فهرست قهرمانان لیگ فوتبال ایران
قهرمانان لیگ فوتبال ایران، باشگاههای فوتبالی هستند که از سال ۱۳۴۹ تاکنون در بالاترین دستهٔ لیگ فوتبال ایران شرکت کرده و به مقام نخست رسیدهاند. قهرمان لیگ ایران، به عنوان نمایندهٔ فوتبال ایران جواز شرکت در معتبرترین رقابتهای باشگاهی فوتبال آسیا – هماکنون لیگ قهرمانان آسیا، پیشتر جام باشگاههای آسیا – را هم بهدست میآورد.[1] پنج دورهٔ لیگ کشوری در ایران برگزار شدهاست و ۷ باشگاه موفق به قهرمانی لیگ ایران شدهاند.[2] هفت باشگاه قهرمانان لیگ ایران عبارتند از: تاج/استقلال تهران،[یادداشت 1] پرسپولیس،[یادداشت 2] پاس تهران،[یادداشت 3] سایپا تهران/کرج،[یادداشت 4] سپاهان اصفهان، فولاد خوزستان و استقلال خوزستان.[3]
لیگ فوتبال ایران |
---|
جام قهرمانی فوتبال ایران (۱۳۳۶–۱۳۴۷) جام منطقهای (۱۳۴۹–۱۳۵۰) جام تخت جمشید (۱۳۵۲–۱۳۵۶) جام قدس (۱۳۶۸–۱۳۶۹) جام آزادگان (۱۳۷۰–۱۳۸۰) لیگ برتر خلیج فارس (۱۳۸۰–) |
باشگاه پرسپولیس قهرمان کنونی و پرافتخارترین تیم ایران |
تأسیس |
۱۳۴۹ |
تعداد تیمها |
۱۶ |
قهرمان کنونی |
پرسپولیس (۱۳) |
کشور |
ایران |
موفقترین تیم |
تیم پرسپولیس با ۱۴ عنوان قهرمانی |
در کل باشگاه فوتبال پرسپولیس با ۱۳ عنوان قهرمانی، پرافتخارترین باشگاه در لیگ فوتبال ایران است. باشگاه استقلال با ۸ عنوان در جایگاه دوم قرار دارد.[4] پاس و سپاهان هرکدام ۵ بار، سایپا ۳ بار، فولاد ۲ بار و استقلال خوزستان ۱ بار قهرمانی را تجربه کردهاند.[5]
از ۱۳۴۹ تاکنون، لیگ فوتبال ایران با نامها و به شکلهای مختلفی برگزار شدهاست. هماکنون لیگ برتر فوتبال ایران تحت عنوان جام خلیج فارس بالاترین و معتبرترین سطح لیگ فوتبال در ایران است[6] و هر فصل آن در ۲ سال پیاپی با شرکت ۱۶ تیم از سراسر کشور و بهصورت دورهای و رفت و برگشت برگزار میگردد.
