فهرست کشورها بر پایه جمعیت فارسیزبان
این فهرستی از جمعیت کشورها بر پایهٔ جمعیت فارسیزبان است. فارسی دارای بیش از ۷۸ میلیون گویشور بومی در سراسر جهان است که این تعداد با در نظر گرفتن گویشوران زبان دوم در کل به ۱۲۰ میلیون نفر میرسد.[1][2] در چند دهه کنونی فارسیزبان بسیاری به کشورهای مختلفی در سراسر جهان مهاجرت کرده و زبان فارسی را در این کشورها گستراندهاند.[3] فارسی در ۲۹ کشور در جهان گفتگو میشود و از این نظر در رتبه ششم جهان قرار دارد.[4]
فارسیزبانان آسیا
فارسیزبان اکثریت قریب به اتفاق مردم کشورهای ایران،[5] افغانستان[6] و تاجیکستان[7] در آسیا است. شمار فارسیزبانان ازبکستان نیز طبق آمار رسمی کشور بیش از ۱٫۵ میلیون نفر (۴٬۸٪) اعلام شدهاست، اما آمارهای مستقل شمار آنان را تا ۱۰ میلیون نفر (۳۰٪) برآورد کردهاند.[8][9][10] جوامع بومی فارسزبان در کشورهای بحرین،[11] عراق،[12] پاکستان،[13] کویت،[14] امارات متحده عربی،[15] قطر،[16] روسیه،[17][18] جمهوری آذربایجان،[19] قرقیزستان،[20] قزاقستان،[21] ترکمنستان،[22] چین[23] و هند[24] نیز یافت میشوند.
فارسی به واسطه افزایش مهاجرتها در قرن اخیر به کشورهای دیگر نیز راه یافتهاست.[3] جوامع مهاجر فارسیزبان بیشتر در ترکیه،[25] اسرائیل،[26] عربستان سعودی،[27] عمان،[28] سوریه،[29] یمن،[30] لبنان،[31] گرجستان،[32] ژاپن[33] و مالزی[34] یافت میشوند. بزرگترین جوامع غیربومی فارسیزبان در آسیا در ترکیه[35] و امارات[36] هر یک با ۸۰۰ هزار، عراق با ۵۰۰ هزار،[35] قطر با حدود ۲۸۰ هزار،[37] و عربستان با ۲۴۰ هزار گویشور[38] ساکن هستند.
فارسی در مدارس کشورهای لبنان، ارمنستان، قرقیزستان، قزاقستان، جمهوری آذربایجان و گرجستان به عنوان زبان دوم خارجی آموزش داده میشود.[39][40][41]
غرب آسیا
# | کشور | حداقل تقریبی | حداکثر تقریبی | ملاحظات |
---|---|---|---|---|
۱ | ایران | ۷۱۴۶۰۰۰۰ | ۹۲٬۳۲۰٬۰۰۰+ | [42][43] |
۲ | ترکیه | ۶۰۹٬۰۰۰ | [44] | |
۳ | عراق | ۶۴۵٬۰۰۰ | [45] | |
۴ | امارات متحده عربی | ۴۰۷٬۰۰۰ | [46] | |
۵ | عربستان سعودی | ۲۲۳٬۰۰۰ | [47] | |
۶ | قطر | ۲۱۰٬۰۰۰ | [48] | |
۷ | اسرائیل | ۱۸۵٬۳۰۰ | [49] | |
۸ | بحرین | ۱۸۵٬۰۰۰ | [50] | |
۹ | کویت | ۱۲۰٬۰۰۰ | [51] | |
۱۰ | عمان | ۷۶٬۰۰۰ | [52] | |
