شبه‌جزیره آب‌شوران

شبه‌جزیره آب‌شوران شبه‌جزیره‌ای در کشور جمهوری آذربایجان است. باکو پرجمعیت‌ترین شهر این کشور و همچنین ناحیه کلانشهری باکو با شهرهای اقماری سومقاییت و خردلان در این شبه‌جزیره واقع شده‌اند.

شبه‌جزیره آب‌شوران
تصویر ماهواره‌ای از شبه‌جزیره آبشوران در سال ۲۰۱۰ میلادی
مختصات:
مرکزباکو
تقسیمات اداری
فهرست
مساحت
 • کل۲۱۱۰ کیلومتر مربع (۸۱۰ مایل مربع)
جمعیت
 (دسامبر ۲۰۰۸)
 • کل۳.۴ میلیون
 • رتبهنخست
 • تراکم۳۰۷۰/کیلومتر مربع (۸۰۰۰/مایل مربع)
قومیت
 • آذری۹۶%
 • دیگر۴%
کد ایزو ۳۱۶۶AZ-AB
شهرها و جزیره‌ها در شبه‌جزیره آبشوران.

شبه‌جزیره آبشوران سه شهرستان را دربر می‌گیرد که دو تا از آنها مناطق شهری (باکو و سومقاییت) و یکی از آنها از مناطق پیرامون تشکیل شده‌است. مورد سوم شهرستان آب‌شوران نام دارد. نام آب‌شوران پارسی و به معنی جایگاه آب شور است بخشی از مردم این شهر از اصالت تات برخوردارند و پارسی زبان هستند و زبان خود را در روند ترکی سازی [1][2][3] این سرزمین حفظ کرده اند.[4][5] [6]

شبه‌جزیره آب‌شوران ۶۰ کیلومتر به سمت خاور در درون دریای کاسپین امتداد دارد و بیشینه پهنای آن به ۳۰ کیلومتر می‌رسد. اگرچه این شبه‌جزیره را می‌توان عملاً شرقی‌ترین امتداد رشته‌کوه قفقاز به‌شمار آورد، اما سطح آن تنها تپه‌ماهورهای کم‌ارتفاع دارد. سطح شبه‌جزیره به صورت یک دشت با فراز و نشیب‌های ملایم است که به زبانه‌ای طویل از تپه‌های ماسه‌ای ختم می‌شود. به این زبانه ماسه‌ای «شاه‌دِلی» گفته می‌شود و این محل اکنون پارک ملی آب‌شوران نام گرفته‌است. در این بخش، چند رودخانه شبه جزیره را قطع می‌کنند و چندین دریاچه نمکی نیز در آن جای گرفته‌است.

از دیدنی‌های این شبه‌جزیره می‌توان آتشگاه باکو، کوه همیشه‌شعله‌ور یانارداغ را نام برد.[7] مناطق دیگر تاریخی آن عبارتند از قلعه نارداران (سده چهاردهم میلادی)، قلعه چهارگوش مردکان و دژ سده چهاردهمی در روستای رامانا.[8] روستای نارداران در آب‌شوران از دیرباز محل آموزش طلبه‌های دینی شیعه بوده‌است.

آب‌وهوا

شبه‌جزیره آب‌شوران دارای آب و هوای معتدل نیمه‌خشک با تابستان‌های گرم و خشک، زمستان‌های خنک و گهگاه مرطوب و وزش باد شدید در تمام طول سال است. این شبه‌جزیره خشک‌ترین قسمت آذربایجان است و میزان بارش در آن تنها حدود ۲۰۰ میلی‌متر در سال می‌باشد. اکثر بارش سالانه کم‌حجم در اینجا در فصول غیر از تابستان رخ می‌دهد، اما هیچ‌یک از این فصول چندان پرباران و مرطوب نیستند. پوشش گیاهی طبیعی شبه جزیره آب‌شوران استپی خشک و نیمه‌بیابانی است. به دلیل آب و هوای نیمه‌خشک آن، کشاورزی محلی به آبیاری نیاز دارد.

اقتصاد

از آغاز دهه ۱۸۷۰ یک از نخستین تولیدات نفت در جهان در شبه‌جزیره آب‌شوران انجام شد. بخش اعظم منظره این شبه‌جزیره همچنان با دکل‌های زنگ‌زده قدیمی پوشیده شده‌است. با وجود آسیب‌های جدی زیست‌محیطی و آلودگی شدید آب‌شوران، این منطقه همچنان با باغ‌های گل و توت و انجیر خود معروف است. ساحل شمالی شبه‌جزیره وسیع‌تر است و از جاذبه‌های گردشگری محلی به‌شمار می‌آید.

منابع طبیعی

منابع طبیعی مانند نفت، آهک، شن و نمک در شبه‌جزیره وجود دارد. این شبه جزیره دارای چندین دریاچه است همچون مسازیر، خواجه‌حسن و بویوک‌شور. چندین چاه نفت قدیمی جهان در شبه‌جزیره آب‌شوران واقع شده‌است. جمهوری آذربایجان به خاطر گِل‌فشان‌های موجود در آب‌شوران در درجه اول در جهان از این نظر قرار دارد. ۴۰۰ از ۸۰۰ گل‌فشان جهان در این ناحیه واقع شده‌است.

  • محل شبه‌جزیره در نقشه جمهوری آذربایجان
  • دید هوایی از آب‌شوران

مردم

بیشتر مردم این شبه جزیره به زبان ترکی آذربایجانی سخن می گویند و اقلیتی از تات زبانان در آنجا زندگی میکنند.

خاطرات زیست محیطی
ماهی خاویار (sturgeon)

صنایع پتروشیمی و پالایش در شبه جزیره تأثیرات زیست محیطی در کرانه دریای کاسپین و خود دریا داشته است.[9]

منابع
  1. Late Medieval Balkan and Asia Minor Population. Josiah C. Russell. Journal of the Economic and Social History of the Orient, Vol. 3, No. 3 (Oct. , 1960), pp. 265–274
  2. Estimating Population at Ancient Military Sites: The Use of Historical and Contemporary Analogy. P. Nick Kardulias. American Antiquity, Vol. 57, No. 2 (Apr. , 1992), pp. 276–287
  3. J.C. Russell, Late Ancient And Medieval Population, published as vol. 48 pt. 3 of the Transactions Of The American Philosophical Society, Philadelphia, 1958.
  4. H. Pilkington,"Islam in Post-Soviet Russia", Psychology Press, Nov 27, 2002. p. 27: "Among other indigenous peoples of Iranian origin were the Tats, the Talishes and the Kurds"
  5. T. M. Masti︠u︡gina, Lev Perepelkin, Vitaliĭ Vi͡a︡cheslavovich Naumkin, "An Ethnic History of Russia: Pre-Revolutionary Times to the Present", Greenwood Publishing Group, 1996 . p. 80:""The Iranian Peoples (Ossetians, Tajiks, Tats, Mountain Judaists)"
  6. نقشه تات‌های جمهوری آذربایجان.
  7. "Absheron Peninsula - Another Side Of Baku | Baku, Azerbaijan". 2019. Lonelyplanet.Com. Accessed October 28 2019. .
  8. "Baku And The Absheron | Azerbaijan.Travel". 2019. Azerbaijan.Travel. Accessed October 28 2019. .

مدخل Absheron peninsula در ویکی‌پدیای انگلیسی به تاریخ ۱۹ اسفند ۱۳۹۳ ساعت ۲۰:۱۵

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.