دالاس
دالاس (به انگلیسی: Dallas)، چهارمین بزرگترین کلان-شهر آمریکا و نهمین شهر بزرگ در آمریکا (در محدوده شهری)، و سومین شهر بزرگ در ایالت تگزاس (در محدوده شهری) است. دالاس نقطه تمرکز کلانشهر دالاس-فورت وورث است بطوریکه بر طبق گزارش اداره آمار آمریکا، جمعیت دالاس در آخرین تخمین اداره سرشماری آمریکا در سال ۲۰۱۸ برابر بود با ۱٫۳۴۵٫۰۴۷ نفر و جمعیت کلانشهر دالاس روی هم در سال ۲۰۱۸ برابر ۷٫۸۰۰٫۹۹۱ نفر تخمین زده شده است.
معمولاً منطقه شهری دالاس و مناطق شهری همجوار، به صورت پیوسته تحت نام کلانشهر دالاس-فورت وورث شناخته میشوند و همه اهالی این کلانشهر خود را ساکنین «دالاس» مینامند. برخی از این شهرهای مجاور مهم عبارتند از: پلینو، فریسکو، ریچاردسون، اروینگ، آرلینگتون و فورت وورث.
دالاس از نظر قدرت مالی-اقتصادی و امکانات رفاهی در مقیاس شهرهای جهانی در سطح شهرهای ردهٔ «بتای مثبت» قرار دارد.[8]
دالاس از دوران قدیم بخاطر صنعت نفت، پنبه و خطوط راهآهنش شهر بسیار مهمی محسوب میشده. خود شهر دالاس در سال ۱۸۴۱ شکل گرفت ولی در فوریه ۱۹۵۶ رسماً به عنوان یک شهر معرفی شد. اقتصاد دالاس امروزه بر پایه بانکداری، تجارت، صنعت نیرو، خدمات مخابراتی، فناوری اطلاعات، حمل و نقل، خدمات درمانی و تحقیقات پزشکی استوار است. مرکز چندین شرکت بزرگ در جهان در دالاس قرار دارد. از جمله جی. سی. پنی، ساوتوست ایرلاینز، امریکن ایرلاینز، ایتی اند تی، و اکسانموبیل. اقتصاد کلان-شهر دالاس نیز جزء اقتصادهای برتر آمریکا بوده و با ۵۳۵٬۴۹۹ میلیون دلار تولید ناخالص داخلی[پانویس 1] رتبه چهارم بزرگترین اقتصاد در میان شهرهای آمریکا را دارد.[9] دالاس امروزه مرکز ۲۴ شرکت فورچون ۵۰۰ میباشد.[10] در سال ۲۰۱۳ و با موفقیت در توسعه اشتغال و کاهش بیکاری، این منطقه کلانشهری با داشتن بیش از ۳ میلیون شغل غیر کشاورزی توانست به چهارمین مرکز اشتغالزایی در آمریکا تبدیل شود و امروزه همچنان از مراکز بزرگ اشتغال در آمریکا میباشد.
تاریخچه
منطقهای که امروزه شهر دالاس و ایالت تگزاس در آن قرار دارد، در طول سالیان سال، فرهنگهای مختلفی را به خود دیدهاست. در ابتدا قبیله کادوها در این منطقه سکونت داشتند و بعد از آنها و در قرن هجدهم، استعمارگران اسپانیایی این منطقه را جزئی از اسپانیای نو میدانستند. البته بعدها فرانسه نیز چنین ادعایی را مطرح میکند ولی هیچوقت ساکن منطقه نشد.
در سال ۱۸۱۹ و بر اساس پیمان فلوریدا که بین آمریکا و اسپانیا امضاء شد، رودخانهای به نام رودخانه سرخ در نواحی جنوبی آمریکا، مرز رسمیای بین آمریکا و اسپانیای نو ایجاد میکرد که بر این اساس، منطقه فعلی شهر دالاس به شکل رسمی جزئی از خاک اسپانیا محسوب میشد. این منطقه همچنان تا سال ۱۸۲۱ تحت حاکمیت اسپانیا بود تا اینکه کشور مکزیک از استعمار اسپانیا اعلام استقلال کرد و بدین ترتیب منطقه فعلی وارد ایالت تجاس در کشور مکزیک شد. چندی بعد و در سال ۱۸۳۶، جمهوری تگزاس نیز از مکزیک اعلام استقلال و تشکیل میشود. در نهایت در سال ۱۸۴۵ جمهوری تگزاس به خاک کشور آمریکا ضمیمه شده و در ۲ فوریه ۱۸۵۶ شهر دالاس به شکل رسمی تشکیل میشود.
