سه‌قلعه (شهر)
سه‌قلعه یکی از شهرهای استان خراسان جنوبی در ایران است. این شهر در جنوب شهرستان سرایان و در فاصله ۲۴ کیلومتری جنوب غرب شهر سرایان و ۵۲ کیلومتری جنوب شرق شهر فردوس و در حاشیه کویر قرار گرفته‌است.
| سه‌قلعه | |
|---|---|
| کشور |  ایران |
| استان | خراسان جنوبی |
| شهرستان | سرایان |
| بخش | بخش سه‌قلعه |
| سال شهرشدن | ۱۳۸۱[1] |
| مردم | |
| جمعیت | ۴٬۴۳۶ نفر (۱۳۹۵) |
| رشد جمعیت | ۵٪+ (۵سال) |
| جغرافیای طبیعی | |
| ارتفاع | ١٣٠۴ متر |
| اطلاعات شهری | |
| شهردار | جواد زینلی |
| ره‌آورد | گردشگری نجومی - کویرنوردی-معادن غنی بنتونیت - معادن سنگ شجر |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ٠۵۶٣٢٨٩ |
| وبگاه | www.seghale.ir |
| شناسهٔ ملی خودرو | ایران |
| کد آماری | ٢۵۶٣ |
  سه‌قلعه | |
شهر سه‌قلعه به علت قرار گرفتن در عرض جغرافیایی پایین، ارتفاع کم از دریا، دوری از منابع آبی بزرگ دوری از توده‌های باران‌آور فشار زیاد جنب حاره و نزدیکی به کویر که همه این عوامل باعث بارندگی کم، گرمای زیاد تابستان، تبخیر فراوان به‌طور کلی بیابانی و نیمه‌بیابانی منطقه گردیده‌است. تابستان‌ها هوا گرم و سوزان و زمستان‌ها سرد و خشک است. در بیشتر سال‌ها بارندگی از ۱۰۰ میلی‌متر کمتر است که پدیده خشکسالی را به همراه دارد.
جغرافیا
سه‌قلعه در محدوده حوضه آبریز کویر نمک واقع شده‌است و دارای آب و هوای گرم و خشک با زمستان‌های سرد می‌باشد. دمای گرمترین ماه سال برابر با ۴۸/۴ درجه سانتیگراد در مرداد ماه و سردترین ماه سال در دی‌ماه برابر ۴/۱ درجه سانتیگراد می‌باشد و دمای روزانه سال بین ۱۶- درجه سانتیگراد تا ۴۴ درجه متغیر است. بارندگی در ماه شهریور صفر و در اسفند ماه با ۳۳ میلی‌متر بیشترین است که متوسط بارندگی سالیانه ۱۷۳ میلی‌متر را موجب می‌شود و رطوبت نسبی هوا در طول اقلیمی ۴۵/۶ درصد گزارش شده‌است. بادهای محلی به نام کوه باد از شمال سیه‌باد، روزباد و قبله‌باد (اصطلاحاً کلغور) سه‌قلعه را در طول سال تحت تأثیر قرار می‌دهند که باد غالب و تأثیرگذار سیه‌باد است که در زمستان می‌وزد. زمین‌شناسی و خاک‌شناسی سه‌قلعه: سه‌قلعه بر روی آبرفت‌های دوران چهارم کواترنری واقع شده که حاوی سه سنگ، گچ و نمک می‌باشد. دهستان سه‌قلعه در زون ایران مرکزی و یکی از فعال‌ترین مناطق زمین‌شناسی است که توسط گسل‌های سراسری و مهم نظیر گسل کویر بزرگ، گسل کلمرد و گسل هریرود از دیگر زون‌های ایران مجزا می‌گردد.
آثار تاریخی
- آب انبار فاضل خانی
- آب انبار احمد آقای
- خانه ساعت(حاجی غلام علی)
- مسجد جامع
- مقبره پیر خوشاب
- شهر باستانی سه قلعه
- روستای باستانی کامرود(کهن کمرود)
- مسجد خواجه مینا
- مسجد ارگ قلعه
- مسجد حضرت موسی بن جعفر
- قلعه الله آباد
- قلعه عباس آباد
- قنات های(الله آباد،عباس آباد، خوشاب،خازمین،چل و محمد چل)
جمعیت
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۴٬۴۳۶ نفر (در ۱٬۲۹۰ خانوار) بوده‌است.[3]
| جمعیت تاریخی | ||
|---|---|---|
| سال | جمعیت | ±% |
| ۱۳۸۵ | ۵٬۰۳۶ | — |
| ۱۳۹۰ | ۴٬۲۴۲ | −۱۵٫۸٪ |
| ۱۳۹۵ | ۴٬۴۳۶ | +۴٫۶٪ |
قابلیت‌ها برای ستاره‌شناسان
منطقه سه‌قلعه دارای ابرناکی بسیار کم و در نتیجه تعداد شب‌هایی با آسمان صاف در حدی بسیار فراتر از نیاز متعارف ستاره‌شناسان آماتور است و به این خاطر نهمین رقابت رصدی مسیه ایران در این محل برگزار شد.ستاره شناسی سه قلعه مدیون مردانی مثل مهدی هاشم زئی است [4]
برپایه دادهای گردآوری شده توسط کارشناسان انجمن نجوم ایران طی سالیان متوالی، در مکان سه قلعه رصد ستارگانی با حد قدر ۷/۲ میسر است که با توجه به حد قدر تاریکترین نقاط سیاره زمین که توسط ناسا اعلام شده (حدود ۷/۵) مکان مورد نظر یکی از تاریکترین و پرستاره‌ترین نقاط سیاره ما به حساب می‌آید.[5]
همچنین مطابق بررسی‌های صورت گرفته، رصدگاه سه‌قلعه از بابت دیگر شاخص‌های مؤثر بر انتخاب یک مکان جهت انجام رصدهای تخصصی آسمان از جمله شاخص دیدپذیری، سرعت باد و ارتفاع در وضعیتی قابل قبول برای استقرار تلسکوپ‌هایی دست کم با قطر شیئی یک متر (بسیار بزرگتر از تلسکوپ‌های مورد استفاده ستارشناسان آماتور) قرار دارد. منطقه سه‌قلعه از نظر هوایی و زمینی، می‌توان یکی از در دسترس‌ترین نقاط دارای آسمانی تاریک پرستاره در ایران و جهان دانست.[5]
منابع
- «بانک اطلاعات تقسیمات کشوری-جستجوی شهر». وبگاه رسمی وزارت کشور. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در مهر ۱۳۹۰. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازدید=را بررسی کنید (کمک) - خبرگزاری خاورستان: شناسایی ۶٠ مورد آب انبار در شهرستان سرایان». کد خبر: ٧٩٩۶. ١٠ مهرماه ١٣٩٢
- «تعداد جمعیت و خانوار به تفکیک تقسیمات کشوری براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵» (اکسل). درگاه ملی آمار.
- خبرگزاری ایسنا: [http://www.isna.ir/fa/news/95010200192/شعبه-ای-از-کره-ماه-را-در-کویر-خراسان-جنوبی شعبه‌ای از کره ماه را در کویر خراسان جنوبی تجربه کنید ]». کد خبر: ۹۵۰۱۰۲۰۰۱۹۲. دوشنبه ۲ فروردین ۱۳۹۵
- همان منبع.