پیشینه
فوتبال باشگاهی در ایران سابقهٔ زیادی دارد اما برگزاری مسابقاتی منظم و در سطح کشوری، با فراز و نشیبهای زیادی همراه بودهاست.[7] نخستین جرقههای لیگ فوتبال در ایران در سالهای ۱۳۳۶ زدهشد و یک سری مسابقات باشگاهی با نام جام قهرمانی ایران برگزار شد. گفته میشود باشگاه فوتبال تاج تهران در سال ۱۳۳۶، جم آبادان در سال ۱۳۳۹ دارایی در سال ۱۳۴۱، پاس در سال ۱۳۴۶ و ۱۳۴۷ و پیکان در سال ۱۳۴۸ در این مسابقات قهرمان شدند اما این مسابقات چندان منظم نبود.[8]
نخستین دوره لیگ فوتبال باشگاهی کشوری در ایران ک بهطور منظم برگزار شد، جام منطقهای ایران ۱۳۴۹ بود.[9][10] این مسابقات با شرکت ۲۲ تیم در ۸ منطقهٔ کشور برگزار شد و تاج با قهرمانی در این مسابقات، قهرمان نخستین لیگ منظم و کشوری در ایران لقب گرفت.[11] سال بعد یک دورهٔ دیگر نیز از جام منطقهای برگزار شد که در آن پرسپولیس قهرمان جام شد.[12]
در دههٔ ۵۰، جام تخت جمشید لیگ فوتبال اصلی در ایران بود[13] که نخستین دورهٔ آن در سال ۱۳۵۲ با قهرمانی پرسپولیس آغاز شد و ۵ دوره بهصورت دورهای و رفتوبرگشتی برگزار گردید.[14] ۲ دوره اول این جام با شرکت ۱۲ تیم[15] و ۳ دوره بعدی آن با ۱۶ تیم برگزار شد.[16] در این زمان به جز تهران که باشگاههایش قهرمان بلامنازع این رقابتها بودند،[17] گیلان و خوزستان از مراکز مهم بودند.[18]
در حالی که ششمین دوره جام تخت جمشید در حال برگزاری بود، انقلاب ایران اتفاق افتاد و این مسابقات را نیمهکاره گذاشت.[19] به دنبال انقلاب، لیگ ایران به مدت ۱۱ سال تعطیل شد.[20][21] در زمان جنگ ایران و عراق و تعطیلی لیگ کشوری، از سال ۶۴ لیگهای استانی شروع به فعالیت کردند. مسابقات جام قدس بدون شرکت باشگاهها و با تیمهای استانی برگزار شد که استان تهران و استان اصفهان موفق به قهرمانی شدند.[22] پس از جنگ، یک دوره از جام قدس در سالهای ۶۹–۱۳۶۸ به صورت لیگ کشوری و با شرکت ۲۲ تیم که شامل ۴ تیم از تهران و ۱۸ تیم از شهرستانها بود با قهرمانی استقلال به پایان رسید که نخستین لیگ بعد از انقلاب محسوب میشود.[23]
در سال ۱۳۷۰، لیگ فوتبال ایران با نام جام آزادگان دوباره زنده شد[24] و پاس نخستین قهرمان آن شد. ۱۰ دوره از جام آزادگان تا سال ۱۳۸۰ برگزار شد. در دههٔ ۷۰ خوزستان که هنوز اثرات جنگ بر آن باقی بود، از صحنه کنار رفت و خراسان و آذربایجان به عنوان مراکز جدید استعداد فوتبال ایران سر برآوردند[25] اما همچنان هیچ باشگاه خارج از تهرانی موفق به قهرمانی نشدهبود.[26]
