کنش متقابل نمادین
کنش متقابل نمادین (به انگلیسی: Symbolic Interactionism) یک نظریه جامعهشناختی است که از ملاحظات عملی و اشاره به استفاده خاص مردم از گویش برای ایجاد تصاویر و پیامدهای عادی، برای کسر و مکاتبه با دیگران گسترش مییابد.[1] به عبارت دیگر، این یک چارچوب مرجع برای درک بهتر چگونگی تعامل افراد با یکدیگر برای ایجاد جهانهای نمادین است و در عوض، این جهانها چگونه رفتارهای فردی را شکل میدهند.[2] این چارچوبی است که به درک چگونگی حفظ و ایجاد جامعه از طریق تعاملات مکرر بین افراد کمک میکند. روند تفسیری که بین تعاملات رخ میدهد به ایجاد و بازآفرینی معنا کمک میکند. این درک و تفسیر مشترک معانی است که بر تعامل بین افراد تأثیر میگذارد. افراد بر اساس فرضیه درک مشترک معنا در متن اجتماعی خود عمل میکنند؛ بنابراین، تعامل و رفتار از طریق معنای مشترکی تنظیم میشود که اشیا و مفاهیم به آنها پیوستهاند. از این دیدگاه، مردم در هر دو محیط طبیعی و نمادین زندگی میکنند.
کنش متقابل نمادین از یک دیدگاه جامعهشناختی ناشی میشود که در اواسط قرن بیستم شکل گرفت و همچنان در برخی از رشتهها تأثیرگذار است. به ویژه در جامعهشناسی خرد و روانشناسی اجتماعی از اهمیت ویژهای برخوردار است. این فلسفه از فلسفه عملگرایی آمریکایی و بهویژه از کار جورج هربرت مید به عنوان یک روش عملی برای تفسیر تعاملات اجتماعی گرفته شدهاست.[3]
ر. کالینز کنش متقابل نمادین را به عنوان مطالعه روش ایجاد جهان اجتماعی از طریق تعامل بین افراد و محیط آنها میداند.[4]
جامعهشناسی |
---|
نمای کلی |
|
روشهای پژوهش اجتماعی |
|
|
|
جامعه شناسان |
|
فهرست |
|
تاریخچه
مفروضات، مقدمات و روش پژوهش
مفروضات
بیشتر کنش متقابلگرایان نمادین باور دارند واقعیت فیزیکی در واقع با تعاریف اجتماعی فرد وجود دارد و تعاریف اجتماعی بهطور جزئی یا در رابطه با چیزی «واقعی» ایجاد میشوند؛ بنابراین مردم مستقیماً به این واقعیت پاسخ نمیدهند بلکه به درک اجتماعی واقعیت پاسخ میدهند. به عنوان مثال، آنها بهطور غیرمستقیم از راه نوعی فیلتر که از دیدگاههای مختلف افراد تشکیل شدهاست، به این واقعیت پاسخ میدهند. این بدان معناست که انسانها نه در فضای فیزیکی متشکل از واقعیتها بلکه در «جهان» وجود دارند که فقط از «اشیا» تشکیل شدهاست.
سه فرض در چهارچوب کنش متقابل نمادین:[5]
- افراد از طریق فرایند ارتباط معنی سازی میکنند.
- خودپنداره انگیزهای برای رفتار است.
- رابطه منحصر به فردی بین فرد و جامعه وجود دارد.
مقدمات
با تعریف برخی از مفروضات اساسی کنش متقابل نمادین، لازم است به مقدماتی پرداخته شود که هر فرض پشتیبانی میکند. براساس نظر بلومر (۱۹۶۹)، سه فرضیه وجود دارد که میتوان از مفروضات فوق استخراج کرد:[6]
۱)"انسانها براساس معانی که برای چیزها قایل میشوند نسبت به اشیا عمل میکنند."
