سعد حریری

سعد حریری با نام کامل سعدالدین رفیق حریری (زاده ۱۸ آوریل ۱۹۷۰ در ریاض) سیاستمدار لبنانی و دومین پسر رفیق حریری است که از نوامبر ۲۰۰۹ تا ژانویه ۲۰۱۱ و دسامبر ۲۰۱۶ تا ژانویه ۲۰۲۰ و از سپتامبر سال ۲۰۲۰ برای سومین بار به عنوان مامور تشکیل کابینه نخست‌وزیر لبنان است.[1][2] حریری رهبر جریان مستقبل و قویترین چهره ائتلاف ۱۴ مارس است.[3]

سعد حریری
در سپتامبر ۲۰۱۷
نخست‌وزیر لبنان
مامور به تشکیل کابینه
مشغول به کار
۱۸ دسامبر ۲۰۱۶ – ۲۱ ژانویه ۲۰۲۰-سپتامبر ۲۰۲۰ تاکنون
رئیس‌جمهورمیشل عون
پس ازتمام سلام
پیش ازحسان دیاب
مشغول به کار
۹ نوامبر ۲۰۰۹ – ۱۲ ژانویه ۲۰۱۱
رئیس‌جمهورمیشل سلیمان
پس ازفؤاد سنیوره
پیش ازنجیب میقاتی
نمایندهٔ مجلس نمایندگان لبنان
اطلاعات شخصی
زاده
سعدالدین رفیق حریری

۱۸ آوریل ۱۹۷۰ ‏(۵۱ سال)
ریاض، عربستان سعودی
ملیتلبنان
عربستان سعودی
فرانسه
حزب سیاسیجریان مستقبل
همسر(ان)لارا بشیر العظم (سوری الاصل) (ازدواج در ۱۹۹۸)
فرزندانحسام‌الدین، لولوه، عبدالعزیز
محل تحصیلدانشگاه جرج‌تاون
پیشهسیاستمدار
دیناسلام سنی
جایزه‌هالژیون دونور

سعد حریری پس از سه سال زندگی در خارج کشور به صورت غیر علنی به لبنان برگشت و در ۳ نوامبر ۲۰۱۶ نخست‌وزیر شد؛ ولی در ۴ نوامبر ۲۰۱۷ پس از یکسال نخست‌وزیری به‌طور غیرمنتظره، در عربستان سعودی و با انتقاد از ایران استعفا کرد.[4] او از حزب‌الله لبنان و سیاست‌های ایران در منطقه انتقاد کرده و ادعا کرد که جانش در خطر است.[5][6][7] در پی این ادعا، فرماندهی ارتش لبنان با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد هیچ سوءقصدی به جان «سعد الحریری» نخست‌وزیر مستعفی این کشور وجود نداشته‌است.[8] وزارت امور خارجه ایران اتهامات حریری علیه ایران و خواندن متن استعفا در عربستان سعودی را بازی کردن در زمین دیگران دانست.[9] حریری حدود دو هفته در عربستان ماند و بیش از دو هفته خارج از لبنان به سر برد تا اینکه با میانجی‌گری فرانسه به لبنان بازگشت. تأخیر حریری در بازگشت به لبنان انتقادهای بسیاری را متوجه عربستان سعودی کرد تا جایی که میشل عون، رئیس‌جمهور لبنان، عربستان را متهم کرد که حریری را به گروگان گرفته‌است.[10] حریری سرانجام در ۲۱ نوامبر ۲۰۱۷ یعنی ۱۸ روز پس از اعلام استعفای خود در حالی که دو فرزندش همچنان در عربستان بودند به لبنان بازگشت.[11]

آغاز زندگی

سعد حریری ۱۸ آوریل ۱۹۷۰ در ریاض عربستان زاده شد. او پسر رفیق حریری و همسرش نضال بستانی (اهل عراق) است. زبان مادری او عربی است؛ ولی به زبان‌های انگلیسی و فرانسوی نیز صحبت می‌کند. او در سال ۱۹۹۲ از مدرسه بازرگانی دونو در دانشگاه جرج‌تاون با مدرک مدیریت بازرگانی فارغ‌التحصیل شد. سپس به عربستان سعودی بازگشت و در آنجا بخشی از کارهای بازرگانی پدرش در ریاض را تا هنگام ترور پدرش در سال ۲۰۰۵ مدیریت کرد.[12][13][14]

