پمبرولیزومب
پمبرولیزومب (انگلیسی: Pembrolizumab) با نام تجاری کیترودا،[1] دارویی است که در ایمنیدرمانی بعضی سرطانها بهکار میرود. برخی از این سرطانها عبارتند از: ملانوما، سرطان ریه، سرطانهای سر و گردن، لنفوم هاجکین و سرطان معده.[2] این دارو از طریق تزریق وریدی تجویز میشود.[2]
پادتن تکتیره | |
---|---|
Type | Whole antibody |
پادگن | PD-1 |
اطلاعات درمانی | |
نام تجاری | Keytruda |
AHFS/دراگز | monograph |
اطلاعات مجوز | EMA:پیوند |
ردهٔ بارداری |
|
وضعیت قانونی |
|
روش مصرف دارو | IV |
شناسهها | |
سیایاس | 1374853-91-4 |
ایتیسی | L01XC18 |
پابکم | SID: 254741536 |
دراگبنک | DB09037 |
کماسپایدر | none |
UNII | DPT0O3T46P |
KEGG | D10574 |
مترادفs | MK-3475, lambrolizumab |
اطلاعات شیمیایی | |
فرمول شیمیایی | C6534H10004N1716O2036S46 |
وزن مولکولی | 146–149 kDa |
عوارض جانبی شایع آن شامل خارش، راش پوستی، سرفه، تب، تهوع و یبوست است.[2] پمبرولیزومب یک پادتن مونوکلونال IgG4 است که یکی از راههای محافظتی سلولهای سرطان را مسدود میکند و بدین ترتیب، دستگاه ایمنی بدن این فرصت را مییابد تا آنها را از بین ببرد. پمبرولیزومب گیرندههای لنفوسیتی PD-1 را هدف قرار میدهد.
پمبرولیزومب در سال ۲۰۱۴ میلادی در ایالات متحده آمریکا مورد پذیرش واقع شد.[2] در سال ۲۰۱۷، سازمان غذا و داروی آمریکا آنرا برای درمان هرگونه «تومور توپر متاستازداده» (metastatic solid tumor) که دارای اختلالات ژنتیکی معینی همچون «فقدان ترمیم ناجوری دیانای» (DNA mismatch repair deficiency) و «ناپایداری ریز اقماری» (microsatellite instability) باشند، تأیید کرد.[3]
موارد مصرف
تا هنگام نگارش این مقاله در سال ۲۰۱۹، پمبرولیزومب برای درمان موارد متاستازداده و غیرقابل جراحی ملانوما، سرطان ریه متاستازداده از نوع غیر سلول غیر کوچک، خط اول درمان در مبتلایان به سرطان مثانه که قادر به انجام شیمیدرمانی با داروهای حاوی پلاتین نیستند و مقدار زیادی PD-L1 در تومورشان دارند، خط دوم درمان در سرطانهای سر و گردن (HNSCC) پس از انجام شیمیدرمانی با داروهای حاوی پلاتین، لنفوم هاجکین کلاسیک (cHL) و مقاومبهدرمان در کودکان و بالغین، و سرطان پیشرفته موضعی یا متاستازدادهٔ مری بهکار میرود.[4][5][6][7][8][9][10][11]
موارد منع مصرف
اگر فردی در حال مصرف کورتونها یا داروی تضعیفکننده سیستم ایمنی است، باید آنها را قبل از مصرف پمبرولیزومب قطع کند؛ چرا که با آن تداخل اثر دارند. البته گاهی پس از مصرف پمبرولیزومب و با بروز عوارض جانبی آن، لازم میشود که از داروهای یادشده استفاده شود.[5]
زنانی که در سن باروری هستند، باید حتماً در حین مصرف این دارو از شیوههای جلوگیری از بارداری استفاده کنند. این دارو نباید به زنان حامله تجویز شود؛ چرا که مطالعات حیوانی نشان دادهاست احتمال سقط جنین را افزایش میدهد. هنوز مشخص نیست که پمبرولیزومب در شیر مادر ترشح میشود یا خیر.
