تحقیق و توسعه

اصطلاح تحقیق و توسعه یا تحتو [1] یا پژوهش و گسترش (پژوگو) (به انگلیسی: Research and development) (به انگلیسی R&D، همچنین تحقیق و توسعه فنی یا تحقیق و توسعه فن‌آورانه، و در اروپا RTD) عبارت است از رشته فعالیت‌های مشخصی در یک کسب و کار. بنا به تعریف سازمان همکاری اقتصادی و توسعه، پژوهش و گسترش به «کار خلاقانه‌ای گفته می‌شود که به‌طور سیستماتیک انجام می‌شود تا به دانش موجود بیفزاید و این دانش را برای ابداع کاربردهای تازه به‌کارببرد.»[2] دسته‌بندی فعالیت‌های پژوهش و گسترش از شرکتی به شرکت دیگر متفاوت است، اما در مجموع شامل دو مدل اصلی می‌شود. در یک مدل، وظیفه اصلی یک گروه پژوهش و توسعه، توسعه و دستیابی به محصول جدید است؛ در مدل دیگر، وظیفه اصلی گروه پژوهش و گسترش عبارت است از، ساخت و کشف دانش نوین پیرامون عناوین علمی و فناورانه به منظور توسعهٔ محصولات، پروسه‌ها و خدمات ارزشمند و جدید. در اکثر فعالیت‌های یک شرکت بازدهی سریع سود یا بهبود سریع در عملکردها، با هدف تسریع در بازگشت سرمایه‌گذاری معمولاً مورد انتظار است، اما این موارد دربارهٔ هیچ‌کدام از مدل‌های ذکر شده از پژوهش و توسعه، صدق نمی‌کنند. عموماً مهندسین، کادر پرسنلی در مدل اول پژوهش و توسعه را تشکیل می‌دهند، در حالی که در مدل دوم پژوهش و توسعه، غالباً دانشمندان صنعتی مشغول به فعالیت می‌شوند. فعالیت‌های پژوهش و گسترش توسط شرکت‌های خصوصی یا موسسات وشرکتهای دولتی انجام می‌پذیرند.

چرخهٔ تحقیق و توسعه

پس زمینه

طراحی و توسعه محصول جدید معمولاً یک عامل بسیار مهم در بقای یک شرکت به‌شمار می‌آید. در صنایعی که دارای تحولات سریع هستند، شرکت‌ها می‌بایست طراحی‌ها و میزان محصولاتشان را به صورت پیوسته گسترش دهند. تغییرات پیوسته در فناوری، حضور رقبا و اولویت‌های در حال تغییر مشتریان، این گسترش را اجتناب ناپذیر کرده‌اند. یک شرکت بدون برنامه پژوهش و توسعه، اگر می‌خواهد که از قافله عقب نماند، می‌بایست بر اتحاد استراتژیک، تملک و شبکه‌های کاری تکیه کنند.

سیستمی که بر پایه بازاریابی حرکت می‌کند، تمرکز آن بر روی نیاز بازار است. اما سیستمی که فعالیت‌های آن بر پایه پژوهش و توسعه صورت می‌گیرد، بر روی نیازی که تاکنون برآورده نشده، متمرکز می‌شود.

عموماً، فعالیت‌های پژوهش و توسعه توسط واحدها یا مراکز تخصصی وابسته به یک شرکت هدایت می‌شوند، یا می‌تواند به صورت قراردادی به شرکت‌های تحقیقاتی یا دانشگاه‌ها برون سپاری شوند. در زمینه تجارت، «پژوهش و توسعه» معمولاً به فعالیت‌های آینده گرا و بلند مدت در حوزه‌های علوم و تکنولوژی اطلاق می‌شود. در آن از روش‌های متداول در تحقیقات علمی استفاده می‌شود با این تفاوت که هدف‌گیری به سمت نتایج از پیش تعیین شده تجاری است.

برخی معیارهای مشترک برای سازمان‌های پژوهش و توسعه عبارت است از: بودجه، تعداد ثبت اختراعات یا میزان مقالات تخصصی منتشر شده آنها.

