پرواز شماره ۷۹۰۸ هواپیمایی کاسپین
پرواز شماره ۷۹۰۸ هواپیمایی کاسپین یک پرواز تجاری متعلق به هواپیمایی کاسپین بود که از فرودگاه امام خمینی تهران به مقصد ایروان در حال پرواز بود و در ساعت ۱۱:۴۵ قبل از ظهر روز چهارشنبه ۲۴ تیر ۱۳۸۸ در حوالی قزوین بین روستاهای فارسیان و قدیم آباد در بخش مرکزی قزوین به طرز مشکوکی سقوط کرد.
![]() هواپیمای توپولف تی یو-۱۵۴ سانحه دیده | |
خلاصه سانحه | |
---|---|
تاریخ | ۲۴ تیر ۱۳۸۸ |
علت | نقص فنی در موتور هواپیما |
محل حادثه | ۳۶°۸′۳۳″ شمالی ۴۹°۵۹′۳۸″ شرقی |
مسافرین | ۱۵۳ |
خدمه | ۱۵ |
کشتهشدگان | ۱۶۸ |
بازماندگان | ۰ |
نوع هواپیما | توپولف تی یو-۱۵۴ |
استفادهکننده | هواپیمایی کاسپین |
شماره دم | EP-CPG |
مبدا | فرودگاه بینالمللی امام خمینی، تهران، ایران |
مقصد | فرودگاه بینالمللی زوارتنوتس، ایروان، ارمنستان |
در این سانحه کلیه ۱۶۸ سرنشین هواپیما شامل ۱۵۳ مسافر و ۱۵ خدمه آن جان باختند.[1][2]
هواپیما
هواپیمایی که در این سانحه سقوط کرد از نوع توپولف تی یو-۱۵۴ بودهاست که توسط هواپیمایی کاسپین مورد استفاده قرار میگرفت. این هواپیما در سال ۱۹۸۷ وارد به خدمت شدهبود.[3]
سقوط

این هواپیما ۱۶ دقیقه پس از آنکه از فرودگاه امام برخاست در نزدیکی دشتهای کشاورزی قزوین با زمین برخورد کرد در این سانحه کلیه ۱۶۸ سرنشین هواپیما شامل ۱۵۳ نفر مسافر و پانزده نفر خدمه و کادر پرواز کشته شدند، شدت حادثه به حدی بود که ۶ هکتار از اراضی زراعی این منطقه نیز دچار حریق شد. در محل برخورد هواپیما با زمین گودال عظیمی به قطر ۶۰ تا ۷۰ متر ایجاد شد.
بر اساس اطلاعات رسیده از این هواپیما و بنا به اظهارات مومنیرخ مدیرعامل شرکت فرودگاههای کشور، در زمان سقوط هواپیما هیچ مکالمهای مبنی بر نقص فنی با برج مراقبت به ثبت نرسیدهاست.[4]
به گفته شاهدان عینی دقایقی پیش از سقوط هواپیما آتش گرفته بود و تلاش خلبان برای نشستن روی زمین بینتیجه بود و منجر به چرخ زدن هواپیما در حوالی شهرک اقبالیه شد و در حال دور زدن نیز به ناگاه پس از آتش گرفتن دم هواپیما در مزارع گندم سقوط میکند.
شاهدان عینی همچنین از پراکنده شدن وسایلی همچون کیف، کفش، کارت ویزیت، کیف جیبی و وسایل شخصی مسافران خبر میدهند.[4]
احمد مجیدی رئیس کارگروه ویژه بررسی سانحه سقوط هواپیمای کاسپین در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبری فارس «توانا»، تصریح کرد: این هواپیما پرواز خود را در ساعت ۱۱:۳۳ روز چهارشنبه از فرودگاه امام خمینی آغاز کرده بود که در ۷۵ مایلی فرودگاه امام خمینی، در ساعت ۱۱:۵۰ دقیقه از صفحه رادار محو شد و این در حالی است که تا آن زمان تحت پوشش سه سیستم رادار بودهاست. وی تأکید کرد: خلبان پرواز در آخرین مکالمات خود با فرودگاه اعلام کرده بود که پرواز بدون هیچ مشکلی انجام شدهاست و با کادر رادار فرودگاه خداحافظی کرده بود.[5]
کشتهشدگان
طبق گزارشها از ۱۶۸ مسافر این پرواز، ۳۸ تن ایرانیالاصل (شامل ۲ تن از خدمه)،[6] ۴۰ تن شهروند ایرانی ارمنیتبار،[7] ۲ گرجستانی، ۲ کانادایی،[8] ۲ ایرانی-استرالیایی[9] و همچنین ۲ ایرانی-آمریکایی بودهاند.