فرض اول شامل همه چیزهایی است که یک انسان ممکن است در دنیای خود یادداشت کند، از جمله اشیا فیزیکی، اعمال و مفاهیم. اساساً، افراد براساس معانی شخصی که فرد قبلاً به این موارد دادهاست، نسبت به اشیا و دیگران رفتار میکنند. بلومر سعی داشت بر معنای رفتارهای فردی، به ویژه صحبت کردن، توضیحات روانشناختی و جامعهشناختی برای این اعمال و رفتارها تأکید کند.[7]
۲) "معنای چنین چیزهایی از کنش متقابل اجتماعی فرد با دیگران و جامعه مشتق یا ناشی میشود."[8]
مقدمه دوم توضیح میدهد که معنای چنین چیزهایی از کنش متقابل اجتماعی فرد با انسانهای دیگر ناشی میشود یا ناشی از آن است. بلومر، بدنبال مید، ادعا کرد که مردم بهجای اینکه فقط به اقدامات یکدیگر واکنش نشان دهند، با تفسیر یا تعریف اقدامات یکدیگر کنش متقابل میکنند. "پاسخ" آنها مستقیماً به اعمال یکدیگر داده نمیشود بلکه در عوض بر اساس معنایی است که آنها برای چنین اعمالی قایل هستند؛ بنابراین، کنش متقابل انسان با استفاده از نمادها و دلالتها، با تفسیر یا با اطمینان یافتن از معنی اعمال یکدیگر صورت میگیرد. معنی امری بدیهی تلقی میشود و به عنوان عنصری غیرمهم که نیازی به بررسی ندارد کنار گذاشته میشود یا به عنوان یک پیوند خنثی صرف یا یکی از زنجیرههای علی بین علل یا عوامل مسئول رفتار انسان و این رفتار به عنوان محصول چنین عواملی تلقی میشود.
۳) "معانی یک فرایند تفسیری مورد استفاده قرار میگیرد و شخص از آن در برخورد با مواردی استفاده میکند که با آن روبرو میشود."
روش پژوهش
اکثر پژوهشهای کنش متقابلی از روشهای تحقیق کیفی، مانند مشاهده همراه با مشارکت، برای مطالعه جنبههای تعامل اجتماعی یا خود افراد استفاده میکنند. مشاهده همراه با مشارکت به پژوهشگران اجازه میدهد تا به نمادها و معانی دسترسی پیدا کنند، همانطور که در آثار هنری جهان هوارد بکر و آرلی هوچشیلد در قلب مدیریت شده وجود دارد.[9] آنها استدلال میکنند که تماس نزدیک و غوطهوری در فعالیتهای روزمره مشارکت کنندگان برای درک معنای اعمال، تعریف موقعیتها و فرایندی ضروری است که بازیگران با تعامل خود شرایط را ایجاد میکنند. به دلیل این تماس نزدیک، تعاملات نمیتوانند کاملاً از تعهدات ارزشی آزاد شوند. در بیشتر موارد، آنها از ارزشهای خود در انتخاب اینکه چه چیزی را مطالعه کنند استفاده میکنند. با این حال، آنها میخواهند در چگونگی انجام پژوهش عینی باشند؛ بنابراین، رویکرد کنش متقابل نمادین یک جهتگیری در سطح خرد است که بر تعامل انسان در موقعیتهای خاص متمرکز است.
پنج ایده اصلی
براساس نظر جوئل م. شارون (۲۰۰۴) پنج ایده اصلی برای کنش متقابل نمادین وجود دارد:[10]
- "انسان باید به عنوان یک فرد اجتماعی درک شود. این جستجوی مداوم برای کنش متقابل اجتماعی است که ما را وادار به انجام کاری میکند. به جای تمرکز روی فرد و شخصیت او یا در چگونگی ایجاد جامعه یا وضعیت اجتماعی رفتار انسان، کنش متقابل نمادین بر فعالیتهایی متمرکز است که بین بازیگران انجام میشود. کنش متقابل واحد اصلی مطالعه است. افراد از طریق کنش متقابل ایجاد میشوند؛ جامعه نیز از طریق کنش متقابل اجتماعی ایجاد میشود. آنچه که ما انجام میدهیم به کنش متقابل با دیگران در اوایل زندگی ما بستگی دارد و این به فعل و انفعالات ما بستگی دارد. کنش متقابل اجتماعی در کارهایی که انجام میدهیم مهم است. اگر میخواهیم علت را بفهمیم بر کنش متقابل اجتماعی تمرکز کنید.