۱۱ | سوریه | ۵۹٬۰۰۰ | [53] | |
۱۲ | یمن | ۴۰٬۰۰۰ | [54] | |
۱۳ | لبنان | ۴٬۰۰۰ | [55] | |
۱۴ | جمهوری آذربایجان | ۲٬۲۰۰ | [56] | |
۱۵ | گرجستان | ۱٬۰۰۰ | [57] |
آسیای مرکزی
# | کشور | حداقل تقریبی | حداکثر تقریبی | ملاحظات |
---|---|---|---|---|
۱ | ازبکستان | ۷٬۲۲۰٬۰۰۰ | ۹٬۰۰۰٬۰۰۰ | [42] |
۲ | تاجیکستان | ۷٬۶۲۷٬۲۰۰ | [42] | |
۳ | قرقیزستان | ۵۱٬۰۰۰ | [58] | |
۴ | قزاقستان | ۳۵٬۰۰۰ | [59] | |
۵ | ترکمنستان | ۲۰٬۰۰۰ | [60] |
فارسیزبانان در اروپا
زبان فارسی در اروپا به صورت بومی فقط در قفقاز و توسط تاتها گفتگو میشود[65][66] که در جمهوری آذربایجان و روسیه (جنوب داغستان) سکونت دارند. فارسیزبانان قفقاز در سال ۱۹۰۱ بیش از ۱۳۵٬۰۰۰ نفر جمعیت داشتهاند.[67] امروزه با وجود چندین برابر شدن جمعیت منطقه قفقاز، گویش فارسی تاتی تنها ۲۳٬۰۰۰ گویشور دارد.[68] این زبان در آذربایجان به نفع ترکی آذربایجانی به شدت در حال عقبنشینی است و از سوی یونسکو در فهرست زبانهای در خطر جای گرفتهاست.[69] این گویش از فارسی در جمهوری خودمختار داغستان فدراسیون روسیه از وضعیت رسمی برخوردار است و در مدارس ابتدایی آموزش داده میشود.[68]
جوامع مهاجر فارسیزبان در سرتاسر اروپا پراکندهاند اما بیشتر آنها در روسیه (حدود ۱ میلیون؛ عمدتاً تاجیک)،[70] آلمان (۱۲۵ هزار)،[71] بریتانیا (حدود ۹۰ هزار)،[72] سوئد (۷۰ هزار)،[73] فرانسه (۶۵ هزار)،[74] و هلند (حدود ۳۰ هزار)[75] میزیند.
زبان فارسی در مدارس کشورهای آلمان، صربستان و لهستان به عنوان زبان دوم خارجی آموزش داده میشود.[76][77]
# | کشور | حداقل تقریبی | حداکثر تقریبی | ملاحظات |
---|---|---|---|---|
۱ | روسیه | ۱۲۴٬۰۰۰ | [78] | |
۲ | آلمان | ۱۰۰٬۰۰۰ | [79] | |
۳ | بریتانیا | ۸۰٬۰۰۰ | [80] | |
۴ | فرانسه | ۶۵٬۰۰۰ | [81] | |
۵ | سوئد | ۱۰۰٬۰۰۰ | [82] | |
۶ | هلند | ۳۰٬۰۰۰ | [83] | |
۷ | اتریش | ۱۷٬۰۰۰ | [84] | |
۸ | نروژ | ۱۵٬۰۰۰ | [85] | |
۹ | یونان | ۱۱٬۰۰۰ | [86] | |
۱۰ | اوکراین | ۴٬۴۰۰ | [87] | |
۱۱ | فنلاند | ۴٬۰۰۰ | [88] | |
۱۲ | بلژیک | ۳٬۷۰۰ | [89] | |
۱۳ | اسپانیا | ۲٬۳۰۰ | [90] | |
۱۴ | ایتالیا | ۱٬۱۰۰ | [91] |
فارسیزبانان در قارهٔ آمریکا
فارسیزبانان در آمریکای شمالی بیشتر در آمریکا و کانادا متمرکز هستند.