مسافران سرشناس
- اعضای تیم ملی جودو نوجوانان ایران[10][11]
- لون داویدیان نماینده دوره ششم مجلس شورای اسلامی[12]
- ناتلا نیکولاوا، همسر سفیر گرجستان در ایران.[13]
- عبدی یمینی آهنگساز مشهور و سازندهٔ بسیاری از آثار داریوش، منصور، شهیار قنبری و…[14]
- مارتیک درآوانسیان پایهگذار رشته ارتوپدی فنی ایران[15]
هویت جعلی سه تن از اعضای تیم جودو نوجوانان
پس از چند روز مشخص شد که سه تن از نوجوانان جودوکا که با این هواپیما عازم مسابقات جودو در ایروان بروند زنده هستند و در واقع سه جودوکای دیگر به جای آنها و با هویت آنها به مسابقه اعزام شده بودند. این افراد عبارت بودند از: وحید باقرپور با هویت یحیی باقرپور، مجتبی عزیزاللهی با هویت مصیب عزیزاللهی (هر دو پسرعمو) و محمد ملکشاهی با هویت ایمان زینی وند. این افراد که از قهرمانان رده نوجوانان قبل از سال ۱۳۸۳ بودند همگی سن بالاتری داشتند و یکی از آنها کارت پایان خدمت سربازی هم داشت. این جودوکاها دیگر تمایلی به شرکت در رده نوجوانان نداشتند اما به اصرار کادر فنی مجدداً در ترکیب نوجوانان قرار گرفتند. رئیس فدراسیون جودو ابتدا این خبر را تکذیب کرد ولی با پیگیری مطبوعات سکوت اختیار نمود. تا اینکه معاون سازمان بازرسی کل کشور زنده بودن سه جودوکار نوجوان و کشتهشدن سه جودوکار بزرگسال در هواپیما را تأیید کرد.[16] قابل ذکر است که در تشیع جنازه نمادینی که در استان لرستان انجام شد، روی بعضی از تصاویر چاپ شده توسط خانوادههای کشته شدگان، علاوه بر اسامی غیرواقعی اسامی اصلی این جودوکاها و همچنین در خصوص ایمان زینی وند، نام خانوادگی ملکشاهی به عنوان نام اصلی در پرانتز ذکر شده بود.[17][18][19]
اسامی کادر پروازی
- استاد خلبان علی اصغر شیر اکبری
- خلبان جواد معصومی
- کمک خلبان مهدی فیروزه سهیل
- گارد امنیت پرواز علی محمودی
- مهندس پرواز نیما صالحی رزوه
- مهندس فنی گرگوری بارساغیان
- مهندس فنی سورن موقومونیان
- سرمهماندار سیدعباس قائم مقامی
- مهماندار ارشد امیر علی ملکی نژاد
- مهماندار ارشد فرشته سماکی رحمت
- مهماندار ارشد ساناز اصلانی
- مهماندار مریم فرهادی
- مهماندار مریم کمانی
جانباختگان ایرانی ارمنیتبار
در این سانحه ۴۰ تن از هموطنان ایرانی ارمنیتبار نیز کشته شدند.[7]
واکنشها
در پی این حادثه محمود احمدینژاد رئیسجمهور سابق ایران،[20] علیاکبر هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس خبرگان رهبری و مجمع تشخیص مصلحت نظام،[21] علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی[22] محمود هاشمی شاهرودی ریس قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران،[23] و میرحسین موسوی نخستوزیر سابق ایران،[24] وقوع این حادثه را تسلیت گفته و با بازماندگان ابراز همدردی کردند.