شاید دلیل اصلی توسعه دالاس را بتوان به دلیل وجود راهآهن دانست. خطوط راهآهن باعث شد این شهر تبدیل به نقطه ارتباطی بین هیوستون و چند شهر دیگر که آنها نیز خط آهن داشتند شود. به همین دلیل صنایع کوچک دالاس همچون چرم کمکم روند روبه رشدی را طی کردند. در نتیجه با گسترش راهآهن به دالاس، این شهر شروع به پیشرفت کرده و مرکز ارتباطی بین چندین شهر شد. همچنین با استفاده از موقعیت بدست آمده، صنایع خود را گسترش داده و تبدیل به یک شهر صنعتی میشود که کارگران زیادی را از ایالت تکزاس به سوی خود جذب میکرد.
جغرافیا
شهر دالاس و مناطق حومه بر شهرستانهای کالین، دنتن، کافمن و راکوال گسترده شدهاست. بر طبق اطلاعات اداره آمار آمریکا، این شهر مساحتی معادل ۹۹۹٫۳ کیلومتر مربع داشته که از این مقدار حدود ۱۱٫۷۵٪ آن پهنه آبی است. همچنین دالاس جزء منطقه کلانشهری دالاسفورت وورث است که بر این اساس، یکچهارم جمعیت ایالت تگزاس در آن زندگی میکنند. البته اینجای تعجب نیست چرا که کلانشهر دالاس-فورت وورث افزون بر ۲۴۰۰۰ کیلومتر مربع مساحت دارد که برای قیاس کمی بیشتر از مساحت استان مازندران میباشد.
آب و هوا
آب و هوای این شهر بسیار گرم اما متغیر است. در یک نگاه کلی عمدتاً دو فصل تابستان و زمستان در آن مشاهده میشود و عمر سایر فصول بسیار کوتاه است. هوای دالاس در تابستان بشدت گرم است و درجه حرارت به بیش از ۴۰ درجه سانتی گراد میرسد. اما در زمستان به ندرت برف در دالاس میبارد. با اینحال موج سرما از اراضی اوکلاهوما اغلب به دالاس نیز سرایت میکند.
رژیم رطوبتی این کلانشهر به دلیل فاصله نسبتاً نزدیک با خلیج مکزیک، تحت تأثیر آن قرار گرفته و رطوبت نسبی این منطقه زیاد است. میزان و تواتر بارندگیها زیاد است و معمولاً در هر ماه چند نوبت بارندگی روی میدهد.
تورنادو یا پیچند از ویژگیهای منطقه دالاس فورت وورث است. تورنادو عمدتاً در منطقه فورت وورث، دنتون، و فریسکو دیده میشود و در محدوده شهر دالاس به ندرت ایجاد میشود.
