ریسندگی

تبدیل الیاف به نخ، ریسندگی نامیده می‌شود. انسان از هزاران سال پیش به این موضوع پی برده بود که اگر دسته‌ای از الیاف را با کشش دادن، موازی کرده و آن را تاب دهد فشار و اصطکاک سطحی به وجود آمده بین الیاف، باعث درگیری آن‌ها به یکدیگر شده و رشته‌ای مقاومتر را تشکیل می‌دهند که همان نخ است. این عمل اساس تبدیل الیاف به نخ است که ریسندگی نامیده می‌شود. ریسندگی بر سه اصل استوار است:

  1. کشش دادن و موازی کردن الیاف
  2. تاب دادن
  3. پیچیدن و تولید نخ
ریسندگی دستی در سنگ‌نگاره زن عیلامی و ندیمه

ریسندگی نخ جزو اولین صنایعی است که انسان به آن پی برد و ابتدا با استفاده از یک دوک چوبی ساده توانست تعداد بیشماری الیاف را به دور هم بتابد و نخ تهیه کند. این روش ریسندگی برای قرن‌ها به همان صورت ادامه داشت تا اینکه در قرن ۱۴ اولین قدم‌ها در راه ماشینی کردن روش ریسندگی یرداشته شد و در اروپا و هند نوع پیشرفته تری از دوک ریسندگی اختراع و به کار گرفته شد. در قرن ۱۶ چرخ ریسندگی جدید ساخته شد به طوری که در حین کار هر دو دست کارگر آزاد بود و می‌توانست تسلط بیشتری هنگام ریسندگی داشته باشد و بالاخره در قرن ۱۸، ماشین ریسندگی اختراع شد و سیستم تهیه نخ کاملاً دگرگون شد. اختراع ماشین‌های ریسندگی، در این زمینه باعث افزایش سرعت تولید و کاهش هزینه و همچنین باعث افزایش مرغوبیت تولیدات شده‌است. روشن است که ماشین‌های به کار گرفته شده در ریسندگی، بسته به نوع نخی که تولید می‌کنند، کاملاً باهم متفاوت‌اند. به عنوان مثال، ماشین‌هایی که برای تولید نخهای پنبه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند قادر به تولید نخ‌های از جنس پشم یا ابریشم نیستند.

نخ‌ریسی در ابرکوه

از این جهت سیستم ماشین‌های ریسندگی، یا به اصطلاح خط ریسندگی، کاملاً به نوع نخ تولیدی بستگی دارد؛ که شامل ریسندگی الیاف کوتاه و الیاف بلند می‌شود. هر کدام از این ریسندگی‌ها از ماشین‌های مخصوصی در خط تولید استفاده می‌کنند. در شکل زیر دستگاهای ریسندگی را ملاحظه می‌کنیم:

  • Mule spinning
  • Mule spinning
  • Ring spinning
  • Ring spinning

نمره نخ

در صنعت ریسندگی برای کنترل کیفیت کار نمره نخ را بدست می‌آورند. هر نیم ساعت ۵۰ متر نیمچه نخ را گرفته و در دستگاه اندازه‌گیری نمره نخ، نمره متریک آن بدست می‌آورند.

برای مشتری معمولاً نمره نخ مهم است و مشتری‌ها نمره‌های نخ ویژه‌ای را سفارش می‌دهند.[1]

نمره نخ‌ها به ۲ دستهٔ مستقیم و غیر مستقیم تقسیم می‌شوند که

نمره نخ‌های مستقیم

در روش مستقیم شماره گذاری نمره نخ، عبارت است از وزن واحد طول نخ، یا حاصل تقسیم سنگینی طول آن نخ به سنگینی طولی آن نخ به سنگینی نخ شماره یک (استاندارد) این روش برای شماره گذاری ابریشم و الیاف مصنوعی متداول است. این شماره گذاری‌ها شامل تکس، وزن ۱۰۰۰ متر از نخ بر حسب گرم- دنیر، وزن ۹۰۰۰ متر از نخ بر حسب گرم - نمره LBS، وزن ۱۴۴۰۰ یارد بر حسب پوند و …

N= نمره نخ یا شماره نخ

W= وزن نمونه نخ در سیستم

L= طول نمونه نخ

l= واحد طول در سیستم

N=(W.L)/L

نمره نخ غیر مستقیم

نسبت واحدهای طول به واحد وزن، یعنی طول یک واحد از وزن نخ شماره‌های به دست آمده از این طریق عکس شماره‌های حاصل از روش مستقیم است. این روش برای شماره گذاری نخ‌های پنبه، کتان، پشمو آزبست است. شامل نمره انگلیسی، تعداد ۸۴۰ یاردها در یک پوند از نخ-نمره متریک، تعداد مترها در یک گرم-نمره فرانسوی، تعداد مترها در ۰٫۵ گرم و…

N= نمره نخ یا شماره نخ

W= وزن نمونه نخ در سیستم

ٌw= واحد وزن در سیستم

L= طول نمونه نخ

l= واحد طول در سیستم

(N=(L.w)/(l.W

    مراحل ریسندگی الیاف کوتاه

    1-ریسندگی بدون شانه

    ۱- حلاجّی ۲- کاردینگ ۳- پاساژ- کشش- چند لاکنی – ۴- فلایر ۵- رینگ

    نخی که تو این سیستم تولید می‌شود نخ کارد شده یا کارد یارن می‌گویند

    ۲- ریسندگی با شانه

    ۱- حلاجی ۲- کاردینگ ۳- پاساژ-کشش- چند لا کنی ۴- مقدما ت شانه خوراک فیتیله و محصول بالشچه ۵ – شانه – کشش- چند لا کنی ۷- فلایر ۸- رینگ

    ماشین مقدمات شانه

    Lap چند لا کنی

    چندلاکنی بالشچه (روبان)

    نخ یکه تو این سیستم تولید می‌شود به ان نخ شانه می‌گویند

    ۳- ریسندگی مدرن یا open-end

    حلاجی ۲- کاردینگ ۳- پاساژ یا کشش یا چند لا کنی

    نخی که تواین سیستم تولید می‌شود به ان اوپن اند می‌گویند.[2]

    مشکلات ریسندگی مکانیکی

    مکان و فضای مورد نیاز

    هزینه وسایل و تجهیزات زیاد

    انرژی مورد نیاز

    نیروی انسانی زیاد


    مشكلات به وجود امده به واسطه ضريب اصطكاك ديناميكى الياف

    منابع
    1. وب‌گاه اطلاع‌رسانی فرش ایران
    2. «اسپرو یدک | پورتال جامع قطعات ریسندگی». www.speroyadak.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ ژانویه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۶-۰۷-۰۶.
    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.