دیواره سلول
دیواره سلول یا دیواره سلولی دیوارهای محکم و انعطافپذیر است که غشاء سلولهای برخی از جانداران را احاطه کرده و از آن محافظت میکند. دیوارهٔ سلول فاقد تراوایی انتخابی است و به راحتی آب و برخی مواد حلشده در آن را از خود عبور میدهد. با این وجود، مولکولهای درشت نمیتوانند عبور کنند.
این لایه علاوه بر محافظت از سلول و غشاء سلولی، به سلول توانایی منعطف شدن میدهد، و مانع از ترکیدن آن به هنگام تورژسانس (ورود آب زیاد به سیتوپلاسم) میشود.
دیوارههای سلولی در اکثر باکتری ها به جز چند استثنا (مثل مایکوپلاسما) موجود است و جنس دیواره عموماً از پپتیدوگلیکان است. در باستانیان و جلبک ها از جنس گلیکوپروتئین و پلی ساکارید، در قارچ ها بیشتر متشکل از کیتین و در گیاهان ترکیب عمده آن از جنس سلولز می باشد؛ از این رو به دیواره سلولی در یاخته های گیاهی دیواره سلولزی نیز گفته می شود.
لایههای دیواره سلولی
تیغه میانی: آخرین لایه است. یک لایه مشترک منفذ دار بین دو سلول در همهٔ بافتهای گیاهی است که به صورت وزیکولهایی در هنگام سیتوکینز توسط دستگاه گلژی ساخته شده است. تیغه میانی قدیمیترین دیواره است و نسبت به غشای سلول از سایر دیوارهها دورتر است؛ و همچنین از جنس پکتیکی و پروتئینی میباشد.
دیواره اولیه: پس از تیغه میانی قرار داشته و شامل چوببستهایی از جنس میکروفیبریلهای سلولزی است که در تودهای ژل مانند از جنس ترکیبات پکتیکی، همیسلولز و گلیکوپروتئین قرار دارد.
دیواره ثانویه: این لایه پس از رشد سلولی ساخته میشود و ساختمانی مستحکم از جنس ترکیبات سلولزی، همیسلولز و لیگنین دارد.
لان: دیواره سلولی در بعضی نقاط نازکتر میشود که محل مبادله ی مواد می باشد و به آن قسمت لان گفته میشود.
پلاسمودسم : برخی بخش ها در دیواره ی اسکلتی بین دو سلول مجاور سوراخ است به طوریکه سیتوپلاسم یک سلول به سلول کناری جریان میابد؛ به این جریان سیتوپلاسم پلاسمودسم می گویند.