اقتصاد
در سال ۲۰۱۹ تعداد ۲۲ شرکت از فهرست فورچون ۵۰۰ در این کلان-شهر قرار داشتند.[11] این شرکتها و رتبه شان در فورچون ۵۰۰ عبارتند از:
- رتبه ۲: اکسان موبیل
- رتبه ۷: مککسان
- رتبه ۹: ایتیاندتی AT&T
- رتبه ۵۹: Energy Transfer Equity
- رتبه ۶۸: امریکن ایرلاینز
- رتبه ۱۴۲: هواپیمایی ساوث وست
- رتبه ۱۶۴: فلور کورپوریشن
- رتبه ۱۷۱: کیمبرلی-کلارک
- رتبه ۱۷۲: Tenet Healthcare
- رتبه ۱۷۵: HollyFrontier
- رتبه ۱۹۴: D. R. Horton
- رتبه ۱۹۹: تگزاس اینسترومنتز
- رتبه ۲۰۸: گروه مهندسی جیکوبس
- رتبه ۲۵۰: Core-Mark
- رتبه ۲۶۱: جیسیپنی
- رتبه ۳۳۳: Pioneer Natural Resources
- رتبه ۳۳۷: Vistra Energy
- رتبه ۳۴۶: گیماستاپ
- رتبه ۳۹۳: Dean Foods
- رتبه ۳۹۴: Builders Firstsource
- رتبه ۳۹۶: EnLink Midstream
- رتبه ۴۲۶: Celanese
اما شرکتهای معروف دیگر که در دالاس و حومههای اطراف آن مرکزیت دارند:
- گروه بک
- ۷-ایلون
- اید سافتویر
- چیلیز
- سینماهای سینمارک
- کومریکا
- فریتو-لی
- جیام فایننشل
- پیتزا هات
- پرودیا سیستمز
- نیمان مارکوس
- بلاکباستر
- آمنی هتلز
- اربن دیزاین گروپ
- اچ کی اس
- بل هلیکاپتر
اما بسیاری از شرکتهای بزرگ در سطح جهان نیز در دالاس شعبات نمایندگی کشوری و قاره ای دایر کردهاند همانند شرکت اریکسون و انایسی و غیره. بهطور نمونه شرکت خودروسازی تویوتا در آمریکای شمالی ۹ کارخانه دارد که خودروهای تویوتا توندرا، تویوتا تاکوما، تویوتا سکویا، و تویوتا سیهنا و قطعات خودروهای دیگرشان را تولید میکنند. مدیریت اداری این تولیدات در جهان از شعبه مرکزی Toyota Motor North America واقع در شهر پلینو هدایت میشود.
بانک فدرال رزرو دالاس نیز در اینجا قرار دارد. بانک آو آمریکا پلازا، بلندترین برج این شهر است، که متعلق به شعبه بانک آو آمریکا در این شهر است.
گالریای دالاس از مراکز خرید متعدد این شهر است.
مردم
دالاس دارای جمعیت قابل توجهی اتباع خارجی و مهاجر است. شاید بزرگترین گروه مهاجرین را کره ایها، چینیها، مکزیکیها و هندی تباران تشکیل بدهند.
ایرانیان اهل دالاس
کلانشهر دالاس-فورت وورث از جمله مناطق شهری دالاس، فورت وورث، آرلینگتون، پلینو، گارلند، اروینگ، ریچاردسون، دنتون، مک کینی، فریسکو، مسکیت، گراند پرایری، کرولتون، آلن، آدیسون و دیگر مناطق شهری مجاور حاوی جمعیت قابل توجهی ایرانیتبار میباشند.
امروزه به روایتی، افزون بر ۳۰٬۰۰۰ ایرانی فارسیزبان (سوای بر اکراد و آذریها و ارامنه و غیره) در کلانشهر دالاس سکونت دارند.[12] خبرنامه هفتگی «شهروند دالاس» بصورت رایگان از سال ۱۳۷۸ تا کنون هر هفته منتشر میشود. ماهنامه «پرستو» دیگر نشریه ایرانیان دالاس است. نفوذ و اقتدار ایرانیان دالاس به قدریست که در آوریل ۲۰۱۹ وزیر امور خارجه آمریکا مایک پومپئو پشت درهای بسته با افراد سرشناس جامعه ایرانیان آمریکا در این شهر دیدار و گفتگو کرد.[13][14]
از مشاهیر ایرانی که در منطقه دالاس زندگی کرده یا میکنند میتوان سارا شاهی و انوشه انصاری را نام برد. از موفقترین و معروفترین دِوِلوپر (بساز بفروش)های شهر دالاس فردیست بنام مهرداد مؤیدی که ریاست شرکت توسعه شهری Centurion American را بر عهده داشتهاست.[15]
ترابری
فرودگاهها
فرودگاه بینالمللی دالاس-فورت ورث از بزرگترین فرودگاههای ایالات متحده محسوب میشود. فرودگاه دالاس لاو نیز از پر رفتوآمدترین فرودگاههای داخلی کشور است.
قطار شهری
سیستم حمل و نقل شهری قطاری دالاس و حومه دارت لایت ریل نام دارد و روزانه یکصدهزار مسافر جابجا میکند.
