ایلوکسادولین
ایلوکسادولین[2] (انگلیسی: Eluxadoline) با نام تجاری «وایبرزی» (انگلیسی: Viberzi؛ /vaɪˈbɜːrzi/ vy-BUR-zee) یک داروی خوراکی است که جهت درمان علائم اسهال و درد شکمی در مبتلایان به «سندرم روده تحریکپذیر با اسهال غالب» (IBS-D) بهکار میرود.[3] این دارو در سال ۲۰۱۵ میلادی در ایالات متحده آمریکا تأیید شد.[4] این دارو توسط شرکتهای دارویی «یانسن» و «اکتاویس» ساخته شد.
سامانهشناسی نام (آیوپاک) | |
---|---|
5-({[(2S)-2-amino-3-(4-carbamoyl-2,6-dimethylphenyl)propanoyl][(1S)-1-(4-phenyl-1H-imidazol-2-yl)ethyl]amino}methyl)-2-methoxybenzoic acid | |
دادههای بالینی | |
نام تجاری | Viberzi (US), Truberzi (Europe) |
Licence data | EMA:Link |
رده بارداری | ? |
تجویز | خوراکی |
دادههای فارماکوکینتیکی | |
پیوند پروتئینی | ۸۱٪ |
نیمهعمر | ۳٫۷ تا ۶ ساعت |
دفع | ۸۲٫۲٪ (مدفوع), <۱٪ (ادرار)[1] |
شناسه | |
شماره سیایاس | 864821-90-9 |
کد ATC | A07DA06 |
پابکم | CID 11250029 |
IUPHAR ligand | ۷۶۹۱ |
کماسپایدر | 9425062 |
UNII | 45TPJ4MBQ1 |
KEGG | D10403 |
مترادفها | JNJ-27018966 |
دادههای شیمی | |
فرمول | C32H35N5O۵ |
وزن مولکولی | 569.6508 g/mol |
SMILES | eMolecules & PubChem |
|
موارد منع مصرف
مصرف دارو در موارد زیر قدغن است:
- هرگونه مشکل انسدادی در کیسه صفرا یا اشکال در عملکرد اسفنکتر اودی
- سوءمصرف الکل
- پانکراتیت
- مشکلات کبدی
- یبوست مرمن یا شدید[5]
عوارض جانبی
عوارض جانبی شایع این دارو، یبوست و تهوع است اما در کارآزماییهای بالینی احتمال آنکه یبوست منجر به قطع دارو شود، برای هر دو گروهِ آزمایششونده و شاهد یکسان بود. عوارض جانبی نادر دارو شامل احساس خستگی، برونشیت و گاستروآنتریت ویروسی است. عوارض خطرناک اما نادر دارو عبارتند از: پانکراتیت (۰٫۳٪) که احتمالش با دوز ۱۰۰ میلیگرم (۰٫۳٪) بیشتر از دوز دارویی ۷۵ میلیگرم (۰٫۲٪) بودهاست.[6] خطر این عارضه در کسانی که کیسه صفرا ندارند بیشتر است و مصرف این دارو در اینگونه افراد توصیه نمیشود.[7] در واقع در ماه مارس ۲۰۱۷ میلادی، سازمان غذا و داروی آمریکا هشداری در ارتباط با خطر بروز پانکراتیت در افرادی که کیسه صفرا ندارند منتشر کرد.[8] بررسیها نشان دادهاست که در این افراد، مصرف ایلوکسادولین موجب انقباض اسفنکتر اودی شده و خطر پانکراتیت را افزایش میدهد.[9] سازمان غذا و داروی آمریکا گزارش داد که در برخی موارد، حتی مصرف یک یا دو قرص ۷۵ میلیگرمی در این افراد موجب بروز پانکراتیت شدهاست.[9] هر دو مورد مرگی که تا تاریخ فوریهٔ ۲۰۱۷ میلادی در اثر مصرف این دارو گزارش شده، در کسانی بوده که کیسه صفرا نداشتهاند.[8]
تداخلات دارویی
در صورت مصرف همزمان ایلوکسادولین با بازدارندههای پروتئین SLCO1B1 زیر، سطح خونی ایلوکسادولین افزایش مییابد:
- سیکلوسپورین
- جم فیبروزیل
- ریفامپین
- برخی داروهای درمان اچآیوی/ایدز
- الترومبوپگ
همچنین مصرف همزمان آن با داروهایی که موجب یبوست میشوند، توصیه نمیشود:
- مشتقات تریاک
- آلوسترون
- داروهای آنتی کولینرژیک
- بیسموت (احتمالِ بالقوهٔ همافزایی خطرناک وجود دارد)[10]
ایلوکسادولین، غلظت داروهایی را که سوبسترای SLCO1B1 و ABCG2 هستند، افزایش میدهد. همچنین تجویز همزمان این دارو با روسواستاتین (رزوواستاتین)، خطرِ رابدومیولیز را بالا میبرد.[1]
داروشناسی
مکانیسم اثر
ایلوکسادولین یک آگونیست گیرندههای اوپیوئیدی «کاپا» و «میو» و یک آنتاگونیست گیرندهٔ اوپیوئیدی «دلتا» است[11] که به صورت موضعی در دستگاه عصبی رودهها عمل میکند و اثرات ناخواستهٔ دستگاه عصبی مرکزی بر روی رودهها را کم میکند.[12][13]
