محرم (خویشاوند)
مَحرَم اصطلاحی در فقه اسلامی است که شامل گروهی از خویشاوندان نزدیک می‌شود که ازدواج با آن‌ها حرام است.
محارم به سه گروه؛ محارم نَسَبی (شامل؛ مادر/پدر و اجداد، فرزندان و نوادگان، خواهر/برادر، خواهر/برادر زادگان، عمه/عمو/خاله/دایی) که از زمان تولد رابطه محرمیت با آن‌ها برقرار است، محارم سببی که بر اثر ازدواج ایجاد می‌شوند (شامل؛ مادر/پدر ِ همسر، فرزند/نوه ِ همسر، همسر ِ فرزند، همسر ِ پدر/مادر ) و محارم رضاعی (که مشابه محارم نسبی است) تقسیم می‌شوند.
رابطه محرمیت، به جز استثنای خواهرزن/شوهر خواهر، در تمامی موارد همیشگی است یعنی ازدواج با مادر زن تا همیشه حرام خواهد بود حتی در صورت جدایی از همسر یا مرگ او. اما در مورد خواهرزن/شوهر خواهر محرمیت در صورت پایان رابطه زوجیت از بین می‌رود.
دست دادن، لبخند زدن یا بوس کردن با نامحرم مطلقاً ممنوع است[1][2] (بوس کردن حرام است[3]). از نظر مراجع، برای گفتگوی زن و مرد نامحرم، فرقی بین گفت و گوی مستقیم و از راه دور وجود ندارد و هیچ تفاوتی در حکم نمی کند و در هر دو مورد، اگر با قصد لذت و ترس افتادن به حرام باشد، اشکال دارد.[4]
محارم نسبی(خونی)
خویشاوندی نسبی عبارت است از خویشاوندی که از تولد یکی از دیگری حاصل شود یا دو نفر که از یک منشا به وجود آمده باشند.
محارم مرد
ازدواج مرد با این افراد حرام است:
محارم سببی
خویشاوندی، ممکن است ناشی از ازدواج باشد. این خویشاوندی را سببی می‌گویند.
محارم مرد
ازدواج مرد با این افراد حرام است:
- مادر و مادربزرگ‌های زن به بالا
- دختر زن (نادختری) و نوه‌های او تا آخر (اگر مرد با زنی ازدواج کند که از شوهر سابق خود دختر دارد، با صرف عقد کردن، این دختر بر شوهر دوم مَحرم نمی‌شود، بلکه محرمیت بین این دختر و شوهر دوم مادرش، بعد از وقوع نزدیکی بین آن زن و شوهر حاصل می‌شود.)
- زن پدر(نامادری)
- زن پسر (عروس)
- نواده‌های پسری زن تا آخر
محارم زن
ازدواج زن با این افراد حرام است:
- پدر و پدر بزرگ‌های شوهر به بالا
- پسرشوهر (ناپسری) و نوه‌های او تا آخر
- شوهر مادر (ناپدری)
- نواده‌های دختری شوهر تا آخر
محارم رضاعی(شیری)
رضاع به معنی شیر خوردن است، طبق شرایطی که در شریعت اسلامی مشخص شده‌است. خویشاوندی رضاعی یعنی خویشاوندی که بین طفل شیر خوار و زنی که او را شیر داده است و بین هر یک از آن‌ها با خویشان دیگر پیدا می‌شود.
- محارم در خویشاوندی رضاعی مشابه با خویشاوندی نسبی است. مثلاً همان طور که در آنجا ازدواج با پدر، مادر، و اجداد ممنوع است و محرمیت برقرار، در قرابت رضاعی نیز چنین است..
واژه‌های محارم درقرآن
به فرهنگ موضوعی قرآن کریم مراجعه شود [5]
جستارهای وابسته
پانویس
- «دست دادن با نا محرم-ارتباط با نامحرم». portal.anhar.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۶-۲۷.
- «حکم دقیق دست دادن با نامحرم». مشرق نیوز. ۲۰۱۴-۰۳-۰۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۶-۲۷.
- «حکم بوسیدن و روبوسی چیست». هدانا. ۱۳۹۴-۰۹-۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۶-۲۷.
- چت کردن با نامحرم در فضای مجازی چه حکمی دارد؟ (۱۳ تیر ۱۳۹۵). «چت کردن با نامحرم در فضای مجازی چه حکمی دارد». باشگاه خبرنگاران جوان. دریافت‌شده در ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۸.
- فرهنگ موضوعی قرآن کریم
