زبان مایایی یوکاتانی

مایایی یوکاتانی (mayab tʼàan) یک زبان مایایی است که در شبه جزیره یوکاتان و شمال بلیز گفتگو می‌شود.

یوکاتانی
مایا
mayaʼ tʼàan
maayaʼ tʼàan
زبان بومی درمکزیک، بلیز
منطقهیوکاتان، کینتانا رو، کامپچه، شمال بلیز
شمار گویشوران
۷۹۲٬۱۱۳  (۲۰۱۰)inali
مایایی
  • یوکاتانی
    • یوکاتانی–لاکاندون
      • یوکاتانی
وضعیت رسمی
زبان رسمی در
مکزیک[1]
تنظیم‌شده توسطانجمن ملی زبان‌های بومی مکزیک
کدهای زبان
ایزو ۳–۶۳۹yua
گلاتولوگyuca1254[2]
پراکندگی گویشوران یوکاتانی در شبه‌جزیره یوکاتان

یوکاتانی در ایالت یوکاتان و برخی از مناطق کامپچه، تاباسکو، چاپاس و کینتانا رو هنوز زبان مادری بخش بزرگی از مردم است. تقریباً ۸۰۰٬۰۰۰ گویشور این زبان در مکزیک ساکنند. شاید حدود ۶٬۰۰۰ سخنران یوکاتانی نیز در بلیز وجود داشته باشند.

واج‌شناسی

همخوان‌ها

همخوان‌های یوکاتانی به شرح زیرند:

لبی لثوی کامی نرم‌کامی چاکنایی
خیشومی m [m] n [n]
مکیده b [ɓ]
انسدادی صاف p [p] t [t] k [k] ʼ [ʔ]
پرانشی pʼ [pʼ] tʼ [tʼ] kʼ [kʼ]
انسایشی صاف tz [ts] ch [tʃ]
پرانشی tzʼ [tsʼ] chʼ [tʃʼ]
سایشی s [s] x [ʃ] j [x] h [h]
ناسوده w [w~v]† l [l] y [j]
زنشی r [ɾ]

واکه‌ها

مایایی یوکاتانی دارای پنج واکه است:

پیشین پسین
بسته i u
میانه e o
باز a

نوشتار
نمونه‌ای از خط مایایی

مایاها در دوران پیشاکلمبی یوکاتانی را با استفاده از خط مایایی می‌نوشتند. این زبان امروزه به خط لاتین نوشته می‌شود. این کار در زمان فتح یوکاتان به دست اسپانیا در اوایل قرن شانزدهم آغاز شد و در آن دوره الفبایی از الفبای اسپانیایی اقتباس شد.

جستارهای وابسته

منابع
  1. "Ley General de Derechos Lingüisticos Indígenas". Archived from the original on February 8, 2007.
  2. Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Yucatec Maya". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.

پیوند به بیرون
پروژهٔ ویکی‌پدیا زبان مایایی یوکاتانی آزمایشی در ویکی‌مدیا انکوباتور موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.