ورزقان
ورزقان یکی از شهر های کهن و مهم استان آذربایجان شرقی میباشد که مرکز شهرستان ورزقان هست این شهر در ۳۵کیلومتری از شهر اهر ، در ۶۵ کیلومتری شهر تبریز و ۱۳۵ کیلومتری شهر جلفا جایگاه دارد و از شهرستان هایی است که به مرکز استان نزدیک است. در نزدیکی این شهر سد مهمی به نام زرآباد واقع شده است که بخاطر لذت ماهیگیری و دل انگیز بودن همه ساله گردشگران زیادی را به خود جذب میکند.
| ورزقان | |
|---|---|
 | |
| کشور |  ایران |
| استان | آذربایجان شرقی |
| شهرستان | ورزقان |
| بخش | مرکزی،خاروانا |
| مردم | |
| جمعیت | ۵،۳۴۸ نفر (۱۳۹۵) [1] |
| جغرافیای طبیعی | |
| ارتفاع | ۱۶۷۰ متر |
| اطلاعات شهری | |
| ره‌آورد | عدس-گندم -جو-به -تمشک جنگلی-عسل-روغن حیوانی-کره-گیاهان دارویی-ماست- سیب -گیلاس -زردآلو -پنیر |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۰۴۱۴ |
| وبگاه | www.varzeghan.ir |
| شناسهٔ ملی خودرو | ایران ۳۵ ج |
| کد آماری | ۲۱۴۲ |
  ورزقان | |
پیشینه
قدیمی ترین اثری که از ورزقان(ورزگان) نام برده صورة الارض ابن حوقل در قرن چهارم است. ورزقان پیش‌تر یکی از بخش‌های تابعهٔ شهرستان اهر بوده و ۳۰۰ روستا در تابعیت این بخش بوده‌اند. در این زمان، این بخش جزء بزرگ‌ترین بخش‌های استان آذربایجان شرقی بوده‌است؛ ولی بعدها بخش‌هایی از آن به شهرستان‌های جلفا، هریس و تبریز ملحق شدند و شمار روستاهای آن به ۱۶۴ روستا کاهش یافت.[2]
به هنگام تشکیل شهرستان جلفا در دههٔ ۱۳۶۰ خورشیدی، بخشی از منطقهٔ دیزمار (دهستان دیزمار غربی) شامل شهر سیه‌رود و روستاهای تابعهٔ آن، از بخش ورزقان جدا شده و به شهرستان جدیدالتأسیس جلفا پیوستند.[2]
همچنین دهستان خواجه که یکی از دهستان‌های تابعهٔ بخش ورزقان بوده، به بخش تبدیل شد. سپس بخش تازه‌تأسیس خواجه به شهرستان هریس پیوست و به‌عنوان دومین بخش این شهرستان شناخته شد.[2]
دهستان اسپران به مرکزیت روستای ینگی‌اسپران نیز پیش‌تر از دهستان‌های جنوبی بخش ورزقان اهر بوده که در تقسیمات جدید کشوری و هم‌زمان با مستقل‌شدن شهرستان‌های آذرشهر و اسکو از شهرستان تبریز، به این شهرستان پیوست و از دهستان‌های تابعهٔ بخش مرکزی شهرستان تبریز شد.[2]
مردم
شغل بیشتر مردم ورزقان کشاورزی و دامداری و همچنین معدنکاری است؛ همچنین عده‌ای در مراکز دولتی مستقر در این شهر مشغول به کار هستند. این منطقه بزرگ‌ترین قطب تولید عدس و سومین قطب تولید عسل در سطح استان آذربایجان شرقی است.[2] عشایر ارسباران تابستان‌ها در دشت‌های اطراف ورزقان مستقر شده و به کشاورزی و دامداری می‌پردازند.
آب و هوا
ورزقان در منطقه‌ای کوهستانی واقع شده و دارای تابستان‌هایی معتدل و زمستان‌هایی سرد است. کوه‌های آق‌داغ، ایری‌داغ، پیرسقا، جله‌داغ، جوشون، خاروانا و مشک‌عنبر در پیرامون این شهر جای گرفته‌اند.[2]
گردشگری
در سالیان اخیر سد ورزقان تبدیل به بهشت عاشقان ماهیگیری شده است؛ به‌طوری‌که از مناطق مختلف استان برای تفریح و ماهیگیری به این منطقهٔ زیبا مراجعه می‌کنند.[3]
- منطقه گردشگری چیچکلی (در ۳۵ کیلومتری شمال غرب ورزقان)،
- مسجد جامع خاروانا (مربوط به به سده‌های ۶ و ۷ هجری قمری)
- خانه امیر ارشد یا داش‌ساختمان (در ۱۲ کیلومتری غرب ورزقان)
- کتیبه میخی سقندل (در ۵ کیلومتری ورزقان)
- آبشار گل‌آخور (با ارتفاع ۱۲ متر)
- قلعه تاریخی جوشین (در ۲۶ کیلومتری غرب ورزقان (به احتمال زیاد مربوط به زمان مادها)
- قلعه و آبگرم درمانی کاسین
- امامزاده سیدخلیل جوشین
- گنبد الله‌الله (مربوط به اواخر دوره ایلخانان مغول تا صفویه)
- روستای آستمال (با قدمت چند هزار ساله)
- تپه داش‌باشی یا ارمنی گوللویی
- قلعه کندی‌بولاغ
- قلعه داشی
- قلعه اژدها داشی
- گورستان سقای
- قلعه سرخه دیزج و تپه الله‌لو (همگی با قدمت هزاره اول قبل از میلاد)
جمعیت
طبق آخرین تقسیمات کشوری، شهرستان ورزقان دارای دو بخش به نام‌های مرکزی (شامل دهستان‌های ازومدل جنوبی، ازومدل شمالی، بکرآباد و سینا) و خاروانا (شامل دهستان‌های دیزمار مرکزی، جوشین و ارزیل)، دو نقطه شهری به نام‌های ورزقان و خاروانا و ۱۶۳ روستا است.
براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۰، جمعیت شهرستان ورزقان در حدود ۴۵ هزار و ۷۰۸ نفر (۱٫۲ درصد جمعیت استان) و جمعیت مرکز این شهرستان ۵ هزار و ۳۸۵ نفر برآورد شده‌است. جمعیت شهری این شهرستان ۶ هزار و ۷۵۸ نفر و جمعیت روستایی آن ۳۸ هزار و ۹۵۰ نفر و تعداد خانوار آن ۱۲ هزار و ۲۴۴ خانوار است.
منابع
- «نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱390خورشیدی». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ اکتبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۳ ژانویهٔ ۲۰۱۰.
- «ورزقان». استانداری آذربایجان شرقی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ مارس ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۳ مارس ۲۰۱۱.
- «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۹ اوت ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱ ژانویه ۲۰۱۶.
 |
ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای ورزقان دارد. |
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ ورزقان موجود است. |