حیات وحش ایران

حیات وحش ایران گونه‌های گیاهی و جانوری و زیستگاه طبیعی آنان را در بر می‌گیرد. یکی از معروف ترین گونه‌های جانوری ایران یوزپلنگ آسیایی است که یوزپلنگ ایرانی هم خوانده می‌شود و امروزه فقط در ایران یافت می‌شود. ایران گونه‌های شیر ایرانی و ببر مازندران را در اوایل قرن بیستم از دست داده‌است.[1]

گیاهان
گونه های گیاهی جنگل های مازندران، حوالی روستای لاویج

ایران با داشتن حدوداً دوازده هزار گونه گیاهی غنی‌ترین مجموعه از گونه‌های گیاهی در کشورهای خاورمیانه را دارا است. این گونه ها شامل انواع مختلفی از درختان و گیاهان جنگل های شبه حاره‌ای تا انواع گیاهان بیابانی و سازگار با خشکی هستند.[2]

بیش از یک دهم مساحت ایران پوشش جنگلی است. گسترده‌ترین پوشش جنگلی اعم از بلوط، زبان گنجشگ، نارون، سرو و دیگر درختان ارزشمند در دامنه‌های کوهستانی نزدیک دریای کاسپین یافت می‌شود. در داخل فلات ایران، درختان بلوط در دامنه‌های پرآب کوهستانی دیده می‌شود؛ همچنین در مناطق روستایی نیز درختانی مانند چنار، صنوبر، بید، گردو، راش، افرا و توت نیز پرورش داده می‌شوند. گیاهان و بوته‌های وحشی در فصل بهار از زمین می‌رویند و برای دام‌ها یک منبع تغذیه به وجود می‌آورند ولی آفتاب تابستان آن ها را می‌سوزاند. براساس گزارش‌های فائو، عمده‌ترین نوع جنگل‌هایی که در ایران وجود دارد عبارتند از:[3]

۱. جنگل‌های هیرکانی مناطق شمالی (۳۳۰۰۰ کیلومترمربع)

۲. جنگل‌های کوهستانی سنگ آهک، جنگلهای اُرس در مناطق شمال شرقی (۱۳,۰۰۰ کیلومتر مربع)

۳. جنگل‌های پسته در مناطق شرقی، جنوبی و جنوب شرقی (۲۶,۰۰۰ کیلومترمربع)

۴. جنگل‌های بلوط در مناطق مرکزی و غربی (۱۰۰,۰۰۰ کیلومترمربع)

۵. بوته‌های مناطق دشت کویر در بخش مرکزی و شمال شرقی (۱۰,۰۰۰ کیلومترمربع)

۶. جنگل‌های نیمه‌گرمسیری سواحل جنوبی مانند جنگل‌های حرا (۵,۰۰۰ کیلومترمربع).

جانوران
گونه ای بلبل، بومی جنگل های مازندران

جانوران ایران به وسیله مطالعات تدریجی گروه‌های مختلف حیوانات شناخته شده‌اند، ولی تاکنون هیچ تلاش هماهنگی برای ثبت منظم همه جانوران ایران (آنطور که برای گیاهان ایران انجام شده) صورت نگرفته است.[4]

طبق آمار سازمان حفاظت محیط زیست ایران ۲۰۰۰ گونه جانوری اعم از پستاندار، پرنده، خزنده، دوزیست و ماهیان آب‌های داخلی و حدود ۱۲۰۰ گونه ماهی در آب‌های دریایی در اکوسیستم‌های خشکی و آب‌های داخلی کشور شناسایی شده‌است. از این‌گونه‌ها می‌توان به ۲۱۰ گونه پستاندار، ۶۴۰ گونه پرنده، ۳۰۰ گونه خزنده، ۲۳ گونه دوزیست و ۳۵۰ گونه ماهیان آب‌های داخلی اشاره کرد. از این تعداد حدود ۷۶ گونه از رده‌های جانوری ایران در فهرست قرمز اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) قرار دارد که این‌گونه‌ها شامل ۱۹ گونه از پستانداران، ۲۵ گونه از پرندگان، ۱۶ گونه از خزندگان، چهار گونه از دوزیستان و ۱۰ گونه از ماهیان آب‌های داخلی است.[5] سازمان حفاظت محیط زیست ایران در سال ۱۳۹۲ اعلام کرد که دست‌کم ۷۴ گونه از جانوران این کشور در سیاههٔ قرمز اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت قرار دارند. بجز یوزپلنگ ایرانی که در وضعیت بحرانی قرار دارد، پستاندارانی مانند گوزن زرد ایرانی، گورخر آسیایی، فک دریای خزر، هوبره،[6] پلنگ، خرس سیاه آسیایی، تمساح پوزه کوتاه، نهنگ آبی و نهنگ باله‌ای نیز در معرض خطر انقراض هستند.[7]

نگارخانه

منابع
  1. Jowkar, H.; Hunter, L.; Ziaie, H.; Marker, L.; Breitenmoser-Würsten, C. & Durant, S. (2008). "Acinonyx jubatus ssp. venaticus". IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2008.
  2. http://www.iranicaonline.org/articles/flora-ii-in-persia
  3. "Unasylva - Vol. 8, No. 2 - The work of FAO". Fao.org. Retrieved 6 January 2018.
  4. http://www.iranicaonline.org/articles/fauna-i
  5. شیر در آستانه خداحافظی از زمین خبرگزاری انتخاب
  6. «فصل تاراج هوبره‌ها». همشهری. ۱۲ مهر ۱۳۸۴. دریافت‌شده در ۲۸ ژوئن ۲۰۱۵.
  7. «۷۴ گونه از جانوران ایران در فهرست قرمز هستند». رادیو زمانه. ۱۹ فوریه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۸ ژوئن ۲۰۱۵.

برای مطالعه بیشتر
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.