تاریخ کشاورزی

کشاورزی باعث تحول درزندگی انسان‌ها شد که این خود محتاج اسکان و یکجانشینی برای تهیه زمین و کشت و... است. این روند به مالکیت افراد و گروها ختم می‌شود که در آن زمین به چیزی که باید برای آن جنگید و آن را حفظ کرد تبدیل می‌شود.

کشاورزی در مصر باستان

جنوب غربی ایران به منزله یک منطقه عمده کشاورزی غنی از حرکت و جابه جایی اقوام میان دشت‌های پست و بلندی‌هاست و این چشم انداز اجتماعی و قومی، بستری فراهم کرد که سبب تحول یک ساختار سیاسی-اجتماعی متفاوت ازبین‌النهرین در جنوب غربی ایران شد و در ایران تفاوت‌هایی بین اقتصاد، معیشت، کشاورزی و دامداری کوچ‌نشین بود. همانطور که گفته شد کشاورزی محتاج یک جا نشینی است این مسئله باعث می‌شود که خطرات بیشتری کشاورزان را تهدید کند همچون بیماری‌های واگیر دار، ولی با این وجود کشاورزی باعث افزایش جمعیت شد، زیرا غذای بیشتری تولید می‌شد. یک هکتار زمین کشت شده توسط انسان بیش از یک هکتار جنگل محصول می‌دهد.

تاریخچه

دوره نوسنگی حد واسط دوره پیشین و دوره آغاز شهرنشینی است. در این دوره تولید غذا از طریق کشاورزی و دامداری است. تاریخچه و بحث دربارهٔ مسئله تولید غذا و این که انسان ابتدا کشاورز بوده یا دامدار بسیار طولانی است.

گری. آ. رایت در این زمینه تحقیق و نظرات مختلف را جمع‌آوری کرده‌است.

فرضیه اول چایلد

انقلاب نو سنگی که پس از کنترل اتش بود

فرضیه دوم بریدوود

شناخت انسان از محیط زیست به مرحله‌ای رسید که توانست گیاهان و حیوانات را اهلی کند

فرضیه سوم بینفورد

تغییر در محیط زیست و آب و هوا می‌توانست باعث کم شدن تراکم مواد غذایی مورد استفاده این جوامع گردد و تغییرات جمعیتی می‌توانست سطح جمعیت را از سطح توانایی کشش غذایی زیست‌محیطی فراتر ببرد

فرضیه چهارم طیف وسیع اقتصادی فلانری

شروع کردن کشاورزی و اطمینان نداشتن از میزان محصول که بستگی مستقیم به بارندگی داشت با ایجاد روش‌های آبیاری از بین رفت و تنها پس از آن است که شواهد باستان شناختی نشان می‌دهد که شکار و گردآوری غذا در مکان‌های زیستی به شدت کاسته می‌شود.

او با مطالعه زمین‌شناسی و گیاه‌شناسی می‌گوید: در این دوره کوهپایی‌های زاگرس بدون درخت بوده و نود درصد جانوران شکار شده را جانوران سم دار تشکیل می‌دادند و همینطور واحد کمپ خانوارها چند خانوار بوده‌اند و آن‌ها به‌طور فصلی از جایی به جای دیگر کوچ می‌کردند و باشروع کشاورزی مبتنی بر آبیاری از ریسک ناشی از کشاورزی دیم کاسته شد.[1] پیش از رواج آبیاری و کانال سازی دشت جنوب غربی ایران دارای جویبارهای بی‌شماری بود که می‌توانستند از آن‌ها برای آبیاری در مقیاس کوچک استفاده کنند. روان آب‌های فصلی منطقه را برای مدت‌ها مرطوب نگه می‌داشت و کشاورزی دیم را شدنی می‌کرد.

"جنوب بین‌النهرین کشاورزی دیم ناممکن بود و نیاز به کانال‌های آبیاری بوده که این خود باعث کشمکش بر سر آب وروی آوردن کشاورزان به زندگی در شهر برج و بارودار سومر کرد".[2]

کشاورزی در دو نوع جو و سه نوع گندم بود که شخم پی در پی زمین‌ها با اسب‌سانان و گاوها بوده که این باعث شده بود که بسیاری ازدانه‌ها و هسته‌های گیاهان که قبلاً امکان رشد نداشتند رشد کنند و این فرایند سبب افزایش علف‌های هرز شده که برای چرای دام‌ها مناسب بود.