شمار فارسیزبانان آمریکا طبق نظرسنجی در سال ۲۰۱۷ برابر با ۴۲۰ هزار نفر اعلام شدهاست.[92][93] آمارهای غیررسمی شمار ایرانیان را تا دو میلیون نفر نیز برآورد کردهاند[94][95] که بخش اعظم آنها فارسیزبانند. کالیفرنیا در بر گیرنده بزرگترین جامعه فارسیزبان در خارج از آسیا است.[95] در سال ۲۰۱۰، ۰٫۵۲٪ از جمعیت کالیفرنیا زبان خود را فارسی معرفی کردند و فارسی ششمین زبان پرگویشور این ایالت بهشمار میرفت.[96] بیشتر فارسیزبانان کالیفرنیا در لس آنجلس، به ویژه منطقه وستوود که به تهرانجلس معروف است، میزیند. بیش از ۲۰۰ هزار افغانستانی در آمریکا حضور دارند[97] که ۶۵٪ از آنها تاجیک هستند.[98]
در سرشماری ۲۰۱۶ کانادا، شمار فارسیزبانان این کشور ۲۵۲٬۳۲۰ نفر اعلام شد.[99] بیشتر فارسیزبانان در ریچموند هیل، تورنتو، شمال ونکوور، مونترآل و اتاوا ساکنند.[100][101][102] تورنتو با داشتن حدود ۱۲۰ هزار فارسیزبان،[103] در بر گیرنده بزرگترین جامعه فارسیزبان کاناداست.[104]
# | کشور | حداقل تقریبی | حداکثر تقریبی | ملاحظات |
---|---|---|---|---|
۱ | ایالات متحده آمریکا | ۲٬۰۰۰٬۰۰۰ | [105] | |
۲ | کانادا | ۴۰۰٬۰۰۰ | [106] |
فارسیزبانان در اقیانوسیه
تقریباً همه فارسیزبانان اقیانوسیه در دو کشور استرالیا و نیوزیلند ساکنند. فارسیزبانان در سال ۲۰۱۶ بیش از ۱۱۰ هزار نفر از جمعیت استرالیا را میساختند.[107] بیشینه فارسیزبانان در ایالتهای نیو ساوت ولز، ویکتوریا و کوئینزلند این کشور حضور دارند.[108][109] فارسیزبانان نیوزیلند در سرشماری سال ۲۰۱۸ دارای بیش از ۷٬۰۰۰ جمعیت بودند[110] که بیشتر در آوکلند و پیرامون آن متمرکز بودند.[111]
# | کشور | حداقل تقریبی | حداکثر تقریبی | ملاحظات |
---|---|---|---|---|
۱ | استرالیا | ۹۱٬۰۰۰ | [112] | |
۲ | نیوزیلند | ۳٬۲۰۰ | [113] |
سایر نقاط جهان
فارسی در آمریکای مرکزی و جنوبی دارای ۱۰۰ هزار و در سراسر قاره آفریقا دارای حدود ۲۵ هزار گویشور است.[35]
جستارهای وابسته
منابع
- «All You Need to Know about Persian Language». Aspirantum. ۲۴ دسامبر ۲۰۱۹. دریافتشده در ۱۵ بهمن ۱۳۹۹.
- «PERSIAN: A BEAUTIFUL LANGUAGE WITH A VIBRANT PAST». United Language Group. دریافتشده در ۱۵ بهمن ۱۳۹۹.
- «اس. بی. اس: زبان فارسی بیش از حد تصور در جهان گستردهاست». ایرنا. ۱۰ اسفند ۱۳۹۴.
- «The world's languages, in 7 maps and charts». واشینگتن پست. دریافتشده در ۲۹ دی ۱۳۹۹.
- «Western Persian». اتنولوگ. دریافتشده در ۵ بهمن ۱۳۹۹.
- «Dari, Afghan Persian» در اتنولوگ
«Aimaq» در اتنولوگ
«Hazaregi» در اتنولوگ - ۸۰٪ از جمعیت و امار ۷ میلیونی این کشور: منبع
- Jonson, Lena (1976) Tajikistan in the New Central Asia, I.B.Tauris, شابک ۰۸۵۷۷۱۷۲۶X , p. 108: "According to official Uzbek statistics there are slightly over 1 million Tajiks in Uzbekistan or about 3% of the population. The unofficial figure is over 6 million Tajiks. They are concentrated in the Sukhandarya, Samarqand and Bukhara regions."
- Richard Foltz (1996). "The Tajiks of Uzbekistan". Central Asian Survey. 15 (2): 213–216. doi:10.1080/02634939608400946.
- Cornell, Svante E. (2000). "Uzbekistan: A Regional Player in Eurasian Geopolitics?". European Security. 9 (2): 115. doi:10.1080/09662830008407454. Archived from the original on 5 May 2009.