در ایالات متحده، نرخ متداول پژوهش و توسعه برای یک شرکت صنعتی حدود ۳٫۵ درصد از درآمد آن شرکت است که به این معیار اصطلاحاً «غلظت پژوهش و گسترش» می‌گویند. این مقدار برای یک شرکت فناوری پیشرفته مثل سازندگان قطعات کامپیوتری در حدود ۷ درصد است. گرچه شرکت Allergan (یک شرکت بیوتکنولوژیکی) با سرمایه‌گذاری ۴۳٫۴ درصد در صدر جدول قرار می‌گیرد، با این حال هرگونه سرمایه‌گذاری بالای ۱۵ درصد قابل توجه محسوب می‌شود و شرکت را در زمره شرکت‌های «فناوری عالی» قرار می‌دهد. برخی شرکت‌های حاضر در این دسته‌بندی عبارتند از: شرکت‌های صنایع داروسازی مثل Merck & Co.، ۱۴٫۱ درصد یا Novartis، ۱۵٫۱ درصد و شرکت‌های مهندسی مانند Ericsson، ۲۴٫۹ درصد.[3] این دست از شرکت‌ها به خاطر پرداخت چنین هزینه‌های غیر معمول، غالباً دارای ریسک اعتباری می‌باشند.

عموماً، اینچنین موسسات فقط در بازارهایی که با تقاضای فزاینده مشتریان روبرو هستند، از قبیل دارو، تجهیزات علمی، سازوکارهای ایمنی-حیاتی (مانند هواپیما) یا فناوری پیشرفته تسلیحات نظامی، می‌توانند به موفقیت دست یابند. نیازهای مفرط، ریسک بالای خطا و متعاقباً میزان بالای سود ناخالص در حدود ۶۰ تا ۹۰ درصد درآمدها را توجیه می‌کند. از آنجایی که خیلی از پروژه‌های سفارشی، هیچ محصول قابل بهره داری به ثمر نمی‌رسانند، بنابراین سود ناخالص تقریباً به میزان ۹۰ درصد از هزینه‌های فروش، با هزینه تولید فقط ۱۰ درصد از قیمت فروش محاسبه می‌شود. این رقم برای اکثر شرکت‌های صنعتی در حدود فقط ۴۰ درصد از درآمدهاست.

از زاویه تکنیکی، سازمان‌های صاحب فناوری پیشرفته همواره به دنبال راه حل‌هایی می‌گردند تا به منظور مستهلک کردن سربارهای زیاد خود، از فناوری‌های پیشرفته که در اختیار دارند به صورت چند منظوره و مداوم استفاده نمایند. آن‌ها اغلب فرایندهای پیشرفته تولید، گواهی نامه‌های گران‌قیمت ایمنی، نرم‌افزارهای تعبیه شده تخصصی،[4] نرم‌افزارهای طراحی کامپیوتری، طرح‌های الکترونیکی و زیرسامانه‌های مکانیکی را دوباره و دوباره به کار می‌گیرند.

تحقیقات نشان می‌دهد که شرکتهایی که راهبرد پژوهش و گسترش پایداردارند، نسبت به آن دسته از شرکت‌هایی که برنامه سرمایه‌گذاری در حوزه پژوهش و گسترش ندارند یا برنامه نامنظمی دارند، به مراتب عملکرد بهتری دارند.[5]

سرریز پژوهش و گسترش

مطالعات مونن (۱۹۹۰)، دبرسون (۱۹۹۰) و گریلیچز (۱۹۹۸) به‌طور جامع صرفاً به مسئله سرریز پژوهش و گسترش پرداخته است. منظور از سرریز اثری است که پژوهش و گسترش علاوه بر بخش مربوط، بر سایر بخش‌های اقتصادی می‌گذارد و در بالا بردن ارزش افزوده آن‌ها نقش بسزایی ایفاء می‌کند.[6]

علاوه بر آن برخی از پژوهشگران معتقدند که پروژه‌های پژوهش و گسترش از ریسک فنی و تجاری بالایی برخوردار بوده و بسیاری از آن‌ها به موفقیت دست نمی‌یابند. منزفیلد (۱۹۷۱)، شرر (۱۹۹۹) و نلسون (۱۹۹۹) اذعان می‌دارد که بازگشت سرمایه‌های R&D همیشه به صورت مستقیم و در زمان قابل پیش‌بینی اتفاق نمی‌افتد، بلکه شرکت‌های دارای R&D قوی، شرکت‌های فرصت آفرین هستند و این فرصت آفرینی بازگشت غیرمستقیم سرمایه‌گذاری‌های پژوهش و گسترش را تضمین می‌کند.[6]

کسب و کار

تحقیق و توسعه کنونی، هسته مرکزی دنیای کسب و کار نوین است. تصمیمات اصلی در شرکت‌ها بر پایه تحقیق و توسعه گرفته می‌شوند.

