تاژک
تاژَک یا فلاژل زائده های سلولی بلند و درازی هستند که در ارگانیسم های تک سلولی به طور متفاوتی وجود دارند مانند تاژک داران .آنها عملکرد موتوری دارند و بیشتر در باکتریهای گرم منفی مانند باسیل ها دیده میشوند . از آنجا که باکتری های گرم مثبت به شکل کوکسی ها هستند و محیط های خشک را ترجیح میدهند. تاژک در برخی خانوادههای باکتریایی دارای خواص آنتی ژنتیکی بالایی میباشد و طبقهبندی این سری باکتریها بر اساس خواص باکتریایی تاژک آنها میباشد.[1]
برخی یوکاریوتها از گروه دوتاژکان و برخی از تکتاژکان هستند.
ساختار
بازده تاژکها نزدیک به ۱۰۰ درصد یعنی ۹۹٫۹۹۹۹٪ میباشد.[1] اساس ساختار تاژک سلولهای یوکاریوتی یک اسکلت ریزلولهچهای (میکروتوبولی) است که در غشاء محصور و به ساقه مژکی معروف است. ساقه مژکی را با فرمول ۲ + ۹ نمایش میدهند و به این معنی که ۹ جفت ریزلولهچه محیطی، یک جفت ریزلولهچه مرکزی را دربر گرفتهاند. حرکت تاژک یوکاریوتی به صورتهای گوناگون صورت میگیرد که معمولاً حرکت از نوع موجی است.
تاژک در باکتریها از تجمع زیر واحدهای پروتئینی به نام فلاژلین تشکیل میشود که یک ساختمان تو خالی دارد.
هر تاژک از سه بخش تشکیل شده است .
رشته مارپبچ (Filament)،
قلاب (Hook)
جسم پایهای (Basal body)
....
رشته مارپیچ . معرف طولانی ترین بخش و پایانه است متشکل شده از یک سری زیرواحد های پروتئینی به نام فلاژلین که خاصیت آنتی ژنی دارد .
قلاب تشکیل شده تنها از یک تک پروتئین که رشته ی مارپیچ را به جسم پایه ای متصل میکند . جسم پایهای در غشای پلاسمایی قرار میگیرد جایی که از آن انرژی لازم را بدست می آورد , تشکیل شده از زیر واحدهای مختلف حداقل از پانزده پروتئین گوناگون که با هم جمع میشوند برای تشکیل طولانی ترین بخش , در ادامه فلاژل میله و چهار حلقه در باکتری های گرم منفی و دو حلقه در باکتری های گرم مثبت وجود دارد که این تفاوت تعداد حلقه های به دلیل ترتیب لایه های سطحی است .
حلقه ها در باکتری های گرم منفی شامل L, P , S, M و در گرم مثبت ها شامل P , M هستند که بین آنها پروتئین وجود دارد و عملکرد اتصال رشته مارپیچ به ساختاری سطحی و به حرکت انداختن فلاژل را دارند .
بین آنها پروتئین های MOT که عملکرد موتور فلاژل و FLI که عملکرد مبدل موتور را دارند .
جستارهای وابسته
منابع
- «تاژک باکتری ها». بایگانیشده از اصلی در ۱۲ نوامبر ۲۰۱۱. دریافتشده در ۱۲ سپتامبر ۲۰۱۰.
- Lindemann C (4 April 2008). "Mechanisms of sperm motility". Oakland University. Retrieved 18 May 2008.