فهرست شیخ‌الاسلام‌های اصفهان

فهرست شیخ‌الاسلام‌های اصفهان از دوران صفویان تا قاجار. در دوره صفوی، شیخ‌الاسلام اصفهان عالی‌ترین مقام قضایی در کشور بود.[1]

نگاره نام لقب آغاز (قمری) پایان (قمری) تاریخ مرگ (قمری) دوره
صفویان ۹۰۷–۱۱۴۸
علی بن عبد العالی محقق کرکی ۹۴۰ شاه طهماسب
امیر معزالدین محمد بن شاه تقی الدین محمد اصفهانی ۸ سال شیخ الاسلام و صدر اعظم نیز بوده[2] ۹۵۲ شاه طهماسب
زین الدین علی بن احمد بن محمد بن هلال کرکی عاملی علی منشار عاملی ۹۸۴ شاه طهماسب

 بهاءالدین محمد بن حسین عاملی شیخ بهایی ۹۹۶ ۱۰۳۰ ۱۰۳۰ شاه عباس بزرگ
شیخ محمد مفتی اصفهان جمادی‌الاول ۱۰۳۰[3] شاه عباس بزرگ
میر غیاث الدین محمد میر میران ۱۰۳۵[4] صدر نیز بوده[5] شاه عباس بزرگ
میرزا قاضی بن کاشف الدین محمد اردکانی میرزا قاضی شیخ الاسلام اصفهان ۲۳ شعبان ۱۰۵۵ (عزل توسط خلیفه سلطان)[6] ۱۰۷۴[7] شاه صفی یکم
شاه عباس دوم
عزالدین علی نقی بن علی بن ابی العلا علی نقی بن علی بن ابی العلا هاشم کمره ای شیرازی[8] ۲۳ شعبان ۱۰۵۵ (منصوب شده توسط خلیفه سلطان)[6] ۱۰۶۰ ۱۰۶۰ شاه عباس دوم
میرزا علیرضا بن میرزا حبیب‌الله صدر از خاندان خاتم‌المجتهدین ۱۰۶۰ (در هنگام فوت پدرش)[9] ۱۰۷۴[6] ۱۰۹۱ شاه عباس دوم
سید محمد بن عبدالحسین بن ابراهیم بن شبابه حسینی بحرانی[10] در سال تألیف کتاب سلافه العصر شیخ الاسلام بود شاه عباس دوم
محمد باقر سبزواری محقق سبزواری در شوال ۱۰۷۸، مراسم جلوس دوم و تغییر نام شاه سلیمان، شیخ الاسلام بود[11] ۱۰۹۰ ۱۰۹۰ شاه عباس دوم
شاه سلیمان
میر سید محمد معصوم بن میرزا مهدی اعتمادالله[12] از خاندان خاتم‌المجتهدین ۱۰۹۱ بعد از وفات عمویش (میرزا علیرضا)، شیخ الاسلام شد[13] ۱۰۹۵ ۱۰۹۵ شاه سلیمان