آمریکا، روسیه، لبنان، آذربایجان و ونزوئلا با صدور بیانیههایی، حادثه سقوط هواپیمای مسافربری ایران در مسیر پرواز به سوی ارمنستان را به خانوادههای قربانیان تسلیت گفتند.[25] همچنین در ارمنستان یک روز عزای عمومی اعلام شد.[26]
آمریکا
یان کلی سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا با صدور بیانیهای گفت:
آمریکا مراتب همدردی خود را با خانوادههای افرادی که در حادثه سقوط هواپیمای شرکت هواپیمایی کاسپین کشته شدند، اعلام میدارد[26]
جمهوری آذربایجان
در میان کشورهای همسایه ایران آذربایجان پیام تسلیتی را به ریس جمهوری ایران ارسال داشت در بخشی از پیام تسلیت آقای الهام علی اف آمدهاست:
خبر سانحه هوایی در نزدیکی قزوین که قربانیان بسیاری را بر جای گذاشت، آذربایجان را در غم و اندوه فرو برد.[27]
فدراسیون جهانی جودو
ماریوس ویزر رئیس فدراسیون جهانی جودو با ارسال پیامی به فدراسیون جودوی ایران درگذشت اعضای تیم ملی نوجوانان در سانحهٔ هواپیمایی را تسلیت گفت. او در این پیام آوردهاست[28]
از اینکه در سانحه سقوط هواپیما تمامی اعضای تیم ملی نوجوانان ایران جان باختند، ضایعهای اسفناک برای جودو جهان است و من این ضایعه را به خانوادههای آنها و فدراسیون جودو ایران عمیقاً تسلیت میگویم.
دلیل حادثه
جدا شدن یک قطعه از دیسک کمپرسور کمفشار موتور شماره یک هواپیما و برخورد آن قطعه با بدنه و لولههای سوخت هیدرولیکی، موجب از کار افتادن این لولههای سوخت و آتشسوزی در انتهای هواپیما شدهاست.
کارشناسان روس ضمن عدم پذیرش نتایج بررسی طرف ایران، از بررسی و اظهار نظر خودداری نمودهاند.[29]
جستارهای وابسته
منابع
- «سقوط یک هواپیمای مسافربری در قزوین». وبگاه تابناک. ۲۴ تیر ۱۳۸۸. بایگانیشده از اصلی در ۱۸ ژوئیه ۲۰۰۹. دریافتشده در ۱۵ تیر ۱۳۸۸.
- «اسامی کشته شدگان سانحه هوایی اعلام شد». خبرگزاری فارس. ۲۴ تیر ۱۳۸۸. دریافتشده در ۱۵ تیر ۱۳۸۸.
- "Caspian Tupolev apparently crashes minutes after take-off". Flight Global. Retrieved 15 July 2009.
- (فارسی) «سقوط هواپیمای پرواز تهران _ ایروان با ۱۶۸ سرنشین» مقدار
|پیوند=
را بررسی کنید (کمک)، وبگاه تابناک، ۲۴ تیر ۱۳۸۸ بازیابیشده در ۲۴ تیر ۱۳۸۸. - (فارسی) «آخرین اطلاعات درباره حادثه سقوط هواپیمای توپولوف» مقدار
|پیوند=
را بررسی کنید (کمک)، خبرگزاری فارس، ۲۴ تیر ۱۳۸۸ بازیابیشده در ۲۴ تیر ۱۳۸۸. - Worth, Robert F. (July 15, 2009). "168 Feared Dead After Plane Crashes in Iran". New York Times. New York Times. Retrieved July 15, 2009. Unknown parameter
|coauthors=
ignored (|author=
suggested) (help) - "40 Armenians Among Caspian Air Crash Victims". Asbarez. Retrieved 15 July 2009.
- "Iranian plane crash victims include 2 Canadians". CBC. July 16, 2009. Retrieved July 16, 2009.
- "Australians killed in Iran plane fireball". Australian Broadcasting Commission website. Australian Broadcasting Commission. July 16, 2009. Retrieved July 16, 2009.
- "All on board dead in Iran plane crash", presstv.ir, 15 July 2009 Retrieved on 15 July 2009.
- «جودوی ایران به خاک سیاه نشست». بایگانیشده از اصلی در ۱۸ ژوئیه ۲۰۰۹. دریافتشده در ۱۶ ژوئیه ۲۰۰۹.
- «یکی از نمایندگان ادوار مجلس در سانحه سقوط هواپیما جان باخت». وبگاه ایرنا. ۲۴ تیر ۱۳۸۸. بایگانیشده از اصلی در ۱۸ ژوئیه ۲۰۰۹. دریافتشده در ۱۵ ژوئیه ۲۰۰۹.