- انسان را باید به عنوان موجودی متفکر درک کرد. کنش انسانی نه تنها کنش متقابل در میان افراد بلکه کنش متقابل درون فردی است. این ایدهها یا نگرشها یا ارزشهای ما نیستند که به اندازه روند مداوم و مداوم تفکر مهم باشند. ما به سادگی مشروط نیستیم، ما صرفاً موجوداتی نیستیم که تحت تأثیر اطرافیان قرار بگیریم، ما صرفاً تولیدات جامعه نیستیم. ما، تا هسته اصلی خود، حیواناتی هستیم که فکر میکنیم، در هنگام کنش متقابل با دیگران، همیشه با خودمان صحبت میکنیم. اگر میخواهیم علت را درک کنیم، بر تفکر انسان تمرکز کنید.
- انسانها محیط خود را مستقیماً درک نمیکنند، در عوض، انسان وضعیتی را تعریف میکند که در آن قرار دارد. ممکن است یک محیط در واقع وجود داشته باشد ولی تعریف ما از آن مهم است. تعریف به سادگی بهطور تصادفی اتفاق نمیافتد. در عوض، نتیجه کنش متقابل و تفکر اجتماعی مداوم است.
- علت عمل انسان نتیجه آن چیزی است که در وضعیت فعلی ما اتفاق میافتد. علت در کنش متقابل اجتماعی فعلی، تفکر فعلی و تعریف فعلی آشکار میشود. این برخوردهای جامعه با ما در گذشته نیست که باعث عمل میشود و نه تجربه گذشته ماست که باعث میشود. در عوض، کنش متقابل اجتماعی، تفکر، تعریفی از وضعیتی است که در زمان حال رخ میدهد. گذشته ما اساساً وارد عمل ما میشود زیرا به آن فکر میکنیم و آن را در تعریف وضعیت فعلی به کار میبریم.
- انسانها در ارتباط با محیط خود به عنوان موجودی فعال توصیف میشوند. کلماتی مانند شرطی کردن، پاسخ دادن، کنترل شده، زندانی و شکل گرفته برای توصیف انسان در تعامل نمادین استفاده نمیشود. برخلاف دیگر دیدگاههای علمی - اجتماعی، تصور نمیشود که انسان نسبت به محیط پیرامون خود منفعل باشد بلکه بهطور فعال در کاری که انجام میدهد نقش دارد."
مضمون کنش متقابل مرکزی
چهار اصلِ اسنو
با توجه به کارهای پیشین بلومر، دیوید اس. اسنو، استاد جامعهشناسی در دانشگاه کالیفرنیا، ارواین، چهار اصل جهتگیری گستردهتر و حتی اساسیتر را پیشنهاد میکند: اختیار انسان، تعیین کنش متقابلی، نمادسازی و ظهور. اسنو از این چهار اصل به عنوان مبانی موضوعی برای شناسایی و بحث در مورد مشارکت در مطالعه جنبشهای اجتماعی استفاده میکند.
- اختیار انسانی: بر شخصیت فعال، اراده، هدفجویی بازیگران انسانی تأکید دارد. تأکید بر عملکرد توجه را بر آن دسته از اقدامات، رویدادها و لحظات زندگی اجتماعی معطوف میدارد که عمل فاعلانه بهویژه قابل لمس است.