- The Ajam of Manama
- "IRAQ". Encyclopædia Iranica. Retrieved 7 November 2014.
- "Pakistan – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "The Shia Migration from Southwestern Iran toKuwait: Push-Pull Factors during the LateNineteenth and Early Twentieth Centuries". scholarworks.gsu.edu. July 15, 2010. Retrieved 2019-07-08.
- "United Arab Emirates – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Qatar – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- Pilkington, Hilary; Yemelianova, Galina (2004). Islam in Post-Soviet Russia. Taylor & Francis. p. 27. ISBN 978-0-203-21769-6.
Among other indigenous peoples of Iranian origin were the Tats, the Talishes and the Kurds.
- Mastyugina, Tatiana; Perepelkin, Lev (1996). An Ethnic History of Russia: Pre-revolutionary Times to the Present. Greenwood Publishing Group. p. 80. ISBN 978-0-313-29315-3.
The Iranian Peoples (Ossetians, Tajiks, Tats, Mountain Judaists)
- Windfuhr, Gernot: The Iranian Languages, Routledge 2009, p. 418.
- Windfuhr, Gernot. "Persian and Tajik." The Iranian Languages. New York, NY: Routledge, 2009. 421
- «Tajik in Kazakhstan». Joshua Project.
- "Tajiks in Turkmenistan". People Groups.
- Ethnologue report for language code:tgk
- "India – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Turkey – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Israel – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Saudi Arabia – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Oman – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Syria – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Yemen – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- Lee, Hayeon. "Little Iran in Lebanon?". NOW Lebanon. Archived from the original on 19 April 2011. Retrieved 19 November 2011.
- "Georgia – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Japan – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Persian in Malaysia". Joshua Project. Retrieved 19 January 2021.
- "The Persian Diaspora". www.farsinet.com. Retrieved 24 January 2021.
- "The Persian Diaspora". Pilot Guides - Travel, Explore, Learn. Retrieved 24 January 2021.
- "Qatar – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Saudi Arabia – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- «گسترش مرزهای فارسیزبانان/ آموزش فارسی در مدارس ۶ کشور جهان». تسنیم. ۱۹ تیر ۱۳۹۵.
- «از وضع زبان فارسی در جهان تا ریاست حداد عادل». ایسنا. ۴ بهمن ۱۳۹۵.
- «وضعیت گسترش زبان فارسی درجهان». مهر. ۲۸ تیر ۱۳۹۵.
- "CIA World Factbook". اطلاعاتنامه جهان. CIA. Retrieved 25 October 2011.
- "Country Profile: Iran" (PDF). US Library of Congress Federal Research Division. Retrieved 12 October 2011.
- "Turkey – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Iraq – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "United Arab Emirates – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Saudi Arabia – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Qatar – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Israel – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Bahrain – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Kuwait – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Oman – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Syria – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Yemen – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- Lee, Hayeon. "Little Iran in Lebanon?". NOW Lebanon. Archived from the original on 19 April 2011. Retrieved 19 November 2011.
- "Azerbaijan – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Georgia – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Kyrgyzstan – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Kazakhstan – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Turkmenistan – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Pakistan – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "India – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Bangladesh – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Japan – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- H. Pilkington,"Islam in Post-Soviet Russia", Psychology Press, Nov 27, 2002. p. 27: "Among other indigenous peoples of Iranian origin were the Tats, the Talishes and the Kurds"
- T. M. Masti︠u︡gina, Lev Perepelkin, Vitaliĭ Vi͡a︡cheslavovich Naumkin, "An Ethnic History of Russia: Pre-Revolutionary Times to the Present", Greenwood Publishing Group, 1996 . p. 80:""The Iranian Peoples (Ossetians, Tajiks, Tats, Mountain Judaists)"
- V. Minorsky, "Tat" in M. Th. Houtsma et al. , eds. , The Encyclopædia of Islam: A Dictionary of the Geography, Ethnography and Biography of the Muhammadan Peoples, 4 vols. and Suppl. , Leiden: Late E.J. Brill and London: Luzac, 1913–38. Excerpt: Like most Persian dialects, Tati is not very regular in its characteristic features"
- «Tat, Muslim». اتنولوگ. دریافتشده در ۵ بهمن ۱۳۹۹.