 آقا حسین خوانساری آقا حسین محقق خوانساری ۱۰۹۵[14][15] ۱۰۹۸[16] ۱۰۹۹ شاه سلیمان

 محمدباقر مجلسی علامه مجلسی ۱۰۹۸، حکم رسمی در ۱۱۰۶[17] ۲۷ رمضان ۱۱۱۰ شاه سلیمان
شاه سلطان حسین
جعفر بن عبدالله حویزی داماد آقا حسین خوانساری شیخ جعفر قاضی[18] ۱۱۱۱، ۱ سال و نیم بعد از فوت علامه مجلسی (در طول بک سال و نیم، شیخ الاسلامی برای اصفهان منصوب نشده)[19] ۱۱۱۵ ۱۱۱۵ شاه سلطان حسین
میر محمد صالح خاتون آبادی (داماد علامه مجلسی، شوهر دخترش)[19] از خاندان خاتون‌آبادی ۱۱۱۵[20] در ۵ ربیع‌الثانی ۱۱۲۴ از منصب شیخ الاسلام معزول و در ذی الحجه ۱۱۲۵ دو مرتبه به این سمت برگشت[21] ۱۱۲۶ شاه سلطان حسین
میر محمد باقر خاتون آبادی فرزند محمد اسماعیل از خاندان خاتون‌آبادی در سلخ شهر ربیع‌الثانی ۱۱۲۴ شیخ الاسلام بوده[22] ذی الحجه ۱۱۲۵ شاه سلطان حسین
مولی محد حسین بن ملا شاه محمد تبریزی اصفهانی ملا محمد حسین ملاباشی[23] ۱۱۲۶ ۱۱۲۷ شاه سلطان حسین
میرزا سید محمد بن میرزا محمد امین[24] ۱۱۲۷ شاه سلطان حسین
شیخ عبدالله بن حاج صالح سماهیجی بحرینی[25] شیخ عبدالله سماهیجی ۹ جمادی‌الثانی ۱۱۳۵ شاه سلطان حسین
محمد زکی بهبهانی[26] شاه تهماسب دوم
ملا محمد شفیع بن مولی فرج گیلانی ملا محمد شیخ گیلانی[27] ۱۱۴۲ (پس از شکست و فرار افاغنه) ۱۱۴۳ پس از ۱۱۴۳ شاه تهماسب دوم
افشاریان ۱۱۴۸–۱۱۶۳
میرمحمدحسین بن محمد صالح خاتون‌آبادی اصفهانی محمدحسین خاتون‌آبادی در اواخر عمر[28] ۲۲ شوال الکرم ۱۱۵۱
امیر عبدالغنی بن میر محمد معصوم بن عبدالحسین خاتون آبادی[18] از خاندان خاتون‌آبادی رمضان ۱۱۶۱
افشاریان ۱۱۴۸–۱۱۶۳ - زندیان ۱۱۶۳–۱۲۰۹
محمدرحیم بن محمدجعفر سبزواری از خاندان محقق سبزواری ۱۱۵۱[29] ۱۱۸۱[30] ۲۱ ذی الحج ۱۱۸۱ نادرشاه
کریم‌خان زند
ابوالفتح‌خان بختیاری
زندیان ۱۱۶۳–۱۲۰۹ - قاجاریان ۱۲۰۹–۱۳۴۴
میرزا مرتضی شیخ‌الاسلام [31] از خاندان محقق سبزواری ۱۲۲۶ صفر ۱۲۲۶ کریم‌خان زند
اقا محمد خان
فتحعلی شاه
محمدحسین خان صدر اصفهانی
قاجاریان ۱۲۰۹–۱۳۴۴
میرزا محمد رحیم دوم[32] از خاندان محقق سبزواری ۱۲۲۶ ۱۲۴۹ نهم صفر ۱۲۴۹ فتحعلی شاه
عبدالله خان امین‌الدوله
میرزا عبدالله دوم[33] از خاندان محقق سبزواری ۱۲۴۹ ۱۲۹۰ ذی الحجه ۱۲۹۰ [34] محمدشاه
ناصرالدین شاه
خسروخان گرجی
ظل السلطان

 حاج میرزا محمدرحیم سوم[35] از خاندان محقق سبزواری ۱۲۹۱ ۱۳۰۶ ۱۳۰۶ ناصرالدین شاه
ظل السلطان
حاج میرزا محمدحسن شیخ‌الاسلام [36] از خاندان محقق سبزواری ۱۳۰۶ ۱۳۰۹ ۱۷ جمادی‌الثانی ۱۳۰۹ ناصرالدین شاه
ظل السلطان

 حاج میرزاعلی‌اکبر شیخ‌الاسلام از خاندان محقق سبزواری ۱۳۰۹ ۱۳۴۳ (دراین تاریخ شیخ الاسلام بوده)[29] ۲۲ ذی القعده ۱۳۵۰ ناصرالدین شاه
مظفرالدین‌شاه
محمدعلی‌شاه
احمدشاه
رضاشاه
ظل السلطان
سلطان محمد خان سردار اشجع
صمصام‌السلطنه
غلامحسین خان سردار محتشم

توضیحات
  • در ترتیب شیخ‌الاسلام‌ها اندک اختلافی در بین کتب و منابع مرجع وجود دارد