کار بازرگانی

پیش از ورود به سیاست، حریری به عنوان رئیس کمیته اجرایی شرکت 'أوجیه تیلیکوم' خدمت کرد که منافع مخابرات در خاورمیانه و آفریقا را دنبال می‌کرد. علاوه بر این، حریری رئیس شرکت أمنیتی القابضة و عضو هیئت مدیره أوجر إنترناسیونال إنترپرس دی ترافوس إنترناتیونوکس و شرکت اوجیه عربستان و بانک سرمایه‌گذاری عربستان، گروه پژوهش و بازاریابی عربستان سعودی و تلویزیون مستقبل بود.[15][16]

زندگی سیاسی

در تاریخ ۲۰ آوریل ۲۰۰۵ خانواده حریری اعلام کرد که سعد حریری، رهبری جریان مستقبل را بدست می‌گیرد. جریان مستقبل، یک جنبش اساساً سنی است که توسط پدر او ایجاد و هدایت شد. او همچنین رهبر ائتلاف ۱۴ مارس است.[17][18] در سال ۲۰۰۹ ائتلاف ۱۴ مارس با بدست آوردن اکثریت کرسی‌های پارلمانی لبنان، پیروز انتخابات شد. در پی این پیروزی، میشل عون، رئیس جمهوری لبنان، سعد حریری را به عنوان نخست وزیر معرفی کرد.[19]

دیدار با جرج دابلیو بوش (۲۷ ژانویه ۲۰۰۶)

سقوط دولت (۲۰۱۱)

در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۱ دقایقی پس از این که حریری عکسی با رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا باراک اوباما در کاخ سفید گرفت، رهبران احزاب از کابینه دولت اتحاد او در اعتراض به ناتوانی دولت در تصمیم‌گیری قاطع، استعفا داده و موجب سقوط آن شدند. کنار کشیدن حزب‌الله و متحدان آن به خاطر تنش‌های برآمده از بررسی‌ها دربارهٔ قتل رفیق حریری بود. عوامل حزب‌الله متهم به قتل رفیق حریری بودند. سعد حریری برای ۴ ماه به عنوان نخست‌وزیر موقت ادامه داد. دولت تازه لبنان در ۱۳ ژوئن ۲۰۱۱ به ریاست نجیب میقاتی تشکیل شد. میقاتی دولت ائتلافی ۸ مارس را تشکیل داد.[17]

حکم جلب سوریه

در ۱۲ دسامبر ۲۰۱۲ سوریه یک حکم جلب برای دستگیری سه نفر: سعد حریری، عقاب صقر، معاون جریان مستقبل، و لوعی المقداد، مقام ارتش آزاد سوریه به اتهام تسلیح و پشتیباتی مالی برای گروه‌های اپوزیسیون در جنگ داخلی سوریه صادر کرد. حریری در پاسخ به آن، در یک بیانیه، بشار اسد را یک هیولا نامید.[20]

دیدار با سید علی خامنه‌ای (۲۹ نوامبر ۲۰۱۰)

دوره دوم (۲۰۱۷)

پس از گذشت بیش از دو سال از بن‌بست در گزینش رئیس‌جمهور، میشل عون ۸ از دولت ائتلافی مارس برگزیده شد. کمی بعد، عون حکم انتصاب حریری را برای دومین‌بار به عنوان نخست‌وزیر امضا کرد. سعد حریری از ۳ نوامبر ۲۰۱۶ تا ۴ نوامبر ۲۰۱۷ در جایگاه نخست وزیری به کار خود ادامه داد.[21] حریری ۴ نوامبر ۲۰۱۷ در حالی که در سفری به عربستان، در اقدامی پیش‌بینی‌نشده، در ریاض از نخست‌وزیری لبنان اعلام استعفا کرد.[22]