ورزش
تیم بسکتبال دالاس ماوریکس و مالک میلیارد آن مارک کیوبن نیز در چند سال اخیر شهرت فراوانی در لیگ بسکتبال حرفهای آمریکا کسب نموده.
تیم فوتبال آمریکایی پر آوازه دالاس کاوبویز نیز در این شهر قرار دارد و در یکی از بزرگترین ورزشگاههای سرپوشیده جهان اقامت دارد.
در ورزش فوتبال، تیم اف سی دالاس از این شهر است، و در ورزشگاه تویوتا بازی میکند، جایی که تالار مشاهیر فوتبال ایالات متحده آمریکا (در فریسکو) قرار دارد.
نمای شهر
مراکز علمی
مرکز پزشکی دانشگاه تکزاس شعبه جنوبغربی نیز امروزه از معتبرترین مراکز علوم پزشکی جهان محسوب میشود بطوریکه چهار برنده جایزه نوبل پزشکی در این مرکز مشغول به کار میباشند.
سه دانشگاه بزرگ این شهر دانشگاه تگزاس در دالاس، دانشگاه متودیست جنوبی و دانشگاه تگزاس در آرلینگتون هستند؛ ولی در فاصله نزدیک دانشگاه شمال تگزاس نیز در دنتون (در شمال دالاس) قرار دارد و دانشگاه تگزاس کریستین نیز در فورت وورث واقع است.
کتابخانه عمومی دالاس ۳٬۸۰۰٬۰۰۰ نسخه کتاب دارد. کتابخانه ریاست جمهوری جورج دبلیو بوش نیز در همینجا قرار دارد.
انجمن قلب آمریکا نیز در دالاس مرکزیت دارد.
دانشگاه | تعداد دانشجو | مکان |
---|---|---|
مرکز پزشکی دانشگاه تگزاس ساوتوسترن |
۲٬۲۳۵ | منطقه پزشکی جنوبغربی |
دانشگاه تگزاس در آرلینگتون |
۴۲٬۴۹۶ | آرلینگتون |
دانشگاه شمال تگزاس |
۳۷٬۹۷۹ | دنتون |
دانشگاه تگزاس در دالاس |
۲۶٬۷۹۳ | ریچاردسون |
دانشگاه زنان تگزاس |
۱۵٬۴۷۲ | دنتون و منطقه پزشکی جنوبغربی |
دانشگاه ایاندام تگزاس-کامرس |
۱۲٬۳۸۵ | کامرس |
دانشگاه تگزاس شمالی در دالاس |
۳٬۰۳۰ | دالاس |
دانشگاه متودیست جنوبی |
۱۱٬۶۴۳ | یونیورسیتی پارک |
دانشگاه تگزاس کریستین |
۱۰٬۳۹۴ | فورت وورث |
دانشگاه تگزاس وسلین |
۳٬۳۷۸ | فورت وورث |
دانشگاه دالاس |
۲٬۳۸۷ | اروینگ |
مراکز درمانی
مرکز پزشکی دانشگاه تگزاس ساوتوسترن در جنب خود چهار بیمارستان بزرگ تخصصی دارد که در سطح کشور بسیار معتبر و شناخته شده هستند. بیمارستان دانشگاهی زیل لیپشی در زمینه سکته و عوارض مغزی تخصص و فعالیت دارد. مرکز درمانی کودکان دالاس در سطح کشور در زمره ۱۵ بیمارستان برتر آمریکا بودهاست و بهطور نمونه در زمینه ارتوپدی در رتبه دوم کشور قرار دارد. بیمارستان دانشگاهی ویلیام پ. کلمنتس نیز که رتبه دوم برترین بیمارستان عمومی در تگزاس (و بهترین در دالاس) را دارد؛ و بالاخره بیمارستان پارکلند مموریال بیمارستانیست که جان اف کندی (رئیسجمهور آمریکا) پس از ترور به آنجا آورده شد و یک مرکز درمانی دولتی و مجهز میباشد.
مراکز فرهنگی
تأثیر بر فرهنگ آمریکا
سریال تلویزیونی دالاس (مجموعه تلویزیونی ۱۹۷۸) در مورد خانوادهٔ ثروتمندی از دالاس سالها طرفداران بسیاری داشت.