از آنجایی که سطح رقابت‌ها، متدها و فرایندهای تولید با سرعت فزاینده‌ای در حال گسترش هستند، بنابراین در مقوله کسب و کار، پژوهش و گسترش از درجه بالایی از اهمیت برخوردار می‌شود. این موضوع در حوزه بازاریابی یعنی جایی که شرکت‌ها به منظور همگامی با گرایش‌های نوین بازار مصرف و همچنین تحلیل نیازمندی‌های مصرف‌کنندگان، چشمان تیزبین خود را بر روی رقبا و مشتریان متمرکز می‌کنند، دارای اهمیت ویژه می‌شود.

همانگونه که از تعریف پژوهش برمی‌آید، پژوهش‌گران از ابتدا نمی‌دانند که دقیقاً چطور به نتایج مطلوب خود دست یابند و متأسفانه این امر، مدیریت پژوهش و گسترش را بسیار دشوار می‌کند. به عنوان نتیجه، می‌توان گفت که هزینه کرد بیشتر برای پژوهش و گسترش، «خلاقیت بیشتر، سود بالاتر یا سهم بازار بزرگتری» را ضمانت نمی‌کند.[7]

مزیت پژوهش و گسترش

در مجموع، مشخص شده‌است که یک رابطه مثبت و مستقیم بین پژوهش و گسترش، و بهره‌وری شرکت در تمام بخش‌ها وجود دارد، اما این رابطه مثبت در شرکت‌های با فناوری پیشرفته به مراتب قوی تر از شرکت‌های با فناوری پایین است.[8][9] با این حال مطالعات نشان از آن دارند که پژوهش و گسترش صورت گرفته توسط فناوری‌های پایین، تأثیرات کوچک اما با اهمیتی را بر روی دیگر بخش‌های بازار عرضه و تقاضا داشته‌اند.[10]

مصارف دولتی

ایالات متحده

برای مثال، اوباما مبلغ ۱۴۷٫۶۹۶ میلیارد دلار برای پژوهش و گسترش در سال ۲۰۱۱ در خواست کرد.[11] بیشتر این هزینه به تحقیقات پایه‌ای بر روی مکانیسم‌های بیماری تخصیص داده شده‌است.

اتحادیه اروپا

بودجه پژوهش و گسترش سازمان‌های دولتی، مانند FP7 وابسته به اتحادیه اروپا، نتایج پژوهش‌های آن‌ها را مؤثر تر کرده‌است. با این حال، تحقیقات دولتی که برای کار در کشف رمز ژنتیکی (DNA) پرداخت می‌شود دارای محدودیت در ثبت اختراعات می‌باشد.

منابع
  1. رضا منصوری، «فیزیک، تجربه و توسعه» از کتاب «توسعهٔ علمی ایران» (ویرایش ۲)، تهران: انتشارات اطلاعات، ۱۳۸۲
  2. OECD OECD Factbook 2008: Economic, Environmental and Social Statistics.
  3. All figures UK R&D Scoreboard بایگانی‌شده در ۲۷ اکتبر ۲۰۰۵ توسط Wayback Machine تا تاریخ ۲۰۰۶.
  4. https://en.wikipedia.org/wiki/Embedded_software
  5. Johansson; Lööf (December 2008). "The Impact of Firm's R&D Strategy on Profit and Productivity".
  6. احمد جعفرنژاد، ابوالفضل کیانی بختیاری و محمد حاجعلی، «ارائه مدل مناسب محاسبه نرخ بازگشت و سرریز سرمایه‌گذاری در پژوهش و گسترش برای صنایع منتخب در ایران»، فصلنامه علمی پژوهشی دانش سرمایه‌گذاری، دوره 4، شماره 14، تابستان 1394، صفحه 1-14
  7. "Aerospace and Defense: Inventing and Selling the Next Generation" (PDF). Center for Strategic and International Studies.
  8. Ortega-Argiles, Raquel; Potters, Lesley; Vivarelli, Marco (2011). "R&D and productivity: testing sectoral peculiarities using micro data". Empirical Economics. 41 (3): 817–839. |access-date= requires |url= (help)
  9. Ortega-Argiles, Raquel; Piva, Mariacristina; Vivarelli, Marco (2011). "Productivity Gains from R&D Investment: Are High-Tech Sectors Still Ahead?". IZA Discussion Papers. IZA (5975): 1–22. |access-date= requires |url= (help)
  10. Mendonca, Sandro (2009). "Brave Old World: Accounting for 'High-Tech' Knowledge in 'Low-Tech' Industries". Research Policy. 38 (3): 470–482. |access-date= requires |url= (help)
  11. http://www.fas.org/sgp/crs/misc/R41098.pdf
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.