استعفا از نخست‌وزیری

سعد حریری نخست‌وزیر لبنان روز شنبه ۴ نوامبر ۲۰۱۷ در حالی که در مسافرت به عربستان سعودی در ریاض به سر می‌برد متن استعفانامه خود را در کانال تلویزیونی العربیه عربستان سعودی و به صورت ضبط شده خواند.[23][24] او در استعفانامه خود، ایران و متحدش حزب‌الله را متهم ساخت که لبنان را به گروگان گرفته و این منطقه عربی را بی‌ثبات ساخته‌اند.[25] وی در این سخنرانی خواستار متحد کردن لبنان و آزاد کردن آن از دخالت خارجی شد.[6]

حریری گفت: «می‌خواهم به ایران و پیروانش بگویم که نفوذشان در امور داخلی جهان عرب رو به کاهش است، ملت ما مانند گذشته به پا خواهد خواست و دست‌هایی را که با اهداف شوم به‌سویش دراز شده، قطع خواهد کرد.… این دسیسه‌ها به خود شما بر می‌گردد، شر به خودش بر می‌گردد». او افزود: «شواهدی دربارهٔ آنچه به‌طور پنهانی برای تهدید جان من برنامه‌ریزی می‌شود، دریافت کردم».[25][26][27] حریری خود را «سرشار از خوشبینی و امید خواند که لبنان آزاد و مستقل بدون هر گونه دخالت خارجی خواهد شد.»[6]

پس از این سخنان، فرماندهی ارتش لبنان با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد هیچ سوءقصدی به جان «سعد الحریری» نخست‌وزیر مستعفی این کشور وجود نداشته‌است. در این بیانیه آمده بود که نتیجه بررسی‌ها و نیز اطلاعات نشان می‌دهند هیچ توطئه‌ای برای انجام ترور در کشور وجود نداشته‌است.[8][28] وزارت امور خارجه ایران نیز با بی‌پایه خواندن اتهامات حریری علیه ایران و با اشاره به اعلام استعفای او در عربستان سعودی، این کار را بازی کردن در زمین دیگران دانست.[9]

دیدار با جان کری (۲۶ ژوئن ۲۰۱۴)

اعلام استعفای حریری در عربستان سعودی، محتوای متن استعفا، و نیز عدم بازگشت وی به لبنان پس از گذشت چند روز، بسیاری از شخصیت‌های لبنان را به واکنش واداشت. آن‌ها گفتند سعودی‌ها حریری را بازداشت کرده‌اند و این استعفا تحت فشار مقامات سعودی به سعد حریری تحمیل شده‌است. میشل عون، رئیس‌جمهور لبنان، وضعیت حریری در عربستان سعودی را گروگان‌گیری عنوان کرد.[29] شبکه تلویزیونی الحدث به نقل از جبران باسیل، وزیر امور خارجه لبنان گفت دولت این کشور پیش از استعفا در اوج به سر می‌بُرد. به گفته باسیل، گروه‌های بسیاری از توافق رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر، ناراضی بودند.[30] روز ۱۰ نوامبر ۲۰۱۷ در حالی که حریری همچنان در عربستان به سر می‌بُرد سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان، به سرنوشت نامعلوم نخست‌وزیر مستعفی اشاره کرد و گفت که وی در عربستان بازداشت است و از بازگشت وی به لبنان جلوگیری می‌شود.[31] یک روز پس از آن، میشل عون از دولت عربستان خواست تا علل جلوگیری از بازگشت سعد حریری به بیروت را توضیح دهد.[32][33] نبیه بری، رئیس مجلس لبنان نیز گفت استعفای سعد حریری باید بر پایه یک اقدام قانونی و در چارچوب حاکمیت ملی لبنان صورت گیرد و این استعفا پذیرفته نخواهد شد مگر آنکه در خاک لبنان اعلام شود.[34]

سعد حریری سرانجام ۱۸روز پس از اعلام استعفای خود در عربستان سعودی، در ۲۱ نوامبر به لبنان بازگشت. بر پایه برخی گزارش‌ها دو فرزند وی به بهانه تحصیل همچنان در عربستان ماندند که این امر از سوی برخی ناظران نوعی گروگان‌گیری تعبیر شد.[11][35]

