تبر

تَبَر ابزاری است از آهن با دسته چوبی یا آهنی که با آن چوب را می‌شکافند و خرد می‌کنند.[1] از نوعی تبر به نام تبر یخ نیز برای صعود از آبشارهای یخی یا یخچال‌های طبیعی استفاده می‌شود.[2]

تبر

انسان چندین هزاره‌است که از تبر برای قطع درختان، خرد کردن و شکل دادن چوب، به عنوان جنگ‌افزار و ابزار نمادین در مراسم استفاده کرده‌است. تبرهای آغازین سری سنگی و دسته‌ای چوبی داشتند ولی پس از آن تبرهایی از جنس مس، برنج و آهن نیز ساخته‌شد که دوام و استحکام بیشتری دارا بودند. تبر نمونه‌ای از ماشین ساده است.[3]

نوع کوچکتر تبر، تبرزین نام دارد که به عنوان زین‌افزار به پهلوی اسب بسته می‌شده‌است.[4] در زبان فارسی واژه ناچَخ، (هم‌ریشه با ناشکه سانسکریت) به معنای نابودکننده، به‌کار رفته که به معنای نوعی تبر است.[5]

در دوره پارینه‌سنگی نخستین، برای ساختن تبر، سنگ را طوری تراش می‌دادند که نوکِ آن تیز و سطح آن پهن شود. در دوره نوسنگی تبر دسته دار ساخته شد. غارنشینان دوره نوسنگی که آثارشان در تنگ پِدْبان در کوه‌های بختیاری دیده شده، از تبر سنگی استفاده می‌کرده‌اند.[6]

به نوشته گزنفون (ح ۴۲۸ یا ۴۲۷- ح ۳۵۴ ق م) و استرابون (ح ۶۳ ق م - بعد از ۲۰ میلادی) تبر و تبرزین از جنگ افزارهای هخامنشیان بوده‌است. سکاهای ایرانی‌تبار از گونه‌ای تبر به نام ساگاریساستفاده می‌کردند.[7]

جستارهای وابسته

منابع

مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به تبر در ویکی‌گفتاورد موجود است.
  1. فرهنگ نظام
  2. سایت اطلاع‌رسانی کوه‌های ایران و جهان، بازدید: اکتبر ۲۰۰۸.
  3. Wikipedia contributors, «Axe,» Wikipedia, The Free Encyclopedia, (accessed October 29, 2008).
  4. لغت‌نامهٔ دهخدا، سرواژهٔ طبرزین.
  5. فرهنگ معین، سرواژهٔ «ناچَخ»
  6. دانشنامهٔ جهان اسلام، سرواژهٔ تبر.
  7. همان.
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ تبر موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.