- تعیین کنش متقابلی: مشخص میکند که درک موضوعات اصلی تجزیه و تحلیل، خواه خود مفاهیم، هویتها، نقشها، عملکردها یا حتی جنبشهای اجتماعی باشند. اساساً این بدان معناست که هیچیک از افراد، جامعه، خود یا دیگران فقط در ارتباط با یکدیگر وجود ندارند و بنابراین فقط از طریق کنش متقابل آنها کاملاً قابل درک است.
- نمادسازی: فرایندهایی را نشان میدهد که از طریق آنها رویدادها و شرایط، مصنوعات، افراد و سایر ویژگیهای محیطی که معانی خاصی به خود میگیرند، تقریباً فقط به یک اشیای جهتگیری تبدیل میشوند. رفتار انسان تا حدی منوط به آن چیزی است که هدف جهتگیری نماد یا معنی آن است.
- ظهور: با تمرکز بر جنبه فرایند و غیرعادی زندگی اجتماعی، نه تنها بر سازمان و بافت زندگی اجتماعی بلکه معنا و احساسات مرتبط نیز تمرکز میکند. اصل ظهور ما را نه تنها به احتمال شکلهای جدید زندگی اجتماعی و معنای نظام بلکه به تحولات موجود در اشکال موجود سازمان اجتماعی نشان میدهد.[11]
انتقادات
کنش متقابلگرایان نمادین اغلب مورد انتقاد قرار میگیرند که در روش پژوهش بیش از حد امپرسیونیست و در نظریههای خود تا حدودی غیرسیستماتیک هستند. گفته میشود این نظریه، یک نظریه علمی نیست بلکه چارچوبی برای بسیاری از نظریههای مختلف دیگر است. بعلاوه، برخی از نظریهپردازان به سبب عدم آزمونپذیری، با نظریه کنش متقابل نمادین مسئله دارند. این مخالفتها، همراه با تمرکز نسبتاً ضعیف پژوهشهای کنش متقابلی در کنش متقابل گروههای کوچک و سایر مسایل روانشناختی اجتماعی، اردوگاه کنش متقابلگرایی را به موقعیتی ضعیف در میان جامعهشناسان (هرچند یک اقلیت نسبتاً قابل توجه) کاهش دادهاست. بیشتر این انتقادات در دهه ۱۹۷۰ در ایالات متحده هنگامی مطرح شد که رویکردهای کمی جامعهشناسی غالب بود و شاید مشهورترین آنها الوین گولدنر باشد.[12]
زبان
زبان به عنوان منبع تمام معانی در نظر گرفته میشود.[13] بلومر چندین ویژگی اصلی کنش متقابلگرایی اجتماعی را روشن میکند. اکثر مردم چیزها را براساس تکلیف و هدف تفسیر میکنند. کنش متقابل پس از مشخص شدن معنای چیزی اتفاق میافتد. این مفهوم معنا همان چیزی است که شروع به ساخت چارچوب واقعیت اجتماعی میکند. بلومر با همسویی واقعیت اجتماعی پیشنهاد میکند که زبان معنای تعامل است. ارتباطات، به ویژه در قالب کنش متقابلگرایی نمادین با زبان ارتباط دارد. زبان انواع و اقسام ارتباطات، کلامی و غیرکلامی را آغاز میکند. بلومر این منبع معنا را به عنوان ارتباطی تعریف میکند که ناشی از کنش متقابل اجتماعی است که افراد با یکدیگر دارند.