- «لیست اسامی کروی پروازی و مسافرین پرواز شماره 7908 به مقصد ایروان». بایگانیشده از اصلی در ۱۸ ژوئیه ۲۰۰۹. دریافتشده در ۱۵ ژوئیه ۲۰۰۹.
- درگذشت عبدی یمینی در سقوط توپولف
- «پدر ارتوپدی فنی ایران در سانحه هوایی اخیر درگذشت». وبگاه خبرگزاری فارس. ۲۷ تیر ۱۳۸۸.
- «تخلف مدیران تربیت بدنی اثبات شدهاست؛ معاون سازمان بازرسی: جودوکاران کشته شده زنده هستند». ایلنا. ۷ مرداد ۱۳۸۸.
- هویت اصلی و سوابق سه جودوکای زنده هواپیمای توپولف
- سه تن از لیست مسافران هواپیمای منهدم شده، زندهاند! هویتهای اصلی موجود است
- اعتماد ملی
- «در پیام تسلیت احمدینژاد تأکید شد: وزیر راه، مأمور بررسی علت سقوط هواپیمای مسافربری». ایرنا. ۲۵ تیر ۱۳۸۸. بایگانیشده از اصلی در ۱۸ ژوئیه ۲۰۰۹. دریافتشده در ۱۶ ژوئیه ۲۰۰۹.
- «پیام تسلیت آیتالله هاشمی رفسنجانی در پی سقوط هواپیمای مسافربری ایران». همشری آنلاین. ۲۵ تیر ۱۳۸۸. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژوئیه ۲۰۰۹. دریافتشده در ۱۶ ژوئیه ۲۰۰۹.
- «پیام تسلیت لاریجانی به مناسبت سانحه سقوط هواپیمای مسافربری». خبرگزاری مهر. ۲۵ تیر ۱۳۸۸.
- «پیام تسلیت رئیس قوه قضاییه به مناسبت سانحه سقوط هواپیمای مسافربری». ایسنا. ۲۵ تیر ۱۳۸۸. بایگانیشده از اصلی در ۲۰ ژوئیه ۲۰۰۹. دریافتشده در ۱۶ ژوئیه ۲۰۰۹.
- «پیام مهندس موسوی به مناسبت سانحه دلخراش سقوط هواپیمای مسافربری». قلم نیوز. ۲۹ تیر ۱۳۸۸. بایگانیشده از اصلی در ۲۰ ژوئیه ۲۰۰۹. دریافتشده در ۲۰ ژوئیه ۲۰۰۹.
- «پیام تسلیت کشورهای جهان دربارهٔ حادثه سقوط هواپیمای مسافربری ایران». روزنامه هموطن سلام. ۲۵ تیر ۱۳۸۸.
- «ارمنستان روز پنجشنبه را عزای عمومی اعلام کرد». روزنامه ایرنا. ۲۵ تیر ۱۳۸۸.
- «رئیسجمهوری آذربایجان سانحه سقوط هواپیما در ایران را تسلیت گفت». ایرنا. ۲۵ تیر ۱۳۸۸. بایگانیشده از اصلی در ۲۰ ژوئیه ۲۰۰۹. دریافتشده در ۱۶ ژوئیه ۲۰۰۹.
- «پیام تسلیت رئیس فدراسیون جهانی جودو ویزر: برای همدردی با خانوادههای داغدار به ایران میآیم». ایسنا. ۲۰۰۹-۰۷-۱۶. دریافتشده در ۲۰۱۷-۰۵-۲۵.
- «جام جم». بایگانیشده از اصلی در ۵ مارس ۲۰۱۶. دریافتشده در ۲۸ اوت ۲۰۱۵.
پیوند به بیرون
- لیست اسامی کروی پروازی و مسافرین پرواز شماره ۷۹۰۸ به مقصد ایروان - هواپیمایی کاسپین
- "Ту-۱۵۴М EP-CPG 15 اوت 2009." (Archive) Interstate Aviation Committee. (روسی)
- (انگلیسی) "Meeting Notes Moscow IAC July 6, 2010." (Archive) سازمان هواپیمایی کشوری.
- YouTube - فیلم مراسم تدفین درگذشتگان سقوط پرواز ۷۹۰۸ تهران-ایروان در یوتیوب
- «ویدیو گرامیداشت پرواز شماره ۷۹۰۸ هواپیمایی کاسپین». دریافتشده در ۲۸ سپتامبر ۲۰۱۷.