مصرف این دارو هنوز در موارد عفونتهای فعال (از جمله اچآیوی، هپاتیت ب، هپاتیت سی، بیماریهای کبدی و کلیوی، متاستازهای فعال به دستگاه عصبی مرکزی، بیماریهای خودایمنی گسترده و فعال، بیماری بینابینی ریه، سینهپهلو قبلی، و کسانی که سابقهٔ واکنش حسیاسیتی شدید به یک پادتن مونوکلونال دیگر داشتهاند، استفاده شود.[5]
عوارض جانبی
برخی افراد، «واکنشهای شدید وابسته به تزریق» به پمبرولیزومب نشان میدهند. در برخی دیگر، احتمال «التهاب وابسته به ایمنی» شدید از جمله التهاب ریهها (پولمونیت کُشنده) و التهاب غدد درونریز همچون کمکاری تیروئید یا پرکاری تیروئید، پانکراتیت، دیابت نوع ۱ و کتواسیدوز دیابتی وجود دارد؛ به نحوی که مجبورند تا آخر عمر هورموندرمانی (انسولین یا هورمونهای تیروئید) شوند. در بعضی از مصرفکنندگان دارو التهاب روده بزرگ، هپاتیت و التهاب کلیه (نِـفریت) رخ میدهد.[5][12]
عوارض شایع دارو شامل خستگی (۲۴٪)، جوش پوستی (۱۹٪)، خارش (۱۷٪)، اسهال (۱۲٪)، تهوع (۱۱٪) و درد مفاصل (۱۰٪) است.[5]
سایر عوارضی که احتمالشان بین ۱٪ تا ۱۰٪ است، شامل کمخونی، کاهش اشتها، سردرد، گیجی، اختلال در حس چشایی، خشکی چشم، افزایش فشار خون، شکمدرد، یبوست، خشکی دهان، واکنشهای شدید پوستی، ویتیلیگو، انواع آکنهٔ پوست، خشکی پوست، اگزما، دردهای ماهیچهای یا اندام، آرتریت، ضعف عمومی، ورم، تب و لرز، میاستنی گراویس و بیماری شبهآنفلوانزایی است.[5]
نحوهٔ اثر
این دارو یک مهارکننده وارسی ایمنی است و با اتصال به PD-1 بر روی لنفوسیتها، آنان را مسدود میکند. PD-1 اجازه نمیدهد که سیستم ایمنی، به سلولهای خودی حملهور شود و یکی از مولکولهای مهم در وارسی ایمنی است.[13][14] بسیاری از سلولهای سرطانی قادرند پروتئینهایی بسازند که با اتصال به PD-1، جلوی حملهٔ سیستم ایمنی بدن به خودشان را بگیرند.[9][13] با مسدود کردن PD-1 بر سطح لنفوسیتها، جلوی اینکار گرفته میشود و در نتیجه، سیستم ایمنی بدن میتواند بهخوبی با سلولهای سرطانی مبارزه کرده و آنها را نابود کند.[15] البته اشکال آنجاست که سیستم ایمنی بدن حالا ممکن است به سلولهای خودی هم حمله کند و عوارض داروی پمبرولیزومب از همین موضوع ناشی میشود.[14]
نیمهعمر پمبرولیزومب در حدود ۲۵ روز است[5] و این دارو با استفاده از سلولهای تخمدان همستر کوتوله چینی ساخته میشود.[16]
منابع
- "Pembrolizumab". AdisInsight. Retrieved 5 November 2016.
- "Pembrolizumab Monograph for Professionals". Drugs.com. American Society of Health-System Pharmacists. Retrieved 15 July 2019.
- Syn, Nicholas L; Teng, Michele W L; Mok, Tony S K; Soo, Ross A (2017). "De-novo and acquired resistance to immune checkpoint targeting". The Lancet Oncology. 18 (12): e731–e741. doi:10.1016/s1470-2045(17)30607-1. PMID 29208439.
- "Pembrolizumab label" (PDF). FDA. May 2017. linked from Index page at FDA website November 2016
- "Pembrolizumab label at eMC". UK Electronic Medicines Compendium. 27 January 2017.
- Redman, Jason M.; Gibney, Geoffrey T.; Atkins, Michael B. (6 February 2016). "Advances in immunotherapy for melanoma". BMC Medicine. 14 (1): 20. doi:10.1186/s12916-016-0571-0. PMC 4744430. PMID 26850630.
- Fuereder, Thorsten (20 June 2016). "Immunotherapy for head and neck squamous cell carcinoma". Memo - Magazine of European Medical Oncology. 9 (2): 66–69. doi:10.1007/s12254-016-0270-8. PMC 4923082. PMID 27429658.
- Pembrolizumab (KEYTRUDA) for classical Hodgkin lymphoma, 15 Mar 2017, FDA
- Syn, Nicholas L; Teng, Michele W L; Mok, Tony S K; Soo, Ross A (2017). "De-novo and acquired resistance to immune checkpoint targeting". The Lancet Oncology. 18 (12): e731–e741. doi:10.1016/s1470-2045(17)30607-1. PMID 29208439.
- Research, Center for Drug Evaluation and (2019-07-31). "FDA approves pembrolizumab for advanced esophageal squamous cell cancer". FDA.
- "Checkpoint Inhibitor Use Changed for Bladder Cancer". National Cancer Institute. 26 July 2018.
- Linardou, Helena; Gogas, Helen (July 2016). "Toxicity management of immunotherapy for patients with metastatic melanoma". Annals of Translational Medicine. 4 (14): 272. doi:10.21037/atm.2016.07.10. PMC 4971373. PMID 27563659.
- Francisco LM, Sage PT, Sharpe AH (Jul 2010). "The PD-1 pathway in tolerance and autoimmunity". Immunological Reviews. 236: 219–42. doi:10.1111/j.1600-065X.2010.00923.x. PMC 2919275. PMID 20636820.
- Buqué, Aitziber; et al. (2 March 2015). "Trial Watch: Immunomodulatory monoclonal antibodies for oncological indications". OncoImmunology. 4 (4): e1008814. doi:10.1080/2162402x.2015.1008814. PMC 4485728. PMID 26137403.
- Pardoll, DM (Mar 22, 2012). "The blockade of immune checkpoints in cancer immunotherapy". Nature Reviews Cancer. 12 (4): 252–64. doi:10.1038/nrc3239. PMC 4856023. PMID 22437870.
- "Assessment report: Keytruda. Procedure No. EMEA/H/C/003820/0000" (PDF). EMA. 21 May 2015.
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Pembrolizumab». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۳۱ دسامبر ۲۰۱۹.