انجمن مطالعه کنش متقابل نمادین
انجمن مطالعه کنش متقابل نمادین (SSSI)[14] یک سازمان حرفهای بینالمللی برای دانشمندانی است که علاقهمند به مطالعه کنش متقابل نمادین هستند. SSSI همزمان با نشست انجمن جامعهشناسی آمریکا (ASA) و انجمن مطالعه مسایل اجتماعی یک کنفرانس برگزار میکند. این کنفرانس معمولاً در ماه اوت برگزار میشود و SSSI هر بهار سمپوزیوم Couch-Stone را برگزار میکند. انجمن بورس تحصیلی سفر را برای اعضای دانشجویی فراهم میکند که علاقهمند به شرکت در کنفرانس سالانه هستند.[15] در کنفرانس سالانه SSSI در دستههای مختلف کنش متقابل نمادین جوایز را اهدا میکند. بعلاوه، برخی از جوایز به اعضای دانشجویی جامعه تعلق میگیرد. جایزه خودکارشناسی و روایت شخصی الیس-بوچنر سالانه توسط وابسته SSSI انجمن ارتباطات ملی برای بهترین مقاله، مقاله یا فصلی از کتاب در مورد اتنوگرافی و پژوهشهای روایت شخصی اهدا میشود. این جایزه به نام کارشناسان مشهور صنعت خودرو، کارولین الیس و آرت بوچنر نامگذاری شدهاست. این انجمن همچنین یک فصلنامه را تحت عنوان «کنش متقابل نمادین»[16] حمایت مالی میکند و یک خبرنامه با نام «یادداشتهای SSSI» منتشر میکند.[17] SSSI همچنین دارای یک شعبه اروپایی است[18] که کنفرانسی سالانه را ترتیب میدهد که کنش متقابلگرایان نمادین اروپا را ادغام میکند.
جستارهای وابسته
- سازهگرایی (نظریه یادگیری)
- مدیریت تاثیرگذاری
- اروینگ گافمن
- دیگری تعمیمیافته
- خود آینه سان
- جورج زیمل
- جورج هربرت مید
- نظریه برچسب
- کنش متقابلگرایی
- ماسه بازی
- بازی درمانی
- کنش اجتماعی
- کنش متقابل اجتماعی
برای مطالعهٔ بیشتر
- Atkinson, Paul, and William Housley. 2003. Interactionism. London: SAGE. (https://us.sagepub.com/en-us/nam/interactionism/book208816)
- Altheide. David L. 2013 "Terrorism and the national security university: Public order redux." 40th Anniversary of Studies in Symbolic Interaction, Emerald.
- Blumer, Herbert. 1962. "Society as Symbolic Interaction." In Human Behavior and Social Process: An Interactionist Approach, edited by Arnold M. Rose. Houghton-Mifflin. (Reprinted in Blumer, 1969).
- Blumer, Herbert. 1971. "Social Problems as Collective Behavior." Journal of Economics and Sociology.
- Brissett, Edgley. .1974. Life as Theater. Chicago.
- Carter, Michael J. , and Celine Fuller. 2015. "Symbolic Interactionism." Sociopedia. DOI: 10.1177/205684601561.
- Handberg, Charlotte, Sally Thorne, Julie Midtgaard, Claus Vinther Nielsen, and Kirsten Lomborg. 2015. “Revisiting symbolic interactionism as a theoretical framework beyond the grounded theory tradition. ” Qualitative Health Research 25(8):1023–32. DOI:10.1177/1049732314554231.
- Johnson, John J. 2013. "The contributions of the California Sociologies to the diversity and development of symbolic interaction" 40th Anniversary of Studies in Symbolic Interaction. Emerald.
- Jeon, Yun‐Hee. 2004. "The Application of Grounded Theory and Symbolic Interactionism." Scandinavian Journal of Caring Sciences 18(3):249–56
- Lehn, Dirk vom, and Will Gibson. 2011. "Interaction and Symbolic Interactionism." In Symbolic Interaction. Society for the Study of Symbolic Interaction.
- Liamputtong, Pranee, and Douglas Ezzy. 2005. Qualitative Research Methods. New York: Oxford University Press.
- Milliken, P. J. , and Rita Schreiber. 2012. "Examining the nexus between grounded theory and symbolic interactionism." International Journal of Qualitative Methods 11(5):684–96.
- Manning, Philip, and David R. Maines. 2003. "Editorial Introduction: Theory and Method in Symbolic Interactionism." Symbolic Interaction 26(4):497–500. ProQuest Central; Research Library; Sociological Abstracts.