سعد حریری پس از بازگشت به لبنان اعلام استعفایش را به تعویق انداخت. وی در سخنرانی خود در کاخ ریاست جمهوری این کشور گفت: «امروز استعفایم را به میشل عون رئیس‌جمهوری لبنان تقدیم کردم. میشل عون از من خواست که کمی درنگ کنم تا آنرا بررسی کند و من هم خواسته او را پذیرفتم.»[36]

بازگشت به لبنان

سعد حریری پس از پس از توقف کوتاه خود در قاهره و دیدار و گفتگو با ژنرال عبدالفتاح سیسی رئیس‌جمهور مصر به لبنان بازگشت.[37]

دیدار با ولادیمیر پوتین (۱۳ ژوئن ۲۰۱۸)

دیدار با دونالد ترامپ

روز سه شنبه ۲۵ ژوئیه ۲۰۱۷، دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا در کاخ سفید میزبان سعد حریری نخست‌وزیر لبنان بود و با وی دیدار کرد. پس از این دیدار دو طرف در یک نشست خبری مشترک شرکت کردند. ترامپ در دیدار گفت: «حزب‌الله با پشتیبانی ایران تهدیدی علیه خاور میانه است. حزب‌الله یک تهدید برای کشور، دولت و مردم لبنان و همه منطقه است… این گروه توشه نظامی‌اش را افزایش می‌دهد که می‌تواند به درگیری با اسرائیل منتهی شود… حزب‌الله لبنان در حال حاضر با پشتیبانی ایران در سوریه حضور دارد و به جنایت‌هایی در آنجا دست می‌زند.».

ترامپ در این دیدار از نقش لبنان در نبرد با داعش سپاسگزاری کرد و گفت: «این کشور در صف نخست مبارزه با داعش، القاعده و حزب‌الله قرار دارد. … لبنان از ۲۰۱۴ که داعش ظهور کرد تلاش کرد جلوی آنها بایستد. ارتش آمریکا مفتخر است که به لبنان برای ادامه این مبارزه کمک کند.»

سعد حریری نیز در نشست خبری مشترک با دونالد ترامپ، از آمریکا برای پشتیبانی از کشورش لبنان سپاسگذاری کرد و گفت: «لبنان تلاش خواهد کرد همچنان میزبان سوری‌های پناهجو باشد که در حال حاضر بیش از سه میلیون نفر هستند.»[38][39]

کناره‌گیری

در ژوئن ۲۰۱۹ دولت سعد حریری به دلیل جبران کمبود بودجه ۳/۵ میلیارد دلاری و دریافت میلیاردها دلار کمک خارجی، دست به اجرای سیاست‌های ریاضت اقتصادی چون کاهش هزینه‌های خدمات عمومی زد. در اکتبر ۲۰۱۹ برای تماس تلفنی از طریق پیام‌رسان فوری رایگان واتس‌اپ، مالیات وضع کرد. این کار به آغاز اعتراضات ۲۰۲۰–۲۰۱۹ لبنان انجامید. دولت سعد حریری با کارعقب‌نشینی از این کار، اعلام کرد که راه اصلاحات اقتصادی را پیش خواهد گرفت. اما مردم به اعتراض خود ادامه دادند. بنابراین سعد حریری در ژانویه ۲۰۲۰ از جایگاه خود، کناره‌گیری کرد.[19]

افتخارات

در سال ۲۰۰۷، ژاک شیراک، رئیس‌جمهور فرانسه، به سعد حریری، نشان لژیون دونور اهدا کرد.[40]

دیدار با مایک پومپئو (۱۵ اوت ۲۰۱۹)

زندگی شخصی

سعد حریری ثمرهٔ نخستین ازدواج رفیق حریری با نضال بستانی عراقی الاصل است.

حریری دارای تابعیت لبنان، عربستان سعودی، و فرانسه است. او در سال ۱۹۹۸ با لارا بشیر ال عظم ازدواج کرد که از یک خانواده معتبر سوریه‌ای است. او سه فرزند حسام (زاده ۱۹۹۹)، لؤلؤ (زاده ۲۰۰۱) و عبدالعزیز (زاده ۲۰۰۵) دارد.