البته بر خلاف ادعاهای پیشین در مورد آغاز کشاورزی و اجبار انسان‌های نخستین به کشاورزی برای گذران عمر، بر اساس مطالعاتی که در فوریه ۲۰۱۷ منتشر شد، پاتریک رابرتز از دانشگاه آکسفورد دربارهٔ این تحقیقات اعلام می‌کند که نتایج به‌دست آمده نشان می‌دهد که انسان‌های اولیه مجبور نبوده‌اند برای زنده ماندن تبدیل به کشاورز شوند. این یافته‌ها حاکی از آن است که کشاورزی یکی از راه‌های تغییر دیدگاه انسان‌ها بوده‌است، اما در این زمینه توسعه قطعاً اجتناب‌ناپذیر بوده‌است.

آبیاری

مدارک و شواهد کشاورزی توأم با آبیاری بسیار اندک است و در بعضی نقاط ایران آبیاری به صورت ابتدایی بوده و تابستان خود باعث مشکلاتی در آبیاری شده که ساکنان ایران در روستاهای سنتی و دور افتاده توانسته‌اند باایجاد آبراهه‌های ابتدایی و انتقال آب به زمین‌های کشاورزی ولو به شکل محدود از کشاورزی توأم با آبیاری بهره‌مند شوند. در مناطقی که باران سالانه کمتر از دویست و پنجاه میلی‌متر باشد کشاورزی بدون آبیاری ممکن نیست.[3]

باتوسعه کشاورزی و فن آبیاری مردان وقت کمتری صرف شکار و بیشتر کشاورزی یا به نگهداری کانال‌های آبیاری مشغول بودند و زنان و کودکان نیز فعالیت داشتند.

انواع کشت‌ها
گل گندم

جو دوسر و شش سر و انواع گندم کشت می‌شد که بقایای این غلات به صورت زغال شده و به عنوان مواد سوختی به کار میرفته، درزمینه کشت و برداشت شواهد کمتری در دست است.[4]

کشت دانه‌هایی چون غلات، محتاج برداشت محصول در زمان خاص و نیز پیشرفت مکانیزم‌ها برای انبار کردن آن‌ها برای استفاده در آینده می‌باشد. مفهوم غله و انبار کردن باعث به ثروت رسیدن است که افزایش ثروت باعث طبقه‌بندی افراد جامعه می‌شود.

در هر صورت اولین کوشش‌های انسان برای کشت گیاه در آسیا شروع شد. غله اولین بار در مناطق حاصلخیز خاورمیانه کشف شد. اولین غلات معمولاً سالیانه برداشت و دارای دانه‌های درشت بوده و شامل حبوبات: نخود و غلات: گندم بوده‌است. خاورمیانه برای این نوع غلات مناسب بود. کشت گندم مثالی از این است که چگونه انتخاب طبیعی و جهش می‌تواند نقش کلیدی را در این جریان داشته باشد. گندم وحشی برای دانه‌گذاری هنگامی قابل استفاده می‌شود بر روی زمین می‌افتد ولی گندم کشت شده بر روی ساقه می‌ایستد.

اهلی کردن گیاهان

ذرت اولین بار در جنوب مکزیک هفت هزار سال قبل بوده که اول فکر می‌شده که ذرت وحشی با ساقه کوتاه و کوچک همراه با منگوله‌ها که از آن می‌روید به وجود امده، ریچارد مک نیش باقی‌مانده این ذرت را یافت دید که آن مانند گیاه وحشی دیگری است به نام تیوسینت که بعد از آن جورج بیدل نتیجه گرفت ذرت از گیاه تیوسینت به وجود آمده‌است. این گیاه در مکزیک و گواتمالا در مزارع قدیمی با لوبیا و کدو می‌روید و جد ذرت است پس از اهلی کردن این گیاه: رشد ساقه‌ها بیشتر که ابتدا دو سانتی متربعد سه متر و چهار سانتی‌متر و در هفتصد قبل میلاد به سیزده سانتی‌متر رسیده‌است. این جریان در مورد گندم اینکورن هم صادق است که ابتدا دارای ساقه ترد و شکننده بوده که این خود امتیازی برای گیاه در پخش شدن سریع دانه‌ها در حالت وحشی بوده و با اهلی شدن کشت آن این مورد تغییر کرده‌است.[3]

منابع
  1. دکتر ملک شهمیرزادی، صادق. ایران در پیش از تاریخ.
  2. دکتر طلایی، حسن. عصر مفرغ ایران.
  3. انسان‌شناسی پیش از تاریخ.
  4. «مقاله باستان‌شناسی ایران ۳». پارامتر |پیوند= ناموجود یا خالی (کمک)
  • ایران در پیش از تاریخ دکتر صادق ملک شهمطلایی
  • انسان‌شناسی پیش از تاریخ
  • مقاله باستان‌شناسی ایران ۳
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.