- Plummer, Ken. n.d. A World in the Making: Symbolic Interactionism in the Twentieth Century. Print.
- Plummer, Kenneth. 1975. Sexual Stigma: An Interactionist Account. London: Routledge and Kegan Paul.
- Rock, Paul Elliott. 1979. The Making of Symbolic Interactionism. London: Palgrave Macmillan. (https://www.palgrave.com/gp/book/9781349040841)
- Schneider Christopher J. , and Daniel Trottier. 2013. "Social media and the 2011 Vancouver riot" 40th Anniversary of Studies in Symbolic Interaction. Emerald.
- Vannini, Phillip. 2011. "Nonrepresentational theory and symbolic interactionism: Shared perspectives and missed articulations." Symbolic Interaction 32(3): 282–6. DOI:10.1525/si.2009.32.3.282.
منابع
- Hall, Peter M. (2007). "Symbolic Interaction". Blackwell Encyclopedia of Sociology. doi:10.1002/9781405165518.wbeoss310. ISBN 978-1-4051-2433-1.Jump up to: a b
- West, Richard L. ; Turner, Lynn H. Introducing Communication Theory: Analysis and Application (6th ed.). New York. ISBN 978-1-259-87032-3. OCLC 967775008.Jump up to: a b c
- Caglar, Sebnem; Alver, Fusun (2015). "The impact of symbolic interactionism on research studies about communication science". International Journal of Arts and Sciences. 8: 479–84. ProQuest 1768593872.
- "Symbolic interactionist perspective on linking privacy and identity in social networking sites". Conference Papers- International Communication Association: 1–27. 2012.Jump up to: a b c d e
- West, Richard L. ; Turner, Lynn H. Introducing Communication Theory: Analysis and Application (6th ed.). New York. ISBN 978-1-259-87032-3. OCLC 967775008. Jump up to: a b c
- Blumer, Herbert (1969). Symbolic Interactionism: Perspective and Method. Englewood Cliffs, N.J. : Prentice-Hall. ISBN 978-0-13-879924-3. OCLC 18071.
- Blumer, Herbert (1969). Symbolic Interactionism: Perspective and Method. Englewood Cliffs, N.J. : Prentice-Hall. ISBN 978-0-13-879924-3. OCLC 18071.
- Blumer, Herbert (1969). Symbolic Interactionism: Perspective and Method. Englewood Cliffs, N.J. : Prentice-Hall. ISBN 978-0-13-879924-3. OCLC 18071.
- "Symbolic Interactionism". www.encyclopedia.com. International Encyclopedia of Marriage and Family. Retrieved 2011-09-20.
- Charon, Joel M. (2004). Symbolic Interactionism: An Introduction, An Interpretation, An Integration. Boston: Pearson. p. 31. ISBN 978-0-13-605193-0.
- Reynolds, Larry T. , and Nancy J. Herman-Kinney. 1958(2003). Handbook of Symbolic Interactionism. Walnut Creek, Calif. : AltaMira Press. ISBN 978-0-7591-0092-3. OCLC 51059349.
- Gouldner, Alvin Ward (1971). The Coming Crisis of Western Sociology. London: Heinemann. ISBN 978-0-435-82150-0. OCLC 16192914.
- Garfinkel, Harold (1967). Studies in Ethnomethodology. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall. ISBN 978-0-7456-0005-5. OCLC 356659.
- "About SSSI". Society for the Study of Symbolic Interaction. 2020. Retrieved 27 March 2020.Jump up to: a b
- "Society for the Study of Symbolic Interaction". Archived from the original on June 7, 2007.
- "Royal Roads University Research Portal". Archived from the original on 25 June 2007.
- "Society for the Study of Symbolic Interaction". Archived from the original on June 7, 2007.
- "The European Society for the Study of Symbolic Interaction (EU SSSI)". www.eusssi2017.uni.lodz.pl. Retrieved 2018-09-22.