- "Do the Talysh and Tat Languages Have a Future in Azerbaijan?" (PDF). University of North Dakota. Retrieved 24 January 2021.
- Richard Foltz, A History of the Tajiks: Iranians of the East, London: Bloomsbury, 2019, p. 186.
- "Germany – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "United Kingdom – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Sweden – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "France – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Population; sex, age, origin and generation, 1 January". Centraal Bureau voor de Statistiek. Retrieved 24 January 2021.
- «رسمیشدن زبان فارسی در مدارس آلمان». اقتصادآنلاین. ۲۵ آبان ۱۳۹۶.
- «گسترش مرزهای فارسیزبانان/ آموزش فارسی در مدارس ۶ کشور جهان». تسنیم. ۱۹ تیر ۱۳۹۵.
- "Russia – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Germany – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "United Kingdom – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "France – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Sweden – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Netherlands – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Austria – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Norway – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Greece – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Ukraine – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Finland – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Belgium – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Spain – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Italy – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Table 53. Languages Spoken At Home by Language: 2017", Language use in the United States, August 2019, U.S. Census Bureau, retrieved February 19, 2016
- "American FactFinder - Results". Factfinder.census.gov. Archived from the original on February 12, 2020. Retrieved May 29, 2017.
- "The number of Iranians who live outside was announced/ 7 countries which have the largest number of Iraninas". Mehr News Agency. 7 September 2012. Retrieved 11 April 2017.
- "Iranian National Organization for Civil Registration: More than 2 million Iranians live in the U.S.A and the U.A.E". Radio Farda. 7 September 2012. Retrieved 11 April 2017.
- "California". Modern Language Association. Retrieved August 11, 2013.
- Ritter, John (September 19, 2001). "'Little Kabul' immigrants apprehensive". USA Today. Retrieved December 30, 2016.
- Robinson, Barbara; Lipson, Julian; Younos, Farid; Mehdi, Mariam (2002). The Afghans: their history and culture. Washington D.C.: Cultural Orientation Resource Center, Center for Applied Linguistics. pp. Chapter 5(B)- The People: The Tajiks and Other Dari-Speaking Groups. OCLC 56081073.
- "Census Profile, 2016 Census". Statistics Canada. February 8, 2017. Retrieved November 4, 2019.
- Canada, Government of Canada, Statistics. "Census Profile, 2016 Census - Toronto [Census metropolitan area], Ontario and Ontario [Province]". www12.statcan.gc.ca. Retrieved 2018-03-13.
- Canada, Government of Canada, Statistics. "Census Profile, 2016 Census - Vancouver [Census metropolitan area], British Columbia and British Columbia [Province]". www12.statcan.gc.ca. Retrieved 2018-03-13.
- Canada, Government of Canada, Statistics. "Census Profile, 2016 Census - Montréal [Census metropolitan area], Quebec and Quebec [Province]". www12.statcan.gc.ca. Retrieved 2018-03-13.
- Canada, Government of Canada, Statistics. "Census Profile, 2016 Census - Toronto [Census metropolitan area], Ontario and Ontario [Province]". www12.statcan.gc.ca. Retrieved 2018-03-13.
- «جایگاه زبان فارسی در کانادا». سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی. دریافتشده در ۵ بهمن ۱۳۹۹.
- "United States – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Canada – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "Language spoken at home". www.profile.id.com.au. Retrieved 24 January 2021.
- "Iran-born)Community Information Summary)" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2 April 2016.
- "The Iran-born Community". Department of Social Services (DSS). Australian Government. Archived from the original on 2 April 2016.
- "2018 Census totals by topic – national highlights (updated)". Statistics New Zealand. 30 April 2020. Retrieved 2 October 2020.
- «Iranian/Persian ethnic group». Statistics New Zealand. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۱-۱۹.
- "Australia – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.
- "New Zealand – People Groups". Joshua Project. Retrieved 21 September 2011.