فارماکوکینتیک
این دارو هیچگونه اثر تحریکی یا مهاری بر روی سیتوکروم پی ۴۵۰ ندارد.[14] با تجویز یک دوز ۱۰۰ میلیگرمی، غلظت حداکثر سرمی (Cmax) در حدود ۲ تا ۴ نانوگرم در میلیلیتر است. ایلوکسادولین فارماکوکینتیک خطی دارد و مصرف همرمان آن با غذاهای پُرچرب، غلظت حداکثر سرمی را تا ۵۰٪ و سطحِ زیرنمودار (AUC) را تا ۶۰٪ کاهش میدهد.[1]
جستارهای وابسته
منابع
- "Viberzi (eluxadoline) Tablets, for Oral Use, CIV. Full Prescribing Information". Actavis Pharma, Inc. Parsippany, NJ 07054 USA. Archived from the original on 27 December 2015. Retrieved 26 December 2015.
- «Eluxadoline for IBS». The Healthcare Channel.
- Fragkos, Konstantinos C (2017-09-25). "Spotlight on eluxadoline for the treatment of patients with irritable bowel syndrome with diarrhea". Clinical and Experimental Gastroenterology (به English). 10: 229–240. doi:10.2147/ceg.s123621.
- "FDA approves two therapies to treat IBS-D". www.fda.gov. Retrieved 2015-06-01.
- "Viberzi Information from Drugs.com". www.drugs.com. Retrieved 2015-06-01.
- Limbo AJ, et al. Eluxadoline in Irritable Bowel Syndrome with Diarrhea. NEJM 2016;374:242-53
- Commissioner, Office of the (15 March 2017). "Safety Alerts for Human Medical Products - Viberzi (eluxadoline): Drug Safety Communication - Increased Risk of Serious Pancreatitis In Patients Without A Gallbladder". www.fda.gov. Retrieved 19 March 2017.
- Brooks, Megan (March 2017). "FDA: Avoid IBS Drug Viberzi in Patients With No Gallbladder". www.medscape.com. Retrieved 2017-09-18.
- Commissioner, Office of the. "Safety Alerts for Human Medical Products - Viberzi (eluxadoline): Drug Safety Communication - Increased Risk of Serious Pancreatitis In Patients Without A Gallbladder". www.fda.gov. Retrieved 2017-09-18.
- "bismuth subsalicylate". reference.medscape.com. Retrieved 2016-05-10.
- Levy-Cooperman, N; McIntyre, G; Bonifacio, L; McDonnell, M; Davenport, JM; Covington, PS; Dove, LS; Sellers, EM (December 2016). "Abuse Potential and Pharmacodynamic Characteristics of Oral and Intranasal Eluxadoline, a Mixed μ- and κ-Opioid Receptor Agonist and δ-Opioid Receptor Antagonist". The Journal of Pharmacology and Experimental Therapeutics. 359 (3): 471–481. doi:10.1124/jpet.116.236547. PMC 5118645. PMID 27647873.
- "Actavis Announces FDA Acceptance for Filing of NDA for Eluxadoline". www.drugs.com. Retrieved 2015-06-01.
- "FDA Approves Viberzi (eluxadoline) for Irritable Bowel Syndrome with Diarrhea (IBS-D) in Adults". www.drugs.com. Retrieved 2015-06-01.
- Davenport, J. Michael; Covington, Paul; Bonifacio, Laura; McIntyre, Gail; Venitz, Jürgen (2015). "Effect of uptake transporters OAT3 and OATP1B1 and efflux transporter MRP2 on the pharmacokinetics of eluxadoline". The Journal of Clinical Pharmacology. 55 (5): 534–542. doi:10.1002/jcph.442. ISSN 0091-2700. PMC 4402028.
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Eluxadoline». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۲۷ مه ۲۰۱۸.