در سال ۱۳۸۰، لیگ حرفهای ایران آغاز بهکار کرد[27] و پرسپولیس در نخستین دورهٔ آن قهرمان شد. این مسابقات تحت عنوان لیگ برتر فوتبال ایران جام خلیج فارس از سال ۱۳۸۰ تاکنون در حال برگزاری است.[28] در این دوره برای نخستین بار تیمهای شهرستانی موفق به قهرمانی در لیگ ایران شدند. سپاهان از اصفهان، فولاد و استقلال خوزستان از اهواز تنها قهرمانان شهرستانی لیگ ایران هستند. تیم پرسپولیس در طول دوران لیگ برتر با ۶ قهرمانی بیش از هر باشگاه دیگری قهرمان این لیگ شدهاست و این باشگاه تنها تیمی است که موفق شده در ۴ دورهٔ پشت سرهم قهرمان لیگ برتر فوتبال شود.[29]
نتایج
فهرست قهرمانان
باشگاه | دوره | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
جام قهرمانی ایران | |||||||||
تاج | ۱۳۳۶ | ||||||||
جم | ۱۳۳۹ | ||||||||
دارایی | ۱۳۴۱ | ||||||||
شاهین | ۱۳۴۳ | ||||||||
پاس | ۱۳۴۶ | ||||||||
پاس | ۱۳۴۷ | ||||||||
پیکان | ۱۳۴۸ | ||||||||
جام منطقهای | |||||||||
تاج | ۱۳۴۹ | ||||||||
پرسپولیس | ۱۳۵۰ | ||||||||
جام تخت جمشید | |||||||||
پرسپولیس | ۱۳۵۲ | ||||||||
تاج | ۱۳۵۳ | ||||||||
پرسپولیس | ۱۳۵۴ | ||||||||
پاس | ۱۳۵۵ | ||||||||
پاس | ۱۳۵۶ | ||||||||
جام قدس | |||||||||
استقلال | ۶۹–۱۳۶۸ | ||||||||
جام آزادگان | |||||||||
پاس | ۱۳۷۰ | ||||||||
پاس | ۱۳۷۱ | ||||||||
سایپا | ۱۳۷۲ | ||||||||
سایپا | ۱۳۷۳ | ||||||||
پیروزی | ۱۳۷۴ | ||||||||
پیروزی | ۱۳۷۵ | ||||||||
استقلال | ۱۳۷۶ | ||||||||
پیروزی | ۱۳۷۷ | ||||||||
پیروزی | ۱۳۷۸–۷۹ | ||||||||
استقلال | ۱۳۷۹–۸۰ | ||||||||
جام خلیج فارس | |||||||||
پیروزی | ۱۳۸۰–۸۱ | ||||||||
سپاهان | ۱۳۸۱–۸۲ | ||||||||
پاس | ۱۳۸۲–۸۳ | ||||||||
فولاد | ۱۳۸۳–۸۴ | ||||||||
استقلال | ۱۳۸۴–۸۵ | ||||||||
سایپا | ۱۳۸۵–۸۶ | ||||||||
پیروزی | ۱۳۸۶–۸۷ | ||||||||
استقلال | ۱۳۸۷–۸۸ | ||||||||
سپاهان | ۱۳۸۸–۸۹ | ||||||||
سپاهان | ۱۳۸۹–۹۰ | ||||||||
سپاهان | ۱۳۹۰–۹۱ | ||||||||
استقلال | ۱۳۹۱–۹۲ | ||||||||
فولاد | ۱۳۹۲–۹۳ | ||||||||
سپاهان | ۱۳۹۳–۹۴ | ||||||||
استقلال خوزستان | ۱۳۹۴–۹۵ | ||||||||
پرسپولیس | ۱۳۹۵–۹۶ | ||||||||
پرسپولیس | ۱۳۹۶–۹۷ | ||||||||
پرسپولیس | ۱۳۹۷–۹۸ | ||||||||
پرسپولیس | ۱۳۹۸–۹۹ | ||||||||
۱۳۹۹–۰۰ | |||||||||
آمار
باشگاه | قهرمانی | نایب قهرمانی | فصلهای قهرمانی | قهرمانی متوالی (دوره) |
---|---|---|---|---|
پرسپولیس | ۱۳ | ۹ | ۱۳۵۰، ۱۳۵۲، ۱۳۵۴، ۱۳۷۴، ۱۳۷۵، ۷۸–۱۳۷۷، ۷۹–۱۳۷۸، ۸۱–۱۳۸۰، ۸۷–۱۳۸۶، ۹۶–۱۳۹۵، ۹۷–۱۳۹۶، ۹۸–۱۳۹۷، ۹۹–۱۳۹۸ | دو (۳ بار)، چهار (۱ بار) |