سعد حریری به دلیل مسائل امنیتی، از سال ۲۰۱۱ در پاریس، فرانسه زندگی می‌کرد. اما در ۸ اوت ۲۰۱۴ به لبنان بازگشت.

مجله فوربس ثروت وی را در سال ۲۰۰۶ برابر ۴٫۱ میلیارد دلار آمریکا برآورد کرده و او را در رده صد و پنجاه و هشتم ثروتمندترین انسان‌های جهان قرار داد.[41] او سهامدار اصلی سعودی اوجیه است. سعد حریری در سال ۲۰۱۱، ۵۹۵مین ثروتمند جهان با ارزش خالص ۲ میلیارد دلار بود و در سال ۲۰۱۶ به رده ۱۲۷۵مین ثروتمند جهان با ثروت ۱٫۱۴ میلیارد دلار کاهش پیدا کرد.[42]

ادعای اعتیاد

وبگاه ویکی‌لیکس سندی را افشا کرده که نشان می‌دهد سعد حریری به مواد مخدر اعتیاد دارد و همین مسئله باعث اضطراب‌های فکری و عدم تمرکز دائمی وی می‌شود. متن سند در تاریخ ۶ ژوئیه ۲۰۰۶ در بیروت به شماره 06BEIRUT2291 از طرف جفری فلتمن سفیر آن هنگام آمریکا فرستاده شده‌است. سعد حریری در هنگام تحصیل در دانشگاه جرج‌تاون اعتیاد به مواد مخدر پیدا کرده تا جایی که این مسئله، تأثیر منفی بر تحصیل وی به جا گذاشته بود.[43][44][45][46]