شهرهای خواهر
مشاهیر
نگارخانه
- سیستم پهناور بزرگراههای دالاس در سرتاسر شهر گستردهاند
- ورزشگاه ای تی اند تی از بزرگترین ورزشگاههای سرپوشیده جهان
- نمایی از دانشگاه SMU
- یکی از پارکهای شهری واقع در محله فریسکو
- نشریه خبری-اجتماعی «شهروند» چاپ دالاس
- فاونتن پلیس، اثر آی ام پی
یادداشتها
- مقایسه کنید با ارقام صندوق بینالمللی پول در سال ۲۰۱۸ فهرست کشورها بر پایه تولید ناخالص داخلی: بلژیک با ۵۳۶٬۰۵۵ میلیون دلار، اتریش با ۴۵۹٬۴۰۱ میلیون دلار، نروژ با ۴۴۱٬۴۳۹ میلیون دلار، امارات متحده عربی با ۴۳۲٬۶۱۲ میلیون دلار، و ایران با ۴۳۰٬۰۸۲ میلیون دلار
منابع
- "American FactFinder". اداره آمار ایالات متحده آمریکا. Retrieved September 10, 2011.
- "Population and Housing Unit Estimates". Retrieved July 12, 2019.}
- "Zip Code Lookup". USPS. Archived from the original on November 4, 2010. Retrieved September 10, 2014.
- "Area Code Lookup (NPA NXX)". Area-codes.com. Retrieved August 27, 2017.
- "Area Code Lookup (NPA NXX)". Area-codes.com. Retrieved August 27, 2017.
- "American FactFinder". اداره آمار ایالات متحده آمریکا. Archived from the original on September 11, 2013. Retrieved January 31, 2008.
- "US Board on Geographic Names". سازمان زمینشناسی آمریکا. October 25, 2007. Retrieved January 31, 2008.
- https://www.lboro.ac.uk/gawc/world2018t.html
- https://apps.bea.gov/iTable/index_regional.cfm
- https://www.dallasnews.com/business/business/2019/05/30/2019-list-dallas-fort-worths-150-largest-public-companies
- https://www.dallasnews.com/business/2019/05/16/number-of-dallas-fort-worth-companies-on-the-fortune-500-list-grows-in-2019/
- https://s3.amazonaws.com/texasbaptists/intercultural-ministry/IRANIAN-COMMUNITY-IN-NORTH-TEXAS.pdf
- https://www.axios.com/pompeo-opposes-iran-military-intervention-bolton-giuliani-370041ea-a1c4-400e-aa0e-cb5907543305.html
- https://thehill.com/policy/international/middle-east-north-africa/439938-pompeo-privately-said-trump-administration-will
- https://www.bisnow.com/events/dallas-ft-worth/10th-Annual-Dallas-State-of-the-Market-1075
- «Sister Cities International». بایگانیشده از اصلی در ۱۰ فوریه ۲۰۰۸. دریافتشده در ۲۶ مارس ۲۰۰۹.
پیوندهای به بیرون
ویکیسفر یک راهنمای سفر برای دالاس دارد. |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ دالاس موجود است. |
- کلیسای ایرانیان دالاس (فرقه باپتیست)
- کلیسای ارامنه سرکیس در دالاس
- سازمان بهاییهای دالاس
- بنیاد توحید در فریسکو
- مرکز اسلامی (تشیع) «مؤمن» در اروینگ (خامنه ای)
- مرکز اسلامی (تشیع) «علم» در پلینو (سیستانی)
- مرکز طریقت (خانقاه) شاه مقصودی (مکتب اویسی) در فریسکو
- دبستان تمام وقت (شیعه) «آکادمی ویزدم» در کارولتون
- جامعه ایرانیان شمال تگزاس (وابسته به مریم رجوی)
- پرتال خبری-اجتماعی-تجاری «شهروند» ایرانیان دالاس
- انجمن زرتشتیان شمال تگزاس
- بنیاد افخمی (فریسکو)
- آکادمی پارس (آرلینگتون)
- آکادمی فرهنگی کیمیا
- سازمان فرهنگی هنری پرستو