استقلال | ۸ | ۱۰ | ۱۳۴۹، ۱۳۵۳، ۶۹–۱۳۶۸، ۱۳۷۶، ۸۰–۱۳۷۹، ۸۵–۱۳۸۴، ۸۸–۱۳۸۷، ۹۲–۱۳۹۱ | |
پاس | ۵ | ۵ | ۱۳۵۵، ۱۳۵۶، ۱۳۷۰، ۱۳۷۱، ۸۳–۱۳۸۲ | دو (۲ بار) |
سپاهان | ۵ | ۲ | ۸۲–۱۳۸۱، ۸۹–۱۳۸۸، ۹۰–۱۳۸۹، ۹۱–۱۳۹۰، ۹۴–۱۳۹۳ | سه (۱ بار) |
سایپا | ۳ | ۰ | ۱۳۷۲، ۱۳۷۳، ۸۶–۱۳۸۵ | دو (۱ بار) |
فولاد | ۲ | ۰ | ۸۴–۱۳۸۳، ۹۳–۱۳۹۲ | |
استقلال خوزستان | ۱ | ۰ | ۹۵–۱۳۹۴ | |
منبع[95] |
بر پایه
شهر | تعداد قهرمانی | برندگان | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
شهر | |||||||||
تهران | ۲۸ | پرسپولیس (۱۳)، استقلال (۸)، پاس (۵)، سایپا (۲) | |||||||
اصفهان | ۵ | سپاهان (۵) | |||||||
اهواز | ۳ | فولاد (۲)، استقلال خوزستان (۱) | |||||||
کرج | ۱ | سایپا (۱) | |||||||
منبع[96] | |||||||||
استان | |||||||||
تهران | ۲۹ | پرسپولیس (۱۳)، استقلال (۸)، پاس (۵)، سایپا (۳)[یادداشت 4] | |||||||
اصفهان | ۵ | سپاهان (۵) | |||||||
خوزستان | ۳ | فولاد (۲)، استقلال خوزستان (۱) | |||||||
منبع[97] |
جستارهای وابسته
- فوتبال در ایران
- لیگ فوتبال ایران
- ساختار لیگ فوتبال ایران
- فهرست آقایگلهای لیگ فوتبال ایران
- فهرست مربیان برنده لیگ فوتبال ایران
یادداشتها
- باشگاه تاج پس از سال ۱۳۵۷ استقلال نامیده میشود.
- باشگاه پرسپولیس پس از سال ۱۳۶۵ در برخی مراجع پیروزی نیز نامیده میشد، اگرچه این نام متداول بود.
- باشگاه پاس تنها قهرمان لیگ فوتبال ایران است که دیگر فعال نیست. امتیاز این باشگاه در سال ۱۳۸۶ به استانداری همدان واگذار شد و باشگاه پاس همدان متولد شد.
- باشگاه سایپا از سال ۱۳۸۲ بازیهای خود را در کرج برگزار میکند. پیش از این تهران شهر خانگی سایپا بود. کرج تا پیش از تشکیل استان البرز در سال ۱۳۸۸، در تقسیمات کشوری ایران جزئی از استان تهران محسوب میشد.
- عدد داخل پرانتز، مجموع تعداد قهرمانیهای آن باشگاه با احتساب قهرمانی آن فصل را نشان میدهد.
- جام تخت جمشید ۱۳۵۷ تا هفته دوازدهم از ۳۰ هفته برگزار شد و تا این زمان باشگاه شهباز در صدر جدول قرار داشت.
یادکردها
- محمّدنبی، ۱۰۲.
- Naraghi.
- Naraghi.
- Naraghi.
- Naraghi.
- محمّدنبی، ۹۳.
- محمّدنبی، ۹۳.
- محمّدنبی، ۹۶.
- Naraghi.
- محمّدنبی، ۹۶.
- محمّدنبی، ۹۶.
- محمّدنبی، ۹۶.
- Chehabi.
- محمّدنبی، ۹۶.
- محمّدنبی، ۹۶.
- محمّدنبی، ۹۷.
- محمّدنبی، ۹۷.
- Chehabi.
- محمّدنبی، ۹۷.
- Chehabi.
- محمّدنبی، ۹۷.
- محمّدنبی، ۹۷.
- محمّدنبی، ۹۷.
- Chehabi.
- Chehabi.