پانویس
  1. معرفی سعد حریری به عنوان نخست‌وزیر جدید لبنان بی‌بی‌سی فارسی
  2. بی‌بی‌سی فارسی، رئیس‌جمهور لبنان سعد حریری را به عنوان نخست‌وزیر معرفی کرد، نوشته‌شده در ۳ نوامبر ۲۰۱۶؛ بازدید در ۱۱ ژانویهٔ ۲۰۱۷.
  3. Saad Al-Hariri
  4. «Hariri Back in Lebanon for First Time in 3 Years». بایگانی‌شده از اصلی در ۱ اوت ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۷.
  5. «سعد حریری با انتقاداز وضعیت فساد در لبنان استعفا کرد». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۴ نوامبر ۲۰۱۷.
  6. Saad Hariri Quits as Lebanon Prime Minister, Blaming Iran
  7. Saudi-owned TV says Hariri was target of assassination plot days ago
  8. «ارتش لبنان ادعای «سعد الحریری» دربارهٔ «ترور» را تکذیب کرد».
  9. «استعفای حریری یک سناریو از پیش تعیین شده‌است / عربستان هزینه گزافی برای تخریب رابطه کشورها با ایران می‌پردازد».
  10. [www.reuters.com «Lebanon accuses Saudi Arabia of holding its PM hostage»] مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک). https://www.reuters.com/article/us-lebanon-politics/lebanon-accuses-saudi-arabia-of-holding-its-pm-hostage-idUSKBN1DF18A. پیوند خارجی در |وبگاه= وجود دارد (کمک)
  11. «سرانجام حریری به لبنان بازگشت». https://irinn.ir/fa/news/542516/سرانجام-حریری-به-لبنان-بازگشت. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ نوامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۲ نوامبر ۲۰۱۷. پیوند خارجی در |وبگاه= وجود دارد (کمک)
  12. Saad Hariri
  13. The Hariri Political Dynasty after the Arab Spring
  14. Hind Hariri is world's youngest billionaire
  15. SOLID FOUNDATION
  16. Saad HaririLebanese politician
  17. Saad Hariri
  18. «Defection Shakes Lebanon's March 14 Majority». بایگانی‌شده از اصلی در ۷ نوامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۷.
  19. «سعد حریری کیست و چرا استعفا کرد؟». بی‌بی‌سی فارسی. ۷ آبان ۱۳۹۸.
  20. Hariri calls Assad ‘monster,’ rejects warrants
  21. New Cabinet in Lebanon vows to 'preserve stability بایگانی‌شده در ۱۱ ژانویه ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine'
  22. [www.tasnimnews.com «نخست‌وزیر لبنان استعفا کرد»] مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک). https://www.tasnimnews.com/fa/news/1396/08/13/1564825/نخست-وزیر-لبنان-استعفا-کرد. پیوند خارجی در |وبگاه= وجود دارد (کمک)
  23. «نصرالله: حریری بر خلاف خواسته‌اش توسط عربستان مجبور به استعفا شد».
  24. «پشت پرده استعفای عجیب سعد حریری از نخست‌وزیری لبنان». بایگانی‌شده از اصلی در ۶ نوامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۵ نوامبر ۲۰۱۷.
  25. AP Explains: What is behind the Lebanese PM’s resignation
  26. Lebanese premier resigns, plunging nation into uncertainty
  27. Lebanon PM Hariri resigns, assails Iran and Hezbollah
  28. «Lebanese army says it has not uncovered any assassination plans».
  29. [www.reuters.com "Lebanon accuses Saudi Arabia of holding its PM hostage"] Check |نشانی= value (help). https://www.reuters.com/article/us-lebanon-politics/lebanon-accuses-saudi-arabia-of-holding-its-pm-hostage-idUSKBN1DF18A. External link in |وبگاه= (help)
  30. [www.yjc.ir «جبران باسیل: اسرائیل می‌خواهد لبنانی را هدف قرار دهد که تروریسم را هدف قرار داد»] مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک). http://www.yjc.ir/fa/news/6309132/جبران-باسیل-اسرائیل-می‌خواهد-لبنانی-را-هدف-قرار-دهد-که-تروریسم-را-هدف-قرار-داد. پیوند خارجی در |وبگاه= وجود دارد (کمک)
  31. [www.farsnews.ir «سید حسن نصرالله: «سعد الحریری» در عربستان بازداشت است/ عربستان از اسرائیل خواسته‌است تا به لبنان حمله کند»] مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک). http://www.farsnews.ir/13960819000631. پیوند خارجی در |وبگاه= وجود دارد (کمک)
  32. [fa.alalam.ir ««میشل عون» از عربستان خواست تا دربارهٔ علت ممانعت از بازگشت حریری توضیح دهد»] مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک). http://fa.alalam.ir/news/3142776. پیوند خارجی در |وبگاه= وجود دارد (کمک)
  33. [en.alalam.ir "Lebanese president presses Saudi to say why Hariri has not returned"] Check |نشانی= value (help). http://en.alalam.ir/news/3144386/lebanese-president-presses-saudi-to-say-why-hariri-has-not-returned. External link in |وبگاه= (help)
  34. [fa.alalam.ir «نبیه بری: استعفای حریری جز در خاک لبنان پذیرفته نمی‌شود»] مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک). http://fa.alalam.ir/news/3145481. پیوند خارجی در |وبگاه= وجود دارد (کمک)
  35. [www.tasnimnews.com «سعد الحریری سرانجام به لبنان بازگشت»] مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک). https://www.tasnimnews.com/fa/news/1396/09/01/1580578/سعد-الحریری-سرانجام-به-لبنان-بازگشت. پیوند خارجی در |وبگاه= وجود دارد (کمک)
  36. «حریری استعفای خود را پس گرفت». الف. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ نوامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۲ نوامبر ۲۰۱۷.
  37. سایت رادیو بین‌المللی فرانسه، بازدید ۱۳۹۶
  38. 'Hezbollah is a menace': 5 takeaways from the Trump-Hariri Lebanon meeting
  39. Lebanon prime minister: ‘Trump understands’
  40. Major Players in the Muslim Business World
  41. #۱۵۸ Saad Hariri مجله فوربس
  42. Saad HaririReal Time Net Worth
  43. https://wikileaks.org/cable/2006/07/06BEIRUT2291.html
  44. http://m.youtube.com/watch?v=ADfxaeYNCnc
  45. http://khordadnews.ir/news/149953
  46. http://www.irna.ir/fa/News/81701364/

منابع
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ سعد حریری موجود است.
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به سعد حریری در ویکی‌گفتاورد موجود است.

پیوند به بیرون
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.