رود ینی‌سئی
ینی‌سِی (به روسی: Енисе́й) یا ینی‌سئی رودی در آسیاست که از شمال مغولستان سرچشمه می‌گیرد با گذر از سیبری (در روسیه) به اقیانوس منجمد شمالی می‌ریزد. ینی‌سئی، با طول ۵۵۳۸ کیلومتر، پنجمین رود جهان از نظر درازی است. آب ینی‌سی از دو شاخهٔ اصلی می‌آید که شاخهٔ غربی (معروف به ینی‌سئی بزرگ یا بیی‌خِم) از شرق کوه‌های سایان سرچشمه می‌گیرد شاخهٔ شرقی (معروف به ینی‌سئی کوچک یا کائاخِم) از درهٔ دارخاد در شمال مغولستان می‌آید.
| رود ینی‌سئی | |
|---|---|
 | |
| ویژگی‌های ظاهری | |
| دهانه | خلیج ینی‌سئی |
| طول | ۵٬۵۳۹ کیلومتر (۳۴۴۲ مایل) |
کتیبه‌های ینی سئی
کتیبه‌ها ی ترکی ینی سئی به سال ۱۷۲۱ در زمان پطر کبیر در نواحی اطراف رود ینی سئی کشف شد.[1]این کتیبه‌ها که به امپراطوری گوک‌ترک‌هاست که از قرن ۶ تا ۸ میلادی در آسیای مرکزی ماوراء قفقاز حاکمیت داشتند، مربوط است. شباهتی که برخی از حروف کتیبه ینی سئی با حروف الفبای اروپایی دارند در همان زمان کشف این کتیبه مشاهده شد. گرچه تعیین تاریخ دقیق کتابت آن غیرممکن است ولی بر اساس شکل حروف این کتیبه، می توان گفت که پیش از کتیبه‌های اورخون پدید آمده‌است باید آن را متعلق به قرن هفتم میلادی دانست. هیچ‌یک از این کتیبه‌ها تاریخ ندارند حتی از سال یا تقویم دوازده‌گانه حیوانی که ترکهای اورخون بکار می‌برده‌اند در آن‌ها اثری نیست. با این همه به استناد منابع چینی اسلامی، در آن زمان قرقیزها، در ناحیه علیای دره ینی سئی می‌زیسته‌اند بنابراین حکاکی کتیبه‌ها را باید کار آن‌ها دانست.[2]
نگارخانه
منابع
- تاریخ فتوحات مغول، ج. ج ساندرز، ترجمه ابوالقاسم حالت،انتشارات امیرکبیر ،1363 ص203
- تاریخ ترکهای آسیای میانه، و. بارتولد. ترجمه دکتر غفار حسینی، نشر توس 1376، ص 21