- محمّدنبی، ۹۷.
- محمّدنبی، ۹۸.
- Naraghi.
- Naraghi.
- Naraghi.
- Niqui & Zarei.
- Naraghi.
- صداقت، ۸۷.
- Naraghi.
- صداقت، ۸۹.
- Naraghi.
- صداقت، ۹۰.
- Naraghi.
- صداقت، ۹۱.
- Naraghi.
- صداقت، ۹۲.
- Naraghi.
- صداقت، ۹۳.
- Naraghi.
- صداقت، ۹۴.
- Naraghi.
- صداقت، ۱۰۲.
- Naraghi.
- صداقت، ۱۰۷.
- «قهرمانان لیگ از آغاز تا کنون». سایت تبیان. ۲۳ شهریور ۱۳۸۳. دریافتشده در ۲۹ اسفند ۱۳۹۸.
- Naraghi.
- صداقت، ۱۰۸.
- Naraghi.
- صداقت، ۱۱۰.
- «پرسپولیس بهترین تیم تاریخ، سپاهان برترین تیم لیگ/ یک آبی در صدر». خبرگزاری مهر. ۲۰۱۵-۰۷-۲۹. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۱۱ نوامبر ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۱۱-۱۱.
- Naraghi.
- صداقت، ۱۱۲.
- Naraghi.
- صداقت، ۱۱۳.
- Naraghi.
- صداقت، ۱۱۴.
- Naraghi.
- صداقت، ۱۱۵.
- Naraghi.
- صداقت، ۱۱۶.
- Naraghi.
- صداقت، ۱۱۷.
- Naraghi.
- صداقت، ۱۱۸.
- Naraghi.
- صداقت، ۱۱۹.
- Naraghi.
- Niqui & Zarei.
- Naraghi.
- Niqui & Zarei.
- Naraghi.
- Niqui & Zarei.
- Naraghi.
- Niqui & Zarei.
- Naraghi.
- Niqui & Zarei.
- Naraghi.
- همشهری آنلاین.
- Naraghi.
- Naraghi.
- Naraghi.
- Naraghi.
- Naraghi.
- Naraghi.
- Naraghi.
- Naraghi.
- Naraghi.
- Naraghi.
- fc-perspolis. «باشگاه فرهنگی ورزشی پرسپولیس – هفته 27 لیگ برتر؛ پدیده صفر - پرسپولیس صفر». fc-perspolis.com. بایگانیشده از اصلی در ۲۸ ژانویه ۲۰۱۹. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۴-۰۷.
- Naraghi.
- Naraghi.
- Naraghi.
منابع
- محمّدنبی، حسین (۱۳۸۴). «فوتبال باشگاهی در ایران». فوتبال در ایران. تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی. شابک ۹۶۴-۳۹۷۹-۰۳۷-۱ مقدار
|شابک=
را بررسی کنید: length (کمک). - صداقت، فرهاد (شهریور ۱۳۸۱)، ۳۴ سال با پرسپولیس (از سال ۴۷ تا سال ۸۱)، تبریز، شابک ۹۶۴-۰۶-۱۶۹۳-۱
- «آشنایی با لیگ برتر فوتبال ایران». همشهری آنلاین. ۱۰ اسفند ۱۳۸۵. دریافتشده در ۲۳ اسفند ۱۳۹۲.
- F. Naraghi, Hooshyar (9 August 2013). Milad Niqui, Asghar Zarei, ed. "Iran - List of Champions". Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Archived from the original on 21 September 2013. Retrieved 14 March 2014.
- Niqui, Milad; Zarei, Asghar (20 June 2007). "Iran - List of Topscorers". Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Archived from the original on 14 March 2013. Retrieved 14 March 2014.
- Chehabi, Houchang (December 15, 1999). "FOOTBALL (soccer)". Vol. X, Fasc. 1 (Online ed.). Encyclopædia Iranica. p. 79-80. Retrieved 14 March 2014.