جستارهای وابسته

پانویس
  1. Iran: A modern history page 115. Abbas Amanat.
  2. خاتون‌آبادی، سیدعبدالحسین، وقایع السنین و الاعوام، ص ۴۷۱
  3. جعفریان، رسول، مجله نور و علم، ش ۳۷، ص
  4. مکارم الاثار ج ۳ ص ۸۲۲
  5. خاتون‌آبادی، سیدعبدالحسین، وقایع السنین و الاعوام، ص ۴۹۰
  6. محمدعلی معلم حبیب آبادی، مکارم الآثار، ج ۳، ص ۸۲۲
  7. خاتون‌آبادی، سیدعبدالحسین، وقایع السنین و الاعوام، ص ۵۲۳
  8. ریاض العلما ص 272 چهارم
  9. خلد برین، ایران در زمان شاه صفی، ص ۴٩٣
  10. سید علی خان مدنی، سلافه العصر، ص ۴۹۷
  11. خاتون‌آبادی، سیدعبدالحسین، وقایع السنین و الاعوام، ص ۵۲۹
  12. امل المل، ج۱، ص ۱۸۰
  13. ریاض العلما ج ۲ ص ۷۰
  14. آقا حسین خوانساری ، مجموعه تاریخی فرهنگی مذهبی تخت فولاد
  15. آقا حسین خوانساری ، محقق خوانساری، صدا و سیما مرکز اصفهان
  16. محمدعلی معلم حبیب آبادی، مکارم الآثار، ج ۳، ص ۸۲۴
  17. خاتون‌آبادی، سیدعبدالحسین، وقایع السنین و الاعوام، ص ۵۴۰
  18. خاتون‌آبادی، سیدعبدالحسین، وقایع السنین و الاعوام، ص ۵۵۱
  19. محمدعلی معلم حبیب آبادی، مکارم الآثار، ج ۳، ص ۸۲۵
  20. خاتون‌آبادی، سیدعبدالحسین، وقایع السنین و الاعوام، ص ۵۵۴
  21. خاتون‌آبادی، سیدعبدالحسین، وقایع السنین و الاعوام، ص ۵۶۵
  22. خاتون‌آبادی، سیدعبدالحسین، وقایع السنین و الاعوام، ص ۵۶۶
  23. خاتون‌آبادی، سیدعبدالحسین، وقایع السنین و الاعوام، ص ۵۶۷
  24. خاتون‌آبادی، سیدعبدالحسین، وقایع السنین و الاعوام، ص ۵۶۹
  25. لو لو ه البحرین ص ۱۰۳ چاپ نجف
  26. عبدالنبی قزوینی، تتمیم امل المل، ص ۱۷۴
  27. محمد علی حزین تذکره ص ۹۰
  28. تتمیم امل المل-الفیض القدسی ص ۱۲۶
  29. جناب، علی، (۱۳۸۵)، رجال و مشاهیر اصفهان (الاصفهان)، سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، ص ۴۸۵
  30. خاتون‌آبادی، سیدعبدالحسین، وقایع السنین و الاعوام، ص ۵۷۲
  31. آقا احمد کرمانشاهی، مرات الاحوال جهان‌نما، ص ۲۲۳
  32. محمدعلی، معلم حبیب آبادی، مکارم الآثار، (جلد۴)، ص ۱۳۴۱
  33. مهدوی، سید مصلح الدین، دانشمندان و بزرگان اصفهان جلد ۱، گلدسته، ص ۴۳۷
  34. عباس امانت، فریدون وهمن، ۲۰۱۶، از طهران تا عکا، بابیان و بهاییان در اسناد دوران قاجار، ص۳۴۶
  35. مهدوی، سید مصلح الدین (۱۳۷۱)، خاندان شیخ الاسلام اصفهان، گل بهار اصفهان، صص۱۳۷–۱۳۸
  36. مهدوی، سید مصلح الدین (۱۳۷۱)، خاندان شیخ الاسلام اصفهان، گل بهار اصفهان، صص۱۳۸–۱۴۰

منابع
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.