چوبازی
چوبازی یا ترکه بازی از جمله بازیهای ایران است که بیشتر در بین قوم بزرگ لر خصوصا در مناطق بختیاری(استان اصفهان،استان لرستان،استان کهگیلویه و بویر احمد،استان خوزستان،و استان چهارمحال و بختیاری) رواج دارد. با این حال این بازی در بعضی از مناطق دیگر کشور مانند استان فارس نیز رواج دارد. لازم به ذکر است هم اکنون چوبازی درقالب یک انجمن ورزشی جدید در کشور به ثبت رسیده است. تعداد بازیکنان چوب‌بازی دو نفر است و ابزار بازی شامل دو چوب یکی به طول تقریبی یک‌ونیم متر و چوب دیگر کمی کوتاه‌تر در حدود یک‌متر. یکی از بازیکنان چوب بلندتر و نفر دیگر چوب کوتاه‌تر را به‌دست گرفته و مقابل یک‌دیگر به حمله و دفاع می‌پردازند. بازیکنان سعی می‌کنند هنگام بازی با ریتم ساز و دهل یا ساز و نغاره نیز برقصند. فرد دارندهٔ چوب کوتاه در موقعیت حمله باید به دارندهٔ چوب بلند هجوم برده و پیش از وارد نمودن ضربه به چوبِ وی ابتدا چند دور می‌رقصد و ناگهان به دارندهٔ چوب بلند یورش می‌برد. دارندهٔ چوب بلند نیز باید از خود دفاع نماید. حمله‌کننده هنگام یورش با صدای بلند فریاد می‌زند و سعی دارد با این کار روحیهٔ حریف را تضعیف نماید. چوب‌باز باید تنها با چرخاندن چوب و نعره کشیدن و تهدید حریف (بدون وارد کردن ضربه به پای حریف) چوب‌بازی نماید. حمله‌کننده هنگام یورش چوب را با دو دست پیش روی یا بالای سر خود گرفته و هنگام کوبیدن بر چوب حریف آن را با دست خود می‌چرخاند و سپس با در نظر گرفتن پاهای او بر چوب وی ضربه وارد می‌آورد. بازیکن حمله‌کننده فقط یک‌بار شانس زدن ضربه را دارد (چه به چوب حریف مقابل بزند چه نزند)، سپس بازیکنی که چوب بلندتر را دارد، چوب کوتاه را از دست حریف گرفته و فرد دیگری چوب بلند را در از وی تحویل می‌گیرد. بازی تا آخر به همین منوال ادامه می‌یابد و بعد از چند دور نفرات تعویض می‌گردند.
گاهی ممکن است یک زن یا یک مرد به چوب‌بازی بپردازند. به فردی که در کار چوب بازی چیره‌دست و باتجربه است و می‌تواند بدون احساس خستگی چند دور میدان بازی را بچرخاند اصطلاحاً شیرین‌کارمی‌گویند.[1] بسیاری از مردم بر این باورند که این بازی در زمان هخامنشیان نیز در میان پارسیان رایج بوده و در آن زمان سربازان گارد جاوید با استفاده از این بازی سرگرم می‌شدند و این بازی سبکی تمرین جنگی به بشمار میامده است.
مسابقات کشوری چوبازی
مؤسسه مردم نهاد عصرنوین با هدف زنده نگه داشتن واحیاء وحفظ این فرهنگ، برای اولین بار بعد از تحقیقات گسترده و جلسات متعدد با صاحبان و پیشکسوتان این سنت از تمام نقاط کشور سپس اقدام به برگزاری این بازی در قالب مسابقات قهرمانی کشور کرد که باعث جلب توجه بی نظیر هزاران نفر از مردم بختیاری و سایر اقوام گردید.این مسابقات تاکنون یک بار در شهرستان مسجدسلیمان و یک بار درشهرستان ایذه برگزار شده اند.لازم به ذکر است چوبازی هم اکنون به یک انجمن ورزش در کشور ثبت شده است.
جستارهای وابسته
منابع
- چوبازی در لغتنامهٔ دهخدا
| فرهنگ |
| ||
|---|---|---|---|
| زیستگاه |
| ||
| تنپوش |
| ||
| مردمشناسی | |||
| چهرههای فرهنگی | |||
| |||
