طراحی صنعتی
طراحیصنعتی (به انگلیسی: Industrial design) حرفهای است که با خلق مفاهیم جدید در حوزههای مختلف زندگی انسانی سر و کار دارد. طراحی، برابرنهاده یا معادلی است که برای واژه Design انگلیسی به کار رفتهاست و Industrial design یکی از زیرشاخههای دیزاین است.
طراحیصنعتی، علمی است که به بیان اصول مربوط به طراحی محصولات، محيط، وسایل حمل و نقل، سیستمها و خدمات میپردازد. طراحیصنعتی فرایندی سیستماتیک است به گونهای که ضمن دارا بودن مراحل مختلف (با ترتیب و توالی مشخص)، ارتباطی قانونمند بین این مراحل برقرار است. روند طراحی با انجام تحقیقات آغاز گشته و پس از تهیه چکلیست و ارایه ایدههای کلی، ضمن ارزیابی این ایدهها بر اساس الزامات طراحی، ایده برتر انتخاب گردیده و به طراحی جزییات آن پرداخته میشود. در این روند لازم است که با دید سیستماتیک، تعاملات چند جانبه موجود میان انسان، محصول و محیط در نظر گرفته شود[1].
در حال حاضر آموزش طراحیصنعتی در ایران، با یک گرایش کلی و تحت عنوان کلی طراحیصنعتی انجام میشود. امروزه این رشته با نام طراحی محصول (Product Design) نیز شناخته میشود و گستره زیادی از موضوعات را در بر میگیرد.
تاریخچه
حرفه طراحیصنعتی، در پی انقلاب صنعتی در اروپا و بر اساس نیازهای متنوع مردم، توسط هنرمندان و پیشهوران با استفاده از روشهای دستی و نه ماشینی و در مقیاس محدود ساخته میشدند. با ظهور ماشین و پدید آمدن روشهای تولید ماشینی، چهره مصنوعات دچار دگرگونی شد و مصنوعات دستساز، آرام آرام جای خود را به مصنوعات زمختی میدادند که هیچ خبری از هنر هنرمند در آنها یافت نمیشد. همگی بدون توجه به زیبایی پیکره و صرفاً در جهت برآورده کردن نیازهای عملکردی، طراحی و ساخته میشدند. در چنین وضعی بود که هنرمندان دستساز، با اعتراض به چنین نابسامانی خواستار طرد ماشین و فرزندان آن و بازگشت به اوضاع پیشین شدند. جنبش هنر و پیشه که سردمدار آن جان راسکین و ویلیام موریس[2] بودند، در همین راستا شکل گرفت.
زیر شاخهها
- طراحی محصول (Product design)
- طراحی سامانههای حمل و نقل (Transport design): طراحی خودرو، هواپیما، پهپاد، ترن، شناورها، موتورسیکلت، دوچرخه و اسکوتر از زیر مجموعههای این گروه هستند.
- طراحی محیطی (Environmental design)
- طراحی دکوراسیون
- طراحی مبلمان
- طراحی بستهبندی (Packaging design)
- طراحی اسباببازی
- طراحی هویت
- طراحی تعاملی (Interactive design)
- طراحی جواهرات (Jewelry design)
- طراحی پوشیدنیها (Wearables)
- طراحی نظامی
- طراحی خدمات (Service design)
- طراحی لوازم الکترونیکی مصرفی
- طراحی لوازم پزشکی و مراقبتهای بهداشتی
- طراحی لوازم ورزشی
سبکشناسی طراحی
از سبکهای شناخته شده در طراحیصنعتی، میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- نوگرایی (Modernism) یا سبک بینالمللی (International Style) که باوهاوس در آلمان از شناخته شدهترین مکاتب این سبک است.
- دِ اِستیل (De Stijl) در هلند در این سبک و در حوزه طراحی گریت ریتفلد (Gerrit Rietveld) را میتوان نام برد. پیت موندریان نقاش نامی نیز، از نامداران همین جنبش هنری در حوزه نقاشی است.
- فن برتر (هایتک) (High Technology)
- لبه جدید (New Edge)
- کمینهگرایی (Minimalism) که از بزرگان این سبک میتوان به فیلیپ استارک فرانسوی اشاره کرد.
- سبک ممفیس: بنیانگذار آن، طراح مشهور ایتالیایی اتوره سوتساس است.
- آرت نووو (Art Nouveau) از سبکهای قدیمی طراحی است که در خلال سالهای ۱۸۸۰ تا ۱۸۹۰ میلادی شکل گرفت. در این نوع طراحی از خطوط پیچکی و گیاهی و شعله مانند استفاده میشود[3].
- استریم لاینینگ (Stream Line) استفاده از فرم قطرهای و آیرودینامیک در این سبک طراحی متداول است. خاستگاه این سبک آمریکاست[4].
- سبک آمریکایی (American Style)
- جنبش Werkbund آلمان
- کارکردگرایی (Functionalism)
- آرت دکو (هنر تزئینی آمیخته) (Art Deco)
- باهاوس
- ساختارگرایی
- طراحی جهانی (Universal Design)
- طراحی پایدار (Sustainable design)
- ترنس هایتک
فرصتهای شغلی طراحی صنعتی
طراحی صنعتی به توسعه محصولات تولیدی مانند لوازم خانگی و یا خودرو می پردازد. در کل به تغییر شکل یک محصول طراحی صنعتی می گویند. به عنوان مثال با تغییراتی در ی میز یا صندلی زیبایی و راحتی به آن اضافه می کنیم. کامپیوتر ها و لپتاپ ها اصلی ترین ابزار برای طراحی صنعتی هستند. که می توان با نصب نرم افزار های پیشرفته ایده های جدید را طراحی و یا ایده های قبلی را تغییر داد.
به نقل از سایت idsa امروزه بیش از ۴۳۰۰۰ طراح صنعتی در ایالات متحده مشغول به کار هستند و درآمد متوسط سالانه این حرفه ۶۶.۵۰۰ دلار است. میشیگان و کالیفرنیا ایالتهایی با بالاترین ظرفیت طراحان صنعتی شاغل در سرانه هستند. (۲۰۱۸ ، دفتر آمار کار) [5]
جستارهای وابسته
- هنر تجاری
- Automotive design
- Product design
- Interaction design
- Core77
- Industrial Designers Society of America
- Creative engineering
- Designer
- Emotional Designby Donald Norman
- Environmental design
- Sustainable Design
- Experience design
- Hague system
- Product development
- Rapid prototyping
- WikID
منابع
- اردشیر حکیمی طهرانی. کلیات طراحی صنعتی. انتشارات میردشتی.
- «Arts and Crafts movement». wikipedia.org.
- britannica. «Art Nouveau». www.britannica.com.
- study. «Streamline Moderne: Houses, Furniture & Architecture». study.com.
- «طراحی صنعتی چیست؟». موکادیزاین. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۶-۲۷.