه با ابعاد استاندارد برای تمرین، نور کافی جهت بهره برداری در شب، تدارک نور زمین اصلی به میزان ۲۴۰۰ لوکس نور، سرپوشیده بودن در سطح تماشاگران، استخر سرپوشیده به مساحت ۳۰۰۰ متر مربع جهت کمک به ریکاوری ورزشکاران پس از مسابقه، سالن سرپوشیده به مساحت ۳۹۰۰ مترمربع در مجموعه ورزشی جهت تمرین تکنیک‌های فوتبالی در هوای گرم خوزستان، سالن اجتماعات به ظرفیت ۱۸۰ نفر، سالن‌های رختکن مجزا و مجهز به دوش، سرویس‌های بهداشتی، جکوزی، سونای خشک و بخار، ویژه‌ی تیم‌های سوم، چهارم، میهمانان و میزبانان، بهداری به مساحت۴۰۰ مترمربع با امکانات کافی، بخش رادیولوژی با امکانات لازم، جایگاه VIP ویژه میهمانان و شخصیت‌ها با امکانات مناسب، رستوران به مساحت ۷۵۰ مترمربع، جایگاه ویژه خبرنگاران در مهمترین نقطه ورزشگاه برای تهیه گزارش از مسابقات و... اشاره نمود. البته مهمترین ویژگی این ورزشگاه که آن را نسبت به سایر ورزشگاه‌های کشور متمایز نموده، حذف پیست تارتان (پیست دو) در کنار زمین است که این موضوع باعث می‌شود هواداران با فاصله کمی مسابقات فوتبال را تماشا نمایند. این ویژگی سبب شده مهندسان نورافکن‌های ورزشگاه را روی لبه‌های سقف ورزشگاه نصب نمایند؛ همچنین در ساخت چمن این ورزشگاه از تکنولوژی پیشرفته‌ای استفاده شده و جزو مرغوب‌ترین چمن‌های دنیا و کیفیتی برابر با بهترین ورزشگاه‌های استاندارد دنیا را دارد؛ اتاق‌های متعددی برای داوران، تیم‌ها و مسئولان تعبیه شده به نحوی که بیش از دو تیم همزمان می‌توانند از امکانات ورزشگاه استفاده نمایند؛ سکوهای ورزشگاه فولاد هر یک با قوس مخصوص به خود ساخته شده و با کدگذاری در جای مشخص شده، نصب گردیده اند که این امر در ورزشگاه‌های دنیا کمتر به چشم می‌خورد.

آکادمی فوتبال

آکادمی فوتبال باشگاه فولاد خوزستان در سال ۱۳۷۹ با هدف کشف و پرورش جوانان مستعد خوزستانی تأسیس شد. هم‌اکنون آکادمی فولاد بیش از ۴۰۰ بازیکن و ۳۴ مربی را در رده‌های مختلف پایه دارا می‌باشد. از محصولات این آکادمی می‌توان به بازیکنان چون ایمان مبعلی، اسماعیل شریفات، آرش افشین و کاوه رضایی اشاره کرد. باشگاه فولاد از معدود باشگاه‌های فوتبال ایران است که در تمامی رده‌های پایه حضور جدی دارد. توجه به رده‌های پایه و بازیکنانی که آینده فوتبال استان و کشور را رقم می‌زنند همواره از اهداف و سیاست‌های کلان باشگاه فولاد بوده و عناوین زیادی که در طی سال‌های اخیر به دست آمده و بازیکنان فراوانی که به تیم‌های ملی مختلف کشور تحویل داده شده گواه این موضوع است.

عزیزالله محمدی در برنامه وقت اضافه تلویزیون ایران اعلام کرد باشگاه فولاد تنها باشگاه ایرانی است که بیش از ۳۰ درصد بودجه سالانه خود را به آکادمی فوتبال اختصاص داده‌است و از این جهت برترین باشگاه ایران است.

باشگاه فولاد در رده‌های امید، جوانان، نوجوانان و نونهالان صاحب تیم فوتبال می‌باشد که همگی این تیم‌ها در لیگ برتر کشوری حضور دارند و از مدعیان به‌شمار می‌آیند. همچنین باشگاه در رده‌های زیر ۱۱ سال و زیر ۱۲ سال دارای مدرسه فوتبال است.

در فصل ۹۰-۱۳۸۹ نونهالان فولاد قهرمان کشور شدند، نوجوانان فولاد عنوان نایب قهرمانی را از آن خود کردند و تیم‌های امید و جوانان فولاد خوزستان نیز به مقام سومی مسابقات لیگ برتر کشور دست یافتند. بر این اساس، باشگاه فولاد خوزستان تنها باشگاهی در کشور بود که در هر چهار رده سنی روی سکو رفت.[64]

آکادمی فولاد در سه فصل اخیر از لحاظ تحویل بازیکن به تیم‌های ملی نیز در رده اول باشگاه‌های ایران قرار دارد.

حواشی

جنجال کارت معافیت از سربازی
نوشتار اصلی: جنجال کارت معافیت بازیکنان فوتبال

پس‌از قهرمانی فولاد در سیزدهمین دورهٔ مسابقات لیگ برتر فوتبال ایران، شایعاتی مبنی بر جعلی بودن کارت معافیت از سربازی چند تن از بازیکنان این تیم منتشر شد که پس از کش‌وقوس‌های فراوان سرانجام موجب محرومیت چند بازیکن تأثیرگذار این تیم از جمله بختیار رحمانی، آرش افشین، سروش رفیعی، شهاب کرمی، احمد عبدالله‌زاده و سروش سعیدی شد.

فولاد نوین خوزستان
نوشتار اصلی: باشگاه فوتبال فولاد نوین خوزستان

با خرید امتیاز باشگاه دسته دومی دیهیم اهواز از سوی شرکت فولاد خوزستان در سال ۱۳۸۷ تیم فولاد نوین خوزستان با هدف حمایت از تیم بزرگسالان تشکیل شد.[65]

منابع
  1. قرارداد کاپیتان فولاد خوزستان تمدید شد خبرگزاری مهر ۲۴ مهر ۱۳۹۹
  2. زارعی، اصغر. "Iran - List of Foundation Dates". Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Archived from the original on 6 May 2012. Retrieved 12 June 2009.
  3. تاریخچه باشگاه فولاد خوزستان باشگاه خبرنگاران جوان
  4. "Korea Republic 3 - 4 Iran". teammelli.com. Retrieved ۲ مرداد ۱۳۹۱. Check date values in: |تاریخ بازدید= (help)
  5. "فولاد بهترین تیم ایران و رئال بهترین تیم جهان". IFFHS. Retrieved بازبینی‌شده در ۲۵ دی ۱۳۹۳. Check date values in: |تاریخ بازبینی= (help)
  6. «تاریخچه باشگاه فولاد خوزستان». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۳ فروردین ۱۳۹۱.
  7. «جدول رده‌بندی لیگ برتر اول». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۳ فروردین ۱۳۹۱.
  8. «جدول رده‌بندی لیگ برتر چهارم». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۳ فروردین ۱۳۹۱.
  9. «صعود پیام خراسان به لیگ برتر». fardanews.com. دریافت‌شده در ۱۰ تیر ۱۳۹۱.
  10. «امتیاز سپاهان نوین به فروش می‌رسد». magiran.com. دریافت‌شده در ۲۳ فروردین ۱۳۹۱.
  11. «سپاهان نوین در آغوش فولاد خوزستان». magiran.com. دریافت‌شده در ۲۳ فروردین ۱۳۹۱.
  12. «دهکردی مدیر عامل فولاد خوزستان شد». jamejamonline.ir. دریافت‌شده در ۲ مرداد ۱۳۹۱.
  13. «لوکا سر مربی فولاد شد». fararu.com. دریافت‌شده در ۱۰ تیر ۱۳۹۱.
  14. «آقا معلم انتقام می‌گیرد / زلزله جلالی در فولاد». iran-varzeshi.com. دریافت‌شده در ۱۰ تیر ۱۳۹۱.
  15. «مجید جلالی سرمربی تیم فولاد خوزستان شد». ksabz.net. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ مارس ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۰ تیر ۱۳۹۱.
  16. «لیگ برتر ایران 90-91 / جدول رده‌بندی». cups.ir. دریافت‌شده در ۱۳ دی ۱۳۹۱.
  17. «جلالی با فولاد خداحافظی کرد». asriran.com. دریافت‌شده در ۱۳ دی ۱۳۹۱.
  18. «جلالی شعارها را جا گذاشت و رفت!». goal.com. دریافت‌شده در ۱۳ دی ۱۳۹۱.
  19. «فرکی سرمربی فولاد خوزستان شد». jamejamonline.ir. دریافت‌شده در ۱۳ دی ۱۳۹۱.
  20. «فولاد خوزستان برای دومین بار قهرمان لیگ برتر شد». سایت باشگاه فولاد خوزستان. ۲۲ فروردین ۱۳۹۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۲ فروردین ۹۳. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازبینی= را بررسی کنید (کمک)
  21. «تساوی سرخ‌پوشان اهوازی و طلایی‌پوشان آبادانی در نیمه نخست». isna.ir. دریافت‌شده در ۱۰ تیر ۱۳۹۱.
  22. «3 اردوی تدارکاتی در انتظار سرخپوشان اهوازی / تمرینات فولاد خوزستان از 22 خرداد آغاز می‌شود». farsnews.com. دریافت‌شده در ۱۱ خرداد ۱۳۹۱.
  23. "Iranian Pro League Stats: 2009-2010 Season / Esteghlal AHV 0 - 1 Foolad KHU". iplstats.com. Retrieved ۱۱ خرداد ۱۳۹۱. Check date values in: |تاریخ بازدید= (help)
  24. واکنش سازمان لیگ به خاموشی آزادی و درگیری هواداران فولاد و پرسپولیس
  25. [footballi.net/news/r/139682 نکات خواندنی از تقابل فولاد و پرسپولیس]
  26. داور بی‌تجربه برای بازی حساس استقلال و فولاد مشرق نیوز ۱۶ اسفند ۱۳۹۹
  27. «پیراهن شماره 12 فولاد به هواداران تعلق گرفت». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۵ اردیبهشت ۱۳۹۱.
  28. «رونمایی از پیراهن شماره ۱۲ فولاد خوزستان». khuzestansport.ir. دریافت‌شده در ۱۲ بهمن ۱۳۹۸.
  29. "Iran 1997/98 - Azadegan League". rsssf.com. Retrieved ۵ دی ۱۳۹۱. Check date values in: |تاریخ بازدید= (help)
  30. "Iran 1998/99 - Azadegan League". rsssf.com. Retrieved ۵ دی ۱۳۹۱. Check date values in: |تاریخ بازدید= (help)
  31. "Iran 1999/00 - Azadegan League". rsssf.com. Retrieved ۵ دی ۱۳۹۱. Check date values in: |تاریخ بازدید= (help)
  32. "Iran 2000/01 - Azadegan League". rsssf.com. Retrieved ۱۷ فروردین ۱۳۹۱. Check date values in: |تاریخ بازدید= (help)
  33. «جدول رده‌بندی لیگ برتر اول». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۷ فروردین ۱۳۹۱.
  34. «ترین‌های لیگ برتر اول». fooladfc.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ سپتامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۷ فروردین ۱۳۹۱.
  35. «جدول رده‌بندی لیگ برتر دوم / فصل 82/81». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۷ فروردین ۱۳۹۱.
  36. «جدول رده‌بندی لیگ برتر سوم / فصل 83/82». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۷ فروردین ۱۳۹۱.
  37. «ترین‌های لیگ برتر سوم». fooladfc.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ سپتامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۷ فروردین ۱۳۹۱.
  38. «جدول رده‌بندی لیگ برتر چهارم / فصل 84/83». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۷ فروردین ۱۳۹۱.
  39. «جدول رده‌بندی لیگ برتر پنجم / فصل 85/84». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۷ فروردین ۱۳۹۱.
  40. «جدول رده‌بندی لیگ برتر ششم / فصل 86/85». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۷ فروردین ۱۳۹۱.
  41. «لیگ دسته اول فوتبال کشور / فصل 86/87». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۷ فروردین ۱۳۹۱.
  42. «جدول رده‌بندی لیگ برتر هشتم / فصل 88/87». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۷ فروردین ۱۳۹۱.
  43. «جدول رده‌بندی لیگ برتر نهم / فصل 89/88». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۷ فروردین ۱۳۹۱.
  44. «ترین‌های لیگ برتر نهم». fooladfc.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ سپتامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۷ فروردین ۱۳۹۱.
  45. «جدول رده‌بندی لیگ برتر دهم / فصل 90/89». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۷ فروردین ۱۳۹۱.
  46. «جدول کامل لیگ برتر (88-89)». varzesh3.com. دریافت‌شده در ۱۳ فروردین ۱۳۹۱.
  47. «نوروزی رکورد گلزنی در لیگ برتر را شکست». bornanews.ir. دریافت‌شده در ۱۳ فروردین ۱۳۹۱.
  48. «جدول رده‌بندی لیگ برتر یازدهم / فصل 91/90». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۷ فروردین ۱۳۹۱.
  49. "Iran 2012/13 - Azadegan League". rsssf.com. Retrieved ۵ دی ۱۳۹۱. Check date values in: |تاریخ بازدید= (help)
  50. "Iran 2013/14 - Azadegan League". rsssf.com. Retrieved ۲۲ فروردین ۱۳۹۳. Check date values in: |تاریخ بازدید= (help)
  51. "Iran 2014/15 - Azadegan League". rsssf.com. Retrieved ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۴. Check date values in: |تاریخ بازدید= (help)
  52. «رضا نوروزی در صدر گلزنان تاریخ فولاد خوزستان». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۲۳ فروردین ۱۳۹۱.
  53. «فولاد خوزستان 5 – پاس همدان 2؛ دسته گل نوروزی تقدیم به پاس». goal.com. دریافت‌شده در ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۱.
  54. «سایپا 5ـ فولاد5؛ هت‌تریک نوروزی/ معجزه فولاد در کرج». goal.com. دریافت‌شده در ۳ اردیبهشت ۱۳۹۱.
  55. «فولاد تیم پیکان را 6 تایی کرد!». tabnak.ir. دریافت‌شده در ۳ اردیبهشت ۱۳۹۱.
  56. «شهرداری یزد صفر - فولاد خوزستان 6». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۱.
  57. «فولاد خوزستان صفر - مس کرمان 4». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۰ خرداد ۱۳۹۱.
  58. «پاس تهران 7 - فولاد خوزستان یک». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۳ اردیبهشت ۱۳۹۱.
  59. «جدول رده‌بندی لیگ برتر دهم - 89/90». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۰ خرداد ۱۳۹۱.
  60. «جدول رده‌بندی لیگ برتر ششم - فصل 86/86». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۰ خرداد ۱۳۹۱.
  61. «جدول رده‌بندی لیگ هشتم - فصل 87/88». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۰ خرداد ۱۳۹۱.
  62. «لیگ دسته اول فوتبال کشور- فصل 84/85». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۰ خرداد ۱۳۹۱.
  63. «لیگ دسته اول فوتبال کشور- فصل 86/87». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۰ خرداد ۱۳۹۱.
  64. «فولاد خوزستان همچنان بر بلندای فوتبال پایه کشور». fooladfc.com. دریافت‌شده در ۱۳ فروردین ۱۳۹۱.
  65. «تاریخچه باشگاه فولاد نوین لرستانات». fooladfc.ir. دریافت‌شده در ۱۳ فروردین ۱۳۹۱.

پیوند به بیرون
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ باشگاه فوتبال فولاد خوزستان موجود است.
پیشین:
پاس		 لیگ برتر
۸۴–۱۳۸۳
نخستین قهرمانی		 پسین:
استقلال
پیشین:
استقلال		 لیگ برتر
۹۳–۱۳۹۲
دومین قهرمانی		 پسین:
سپاهان